Palestina officieel erkennen als staat. Noorwegen, Ierland en Spanje hebben aangekondigd dat vanaf 28 mei te doen, tot ongenoegen van Israël. Maar wat houdt zo'n erkenning precies in? "De staat Palestina bestaat al."

De Noorse premier Jonas Gahr Støre noemt de erkenning 'het in leven houden van het enige alternatief dat een politieke oplossing biedt voor zowel Israëliërs als Palestijnen' en premier Simon Harris van Ierland denkt dat meerdere landen snel zullen volgen. Maar wat betekent die erkenning nou eigenlijk?

'De staat bestaat al'

Dat deze landen Palestina nu erkennen, betekent niets en heel veel tegelijk, vertelt hoogleraar internationaal publiekrecht aan de Rijksuniversiteit Groningen Marcel Brus. "De staat Palestina bestaat al. Alleen een aantal landen erkennen de staat niet en gaan daardoor geen betrekkingen aan. Maar dat wil niet zeggen dat de staat niet bestaat", legt hij uit. In de Verenigde Naties erkennen op dit moment 143 landen Palestina als staat.

Maar Palestina is geen lidstaat van de Verenigde Naties, vertelt Brus. "Om lid te worden moet de Veiligheidsraad eerst een positief advies geven en vervolgens moet de Algemene Vergadering - waar alle staten in vertegenwoordigd zijn - dan ook nog instemmen." Tot nu toe werd het toetreden van Palestina door de VN-Veiligheidsraad steeds weggestemd.

De tweestatenoplossing in het Israëlisch-Palestijns conflict uitgelegd

Poging tot toetreding in 2014

Toch erkennen steeds meer landen Palestina. Brus zegt dat het omslagpunt in 2014 was, toen Palestina probeerde toe te treden tot de Verenigde Naties. "De Algemene Vergadering stemde toen met grote meerderheid: 'Ja, we erkennen Palestina als staat.' Daaruit blijkt dat er echt een overgrote steun is om Palestina als staat te erkennen, dat het inderdaad voldoet aan de voorwaarden waaraan een staat moet voldoen om als zodanig gekwalificeerd te worden."

Hij vervolgt: "En daarmee zeggen ze: 'Wij gaan niet wachten tot Israël zich terugtrekt uit Palestina om te erkennen dat Palestina en de Palestijnen het recht hebben op een eigen staat. En ook al is die staat nog zwak, ook al is die nog rudimentair, als staat krijgt het alle rechten die staten hebben."

Wel een 'waarnemersstaat'

Een volwaardig lid van de Verenigde Naties werd Palestina 10 jaar geleden niet, omdat het voorstel dus niet door de VN-Veiligheidsraad kwam. In plaats daarvan werd Palestina een zogenoemde 'waarnemersstaat'.

Als waarnemersstaat wordt Palestina toegelaten tot de vergaderingen en mogen ze meepraten, maar niet stemmen. Toch komen er wel voordelen bij kijken, legt de hoogleraar uit. "Palestina mag vanaf dat moment ook meedoen aan internationale verdragen, zoals mensenrechtenverdragen. Ook is het lid geworden van organisaties, waaronder ook het statuut van het Internationaal Strafhof."

Bekijk ook

Symbolische waarde

De erkenning die Palestina nu krijgt vanuit Noorwegen, Spanje en Ierland heeft volgens hem vooral een symbolische waarde. "In juridische zin betekent het niet zo veel. Het verandert de situatie niet als een paar Europese landen wel of niet erkennen."

"Maar het verandert wel de wijze waarop in de wereld de steun voor Palestina toeneemt", voegt hij daaraan toe. "De erkenning laat zien dat de impliciete steun aan Israël - door het eerder ontkennen van een Palestijnse staat - aan het afbrokkelen is."

Volgen er meer landen?

Brus zou er niet vreemd van opkijken als er binnenkort meer landen Palestina zullen erkennen. Zo hebben Slovenië en Malta in maart al laten weten 'klaar' te zijn om de Palestijnse staat te erkennen. "Ik heb er niet zoveel twijfels over dat andere - en ook belangrijke - Europese landen dit zullen volgen."

"Dat die landen op een gegeven moment dat besluit nemen, zeker in het licht van die maar voortdurende vreselijke oorlog, en zullen zeggen: 'Kunnen we nou nog ergens een signaal afgeven waaruit we laten blijken dat we willen dat dit stopt?'" De erkenning van Palestina kan daar dus voor dienen, legt hij uit.

Erkenning vanuit Nederland

Het officiële standpunt van Nederland is al langere tijd dat er een 'tweestatenoplossing' moet komen voor het Israëlisch-Palestijns conflict, maar ons land erkent Palestina tot nu toe niet als staat.

En hoogleraar Brus denkt niet per se dat daar snel verandering in zal komen nu er een nieuwe coalitie van PVV, VVD, NSC en BBB in aantocht is. "Ik verwacht niet dat die nu enthousiast zullen zeggen: 'Laten we ons bij de feiten neerleggen en Palestina als staat omarmen.' Dat zullen ze, denk ik, niet doen", zegt hij tot slot.

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.