radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

Dieren opnieuw ziek door blauwtong ondanks vaccinatie: 'Deze variant is heel ziekmakend'

Dieren opnieuw ziek door blauwtong ondanks vaccinatie: 'Deze variant is heel ziekmakend'
Dierenarts Bernd Hietberg
Bron: EenVandaag

Opeens is het er weer, het blauwtongvirus. Op veel plekken in Nederland raken dieren weer besmet met het vaak dodelijke virus. En dat is onverwacht, omdat veel dieren in ons land juist recent zijn ingeënt met een nieuw vaccin.

Het aantal besmettingen van blauwtong neemt snel toe. Begin deze week telde de NVWA 94 besmettingen, nu zijn het er al 318. Het virus wordt verspreid door een mugsoort, de knut. Koeien, geiten en schapen worden er heel ziek van. Ze krijgen een blauwe tong, schuim op de bek, hoge koorts en worden kreupel, vaak met de dood tot gevolg.

Werkte het vaccin dan wel?

"We hoopten dat er na vaccinatie geen nieuwe besmettingsgolf meer zou ontstaan, maar helaas", zegt dierenarts Bernd Hietberg uit Beilen, die benadrukt dat de golf niet betekent dat de vaccins niet werken. "Door het vaccin verwacht ik dat er minder dodelijke slachtoffers zullen vallen dan vorig jaar. Toen stierven er ruim 40.000 schapen aan de ziekte. Tot nu toe heb ik in de afgelopen dagen 3 meldingen gehad en bij deze schapen leken de symptomen wel milder."

Ook moeten we rekening houden met weerstandsverlagende omstandigheden, zegt Hietberg. "Het is nu heel warm bijvoorbeeld. En omdat het zo nat is geweest en de grond drassig was, kan er ook longontsteking heersen. En er kunnen wormen zijn. Dus stel dat een dier wat verzwakt is, ja, dan kan ik me voorstellen dat hij alsnog aan blauwtong overlijdt."

Bekijk ook

Heel ziekmakend

De kans dat er nu een andere variant van het blauwtongvirus rondwaart, waar het vaccin niet tegen werkt, acht Heitberg heel klein. "De monitoring is erg goed in Nederland door de samenwerking van de praktijkdierenartsen met de Gezondheidsdienst voor Dieren. Er is een meldingsplicht voor veehouders en dierenartsen voor de verschillende varianten. De ene is ziekmakender dan de andere. Tussen 2006 en 2008 had Nederland te maken met uitbraken van serotype 8 en serotype 6."

"Daarna is er eigenlijk geen blauwtong geweest in Nederland. Nu hebben we te maken met serotype 3, die heel erg ziekmakend is voor dieren. Bij schapen hebben we het afgelopen jaar gezien dat zeven van de tien dood gingen, binnen een aantal dagen. Het is echt een lijdensweg voor die dieren. Ook voor koeien is het op een aantal bedrijven heel heftig geweest. De sterfte onder koeien was minder, maar we zien wel dat de schade bij die koeien vaak blijvend is."

Miskramen

Dat merkt ook melkveehouder Paul van de Ven uit Beilen, die de nieuwe besmettingsgolf al van verre zag aankomen. "In maart testten wij al embryo's positief op blauwtong en wisten we zeker dat het virus overwinterd had. Ook werden er twee kalfjes met de ziekte geboren en hebben we te maken gehad met wel 25 spontane miskramen."

Normaliter lopen er op het biologische bedrijf van Paul en zijn vrouw Sanne 190 tot 200 koeien, maar door de blauwtong zijn er nog maar 155 koeien over. "Eergisteren zijn er weer 30 weggegaan omdat ze niet meer herstellen. Ze blijven ziek. Aan de klauwen, de uier, de hartklep. Eigenlijk zijn al hun kleine bloedvaten door het virus beschadigd. Ook zijn er veel koeien onvruchtbaar geworden. Economisch is dat niet te dragen."

Triest

De overgebleven koeien gaan nog wel naar buiten, maar niet meer na vijf uur 's avonds, want dan verschijnen de knutten. "In de avonduren zijn de muggen het meest actief. Ik houd mijn hart vast van wat er nog komen gaat. Het is een triest gebeuren."

Bekijk ook

Emotioneel veel indruk

En dat kan veehouder Wilko Kemp uit Kortenhoef beamen. Samen met zijn vrouw Hermien heeft hij een bedrijf met schapen en koeien, dat vorig jaar zwaar getroffen wordt door blauwtong. "284 schapen gingen dood, slechts 100 hebben het overleefd", vertelt Wilko.

Het maakte emotioneel veel indruk. "En nu het virus terug is ben ik gewoon hartstikke bang. Ik ga iedere dag kijken bij de schapen. 'Ik zie toch niks wat erop lijkt?' Niet nog een keer hetzelfde als vorig jaar." Kemp heeft al zijn dieren ingeënt, behalve de oude schapen en koeien, die de ziekte vorig jaar overleefden. "Die hebben gewoon zelf al die antistoffen aangemaakt."

Krom geregeld

Maar behalve emotioneel is het ook financieel zwaar. "Onze koeien overleefden blauwtong, maar hebben veel gezondheidsschade. Qua melkproductie zitten we nog steeds niet op het niveau van vorig jaar. En nieuwe schapen zijn ook niet gratis. Een lammetje kost al snel 125 euro. Ik had het ontzettend gewaardeerd als de overheid ons financieel wat had geholpen. Dat Adema had gezegd: 'Ik leg voor elk lammetje 25 euro bij.' Maar het potje van het dierencalamiteitenfonds was al snel leeg."

Wilko vindt het best wel krom geregeld. "Bij een wolvenaanval op schapen betaalt de overheid een vergoeding aan de veehouder. En ook de waarde van pluimvee dat geruimd wordt vanwege de vogelgriep wordt vergoed. Maar met blauwtong moet de sector het zelf oplossen. Daar snap ik helemaal niets van."

Bekijk ook

Hoe nu verder?

Ondertussen blijft dierenarts Bernd Hietberg hard werken om de dieren zo goed mogelijk te beschermen. "Bijna alle schapen zijn inmiddels gevaccineerd, dus die zijn beter beschermd dan vorig jaar. Onder laboratoriumomstandigheden was er een bescherming van meer dan 80 procent, dus ik ga er vanuit dat we dat in de praktijk ook halen."

Bij koeien is nu ongeveer de helft gevaccineerd. "Dat worden er vast meer, omdat veel mensen die twijfelden nu ook starten met vaccinatie. Want ja, als je niet vaccineert, dan wordt het wel een beetje een loterij. Ik vind het heel spannend hoe het zich gaat ontwikkelen."

Dieren opnieuw besmet met blauwtong ondanks vaccinatie, hoe kan dat?

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Gemeenten staan voor lastige keuzes: woonlasten laten stijgen of bezuinigen op zaken als zwembaden en jeugdhonken

Gemeenten staan voor lastige keuzes: woonlasten laten stijgen of bezuinigen op zaken als zwembaden en jeugdhonken
Kinderen tijdens een zwemles
Bron: ANP

Nu de overheid 2,3 miljard gaat bezuinigen op het gemeentefonds, wordt ook steeds meer duidelijk dat inwoners dit het meest gaan voelen in hun portemonnee. Bij een vijfde van de gemeentes gaat de onroerendezaakbelasting met meer dan tien procent omhoog

Gemeenten hopen zo een gat te dichten in de begroting om de bezuinigingen van aankomend en volgend jaar alvast op te vangen. Dit blijkt uit onderzoek van Vereniging Eigen Huis.

Compenseren

"Sommige gemeenten geven aan die verhoging te willen compenseren met bijvoorbeeld een iets lagere riool- of afvalstoffenheffing", zegt woordvoerder van Vereniging Eigen Huis Hans André de la Porte. "Maar die ozb is niet na één jaar weg en gaat er op lange termijn dus echt wel inhakken, ondanks die compensatie."

De woonlasten zullen dus voor veel mensen oplopen. Daarbij bestaat er ook een misvatting over wat woningeigenaren financieel aan zouden kunnen zegt De la Porte. "Huiseigenaar zijn zegt helemaal niets over je bankrekening. Als je bijvoorbeeld een klein pensioen hebt, dan is een aanslag van meer dan duizend euro heel veel. Zeker als je bedenkt dat in sommige gemeenten er wel 200 euro bij komt dit jaar."

info

Wat is ozb?

De onroerendezaakbelasting (ozb) is een belasting die huiseigenaren en bedrijven aan de gemeente betalen. Hoe duurder je huis of pand, hoe hoger de ozb. Gemeenten gebruiken dit geld voor bijvoorbeeld wegen, straatverlichting en afval. Of de woonlasten in jouw gemeenten stijgen, kun je hier bekijken.

Bekijk ook

Geen bibliotheek

Een andere optie om de cijfers voor gemeenten niet in het rood te laten lopen, is het schrappen van publieke voorzieningen. Dat zijn bijvoorbeeld bibliotheken, de buurtbus, sportfaciliteiten, of ontmoetingsplekken voor jongeren.

Miriam de Boer heeft een aantal jaar geleden zo'n ontmoetingsplek in Wormerveer opgezet. Iedere dag kunnen jongeren daar in de middag terecht om te poolen, spelletjes te spelen, met elkaar muziek te luisteren of om met één van de vrijwilligers te praten over problemen thuis of op school.

Onduidelijke toekomst

Maar de toekomst van deze plek is nu onduidelijk.

"Dit jaar en al helemaal volgend jaar gaat financieel heel spannend worden. Ondanks dat mensen bij de gemeente Zaanstad hebben gezegd dat wat wij doen heel belangrijk is én niet heel duur."

Bekijk ook

Brandbrief VVD

Het maken van dit soort keuzes is moeilijk geeft ook wethouder in Zaanstad Stephanie Onclin aan. Zij verstuurde samen met 46 andere VVD-wethouders afgelopen weekend een brandbrief aan de landelijke VVD.

De wethouders uiten hierin hun zorgen over de dreigende bezuinigingen voor gemeenten in 2026, ook wel het 'ravijnjaar' genoemd. Ze stellen dat het door deze bezuinigingen niet langer lukt 'om te staan voor onze inwoners en ondernemers', waardoor het werken hen onmogelijk wordt gemaakt.

Keuzes maken

"Twee derde van onze taken worden bepaald door wettelijke regelingen. Eigenlijk krijgen we daar al te weinig geld voor. Maar dat betekent dat er maar een klein stukje overblijft waar wij echt zelf keuzes kunnen maken", zegt wethouder Onclin.

Ze gaat verder: "En dat is juist het stukje wat inwoners écht belangrijk vinden: de openbare ruimte, veiligheid, sport."

Bekijk ook

Hulp voor jongeren of toch het zwembad?

Maar ook het zwembad valt onder de publieke voorzieningen waarop bezuinigd kan worden. De gemeente Zaanstad heeft nu drie zwembaden. "Maar", zegt de wethouder, "als we teruggaan naar twee, dan kan de wachtlijst voor de zwemles van je kind alleen maar verder toenemen."

Of de ontmoetingsplek voor jongeren van Miriam de Boer open kan blijven is een voorbeeld van hoe moeilijk de keuzes zijn die gemeenten moeten maken.

Hulp voor jongeren of toch het zwembad? Gemeenten staan voor lastige keuzes om te bezuinigen nu woonlasten stijgen

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Waarom Vladimir Poetin het interessant vindt om met Donald Trump te onderhandelen over vrede in Oekraïne

Waarom Vladimir Poetin het interessant vindt om met Donald Trump te onderhandelen over vrede in Oekraïne
De Amerikaanse president Donald Trump en Russische president Vladimir Poetin tijdens een ontmoeting in 2018
Bron: EPA

Nadat Europese leiders gisteren in Parijs samenkwamen voor spoedoverleg, zitten vandaag delegaties van zowel Rusland als de VS bij elkaar in Saoedi-Arabië. Ze praten daar verder over het beëindigen van de oorlog in Oekraïne.

De laatste dagen heerst er een crisissfeer in Europa. Sinds het telefoontje tussen de Amerikaanse president Donald Trump en de Russische president Vladimir Poetin is duidelijk geworden dat Europa steeds verder buitenspel wordt gezet. Waarom ziet Poetin in Amerika een interessante onderhandelingspartner?

Geen NAVO-lid en bezet grondgebied opgeven

Dat heeft met een aantal punten te maken, begint correspondent Joost Bosman. Daarvoor moeten we eerst even terug naar de eisen waar de Russische president mee is gekomen. Zo wil Poetin niet dat Oekraïne lid wordt van de NAVO. En daarnaast willen ze geen grondgebied inleveren.

Amerika heeft al toegezegd dat Oekraïne is uitgesloten van het NAVO-lidmaatschap. En Amerikaanse defensieminister Pete Hegseth kondigde eerder aan dat door Oekraïne bezet grondgebied moet worden teruggegeven aan Rusland.

'We doen er weer toe'

Maar dat is niet de enige reden waarom Rusland met de VS onderhandelt, legt Bosman uit. "Het is belangrijk voor het Kremlin om weer met Amerika te onderhandelen. Nu is de nieuwe president van het machtigste land ter wereld bereid om met hem persoonlijk te gaan praten over Oekraïne. En dat is ook voor Poetin heel belangrijk."

Hij zet daarmee Oekraïne en Zelensky buitenspel, gaat Bosman verder. "Daarnaast kan hij ook aan aan zijn eigen burgers tonen: 'kijk, we doen er weer toe. Zelfs de machtigste man ter wereld wil met ons praten.'" Voor Poetin is het dus ook op diplomatiek gebied van belang.

Bekijk ook

Economie

Het heeft ook te maken met de economische gevolgen die Rusland heeft ondervonden van de oorlog. Zo melden Russische media de mogelijke terugkeer van Visa en Mastercard in het land.

"Het geeft ook iets aan over de moeite die de Russen de afgelopen 3 jaar hebben gehad, dat ze zo verstoken zijn gebleven van die bedrijven. En niet meer geld konden sturen naar het buitenland", zegt Bosman.

Tegenslagen voor Rusland

Bosman ziet dat de getroffen economie een belangrijke reden is voor Rusland om Amerika actief te betrekken bij de vredesonderhandelingen. De materiële tekorten is iets waar het Kremlin zich zorgen om maakt. Zo is het defensiebudget bijna de helft van het hele budget.

"Het budget voor defensie is dit jaar opgeschroefd tot 40 procent. Dat is ontzettend veel. Dat betekent dus dat het ook heel veel geld kost. Rusland is bezig met nieuwe wapens maken, nieuwe artilleriegranaten, nieuwe tanks. Maar dat gaat gewoon te langzaam. Rusland kan de verliezen niet bijhouden. Het is gewoon niet te compenseren omdat de verliezen veel te hard gaan."

Bekijk ook

Inflatie en tekort arbeiders

Er zit dus ook haast achter voor Rusland om de oorlog met Oekraïne snel tot een einde te brengen. "Het is duidelijk dat Rusland toch redelijk op apegapen ligt en een adempauze nodig heeft."

Daarnaast ziet de correspondent dat Rusland kampt met meerdere economische problemen, zoals de inflatie en het tekort aan arbeiders. "Er zijn veel duizenden mannen naar het front gegaan. Honderduizenden zijn naar het buitenland gevlucht vanwege de mobilisatie 3 jaar geleden. Dat betekent dus dat er veel mensen te kort zijn die in de fabrieken kunnen werken, daardoor stijgen de lonen en gaat ook de inflatie weer omhoog."

Afwachten wat Trump zegt

Door aan de onderhandelingstafel te zitten kan er ook voorzichtig worden gekeken naar de terugkeer van westerse bedrijven, zoals nu al mogelijk met Visa en Mastercard. "Dat zal toch een verlichting zijn voor de economische malaise die er heerst in Rusland."

Toch houdt Bosman nog een slag om de arm. Het is eerst afwachten wat de Amerikaanse president Donald Trump gaat doen. "Wat hij nu zegt is het één, namelijk: Oekraïne kan maar beter geen lid worden van de NAVO. Maar of dat uiteindelijk ook zo gaat uitpakken, dat moeten we nog maar gaan zien. Als dat zo is, dan heeft Poetin natuurlijk duidelijk op dat punt gewonnen."

Waarom Vladimir Poetin het interessant vindt om met Donald Trump te onderhandelen over vrede in Oekraïne

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant