Diederik Gommers kritisch over de crisiscommunicatie van het kabinet: 'Je moet ook perspectief bieden'

Het kabinet moet duidelijker communiceren en meer perspectief bieden, vindt ic-voorzitter Diederik Gommers. Want dan begrijpen mensen beter waarom ze zich aan de coronaregels moeten houden. "Soms dacht ik: waar blijft de uitleg?"

Hij is voor zijn doen behoorlijk kritisch op het kabinet. Diederik Gommers, voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Intensive Care en bekende Nederlander tegen wil en dank. De uitleg over mondkapjes was onder de maat, premier Rutte was soms juist te optimistisch, met alle gevolgen van dien. Het bron- en contactonderzoek faalde, tot grote boosheid van Gommers. En een stip aan de horizon, een wenkend perspectief? Het ontbrak bijna volledig. "Bied je geen perspectief, dan zoek je dingen die jou goed uitkomen. En dan kom je bij Viruswaanzin uit."

'Kabinet zendt alleen maar'

Hij wikkelt er geen doekjes om: de communicatie van het kabinet laat vaak te wensen over. En juist die duidelijkheid die het kabinet volgens hem wel degelijk kan bieden, kan een hoop ellende voorkomen. "Soms dacht ik, waar blijft de uitleg als je maatregelen afkondigt? Ik had dan wel eens de behoefte van: mag ik het uitleggen?"

"Als je alleen maar maatregelen afkondigt, door alleen maar te zenden, zonder uitleg en context, dan maak je het moeilijk." En als mensen het niet snappen, dan is de kans dat ze meewerken aan de maatregelen een stuk kleiner. Het is een belangrijke reden waarom hij er uiteindelijk zelf toe is over gegaan uitleg te geven en context te bieden. In talkshows, maar bijvoorbeeld ook op Instagram.

Onduidelijke boodschap over mondkapjes

Want neem nu de mondmaskers. Als er ergens een onduidelijke boodschap over is verzonden, is dat het wel. Er werd zelfs gezegd dat medische mondmaskers niet zouden helpen. "Mondmaskers helpen echt. Maar ik vond dat in het advies dat het medische mondmasker zelfs een beetje werd weggemoffeld."

De reden kan hij alleen maar naar gissen. "Daar kreeg ik m'n vinger ook niet achter. Had het te maken met de tekorten die we hadden? Er speelden allerlei dingen door elkaar. We waren in de eerste crisis niet gewend dat we wel geld hadden, dingen konden bestellen maar gewoon niet kregen. Daar zijn allerlei beloftes gedaan. Dat we 'aanstaande vrijdag' konden bestellen bijvoorbeeld. En dan kwam er niks."

'Falen' GGD

"Het was hetzelfde met het bron- en contactonderzoek", vervolgt hij. "Die mensen werkten keihard, maar af en toe dacht je van: 'Jongens, had het kabinet niet meer moeten inzetten in de zomermaanden om het op orde te krijgen?' Sommige dingen zijn misschien wel geprobeerd, maar gingen soms mis."

In de zomer is hij ongemeen fel naar de GGD en nam het woord 'falen' in de mond. "Dat is me niet in dank afgenomen. Maar ik bedoelde niet het falen van mensen, maar dat het systeem faalt. Want we hebben gezegd dat bron- en contactonderzoek zo belangrijk is. En dan blijkt het ondoenlijk voor hen om al die controles uit te voeren."

Te positief

"Je ziet hoe belangrijk woorden zijn, dat merk ik zelf ook", legt hij uit. "Je moet heel goed op je woorden letten." En daarmee doelt hij niet alleen op zichzelf, maar zeker ook op de politiek.

"Dus als Mark Rutte op vrijdag na het kabinetsberaad soms iets te positief is, dan zie je dit gewoon terug in de dagen daarna. Je ziet het dan terug in de aantallen, dat op het moment dat er iets te veel positiviteit ontstaat, het aantal ziekenhuisopnamen een week, 10 dagen of 2 weken later toeneemt."

Hoopvol

Dat betekent overigens niet dat het kabinet geen hoopvol toekomstperspectief kan schetsen, vindt Gommers. Iets wat ze nu eigenlijk nalaten. "Je moet ook perspectief bieden. En dat heb ik wel een beetje gemist. Je merkt aan de politiek dat ze dat heel lastig vinden. Maar ja, zij kunnen daar wel op afgerekend worden."

Zelf is hij wat minder terughoudend hierin. "Mensen vragen nu of ze naar een festival als Lowlands kunnen in of na de zomer. Dan zeg ik: 'Met de kennis van nu kan het, met beperkingen.' Als je de verwachtingen van de voorgang ziet dan mag je toch eigenlijk wel verwachten dat het de komende zomer wel kan. Maar je moet perspectief bieden. Als je geen perspectief hebt, dan ga je googlen en dan zoek je dingen die jou goed uitkomen. En ja, dan kom je ook bij Viruswaanzin uit."

Geen vaccinatieplicht

Een belangrijke reden dat hij niettemin optimistisch is, zijn de aangekondigde coronavaccins. Toch is hij niet voor een vaccinatieplicht, ook niet voor zijn eigen ic-personeel. "Nee, als ze niet willen dan vind ik dat echt prima. Het kan nooit zo zijn dat jij iets hebt laten doen waar je later spijt van heb, want als je eenmaal ingespoten hebt, is het gebeurd. De risico's zijn bijzonder klein, maar ze zijn niet nul."

En hoe het verder loopt, blijft ook wat hem betreft spannend. "Komt er nog een golf? Of muteert het virus? Maar ik zie het toch vooral positief. Ik denk dat we weer kunnen bouwen aan iets moois, dat iedereen weer een stukje van zijn oude leven kan oppakken. En vooral dat we die economie weer draaiende houden. Want voor sommige mensen is het ongelooflijk zwaar en moeilijk geweest. Maar ik denk dat 2021 weer hoop gaat geven aan heel veel mensen."