Piloot Paul Habets wilde als kind niets liever dan voor een Nederlandse luchtvaartmaatschappij vliegen. Na jaren in het buitenland te hebben gewerkt, wil hij terug. Maar de AIVD doorkruist dit. "Hartstikke onrechtvaardig."

Een jongensdroom werd werkelijkheid voor Paul Habets toen hij met succes zijn vliegopleiding doorliep. Zijn doel? Vliegen voor een Nederlandse maatschappij. Maar hij studeert af, middenin de crisis. "Ik was in 2009 afgestudeerd. Op dat moment waren er vrijwel geen banen te krijgen in Nederland en ook Europa was lastig."

Noodgedwongen naar het buitenland

Maar een piloot moet vlieguren blijven maken om het brevet te houden. "En ervaring opdoen", legt Habets uit. "Het was lastig om een eerste baan te krijgen. Je hebt geen vlieguren en een hoge schuld."

Hij vindt een baan als piloot voor een Turkse maatschappij. 9 jaar lang vloog hij toeristen door heel Europa, hij klimt er op naar gezagvoerder. Toch bleef zijn doel om in Nederland aan het werk te gaan. "Ik ben in Nederland geboren en opgegroeid. Het liefst zou ik mijn thuisland willen werken."

Leven opbouwen in Nederland

Een wens die werd versterkt toen hij een gezin kreeg. "Ik wil mijn leven opbouwen in Nederland", vertelt hij. De arbeidsmarkt voor piloten ziet er op het moment een stuk beter uit. "Veel maatschappijen zoeken piloten. Ik heb bij een Nederlandse maatschappij gesolliciteerd. Ik ben overal succesvol doorheen gegaan. Ik was klaar om te beginnen."

Maar de AIVD doorkruiste de nieuwe baan. Ze weigerden een Verklaring Geen Bezwaar (VGB) af te geven die noodzakelijk is om als piloot te werken. Dat sloeg in als een bom. "Daar had ik absoluut geen rekening mee gehouden", vertelt hij. Dat dit een probleem kon worden is hem daarnaast 'nooit verteld'.

Geen samenwerkingsverdrag

De basis voor een VGB is een veiligheidsonderzoek dat door de inlichtingendienst wordt gedaan. Tot 4 jaar kan de AIVD zelfstandig onderzoek doen. Na 4 jaar is de dienst afhankelijk van informatie uit het buitenland. Wanneer er geen samenwerkingsverband is tussen landen, wordt er ook geen informatie opgevraagd.

Dus heeft Habets pech. "Alleen maar omdat ik 4 jaar in een land heb gewoond waar ze op het moment niet mee samenwerken." Belachelijk en hartstikke onrechtvaardig, vindt de piloot. "Ik ben Nederlander, ik ben hier opgegroeid. Ik wil in mijn eigen land vliegen."

Veiligheidsonderzoek

Habets wil juist dat de AIVD hem onderzoekt. Hij hecht veel waarde aan een screening. "Als vlieger staat veiligheid op nummer 1. Ik vind het ook belangrijk dat er veiligheidsonderzoek gedaan wordt, zodat ik zeker weet dat de collega's waarmee ik samenwerk te vertrouwen zijn."

Hij is bereid alle informatie aan de AIVD te leveren die nodig is. "Als dan besloten wordt mijn verklaring geen bezwaar (VGB) af te wijzen, dan sta ik daar volledig achter. Maar er wordt gewoon niet naar gekeken omdat ik die vierjaarsgrens heb overschreden. Ik heb voldoende bewijs aangeleverd van mijn goede gedrag in de periode dat ik in Turkije was."

'Het is een wassen neus'

Maar nu wil de AIVD er niet eens naar kijken. "Ik ben tientallen keren naar Nederland gevlogen. Dan ben ik zelf al aan de veiligheidskant van het vliegveld, waar je de screening voor nodig hebt. Het is eigenlijk een wassen neus. Ik land hier zelf, met dezelfde toestellen, met Nederlandse passagiers."

info

Politiek aan zet

De Vereniging Nederlandse Verkeersvliegers noemt de situatie waarin piloten zitten 'feitelijk een beroepsverbod'. Zij willen dat de politiek de grens van 4 jaar opheft waardoor piloten zelf informatie aan de AIVD kunnen overdragen. Ook vinden ze dat de AIVD zich meer moet inspannen om zelfstandig een veiligheidsonderzoek te doen. Daarnaast willen ze dat vliegscholen hier aandacht aan gaan besteden in de opleiding. Half februari zal het thema besproken worden in de Kamer. Tot die tijd kan de AIVD niet reageren op vragen die EenVandaag stelde.

Wel in Duitsland aan de bak

Habets is niet de enige piloot die in deze situatie belandde. Tientallen andere Nederlandse piloten hebben zich inmiddels gemeld bij de Vereniging Nederlandse Verkeersvliegers. "Daarom vind ik het ook belangrijk dat hier naar gekeken wordt en dat de grens geschrapt wordt."

Piloot Habets heeft inmiddels een nieuwe werkgever. Hij vliegt voor een Duitse maatschappij waardoor hij en zijn gezin weer in Nederland kunnen wonen in de buurt van familie en vrienden. Ook voor zijn nieuwe werkgever moest hij door een screening, maar daar werd hij wel goed bevonden.

info

Individuele gevallen, individueel beoordelen

KLM zegt op de hoogte te zijn van de individuele gevallen waarbij een langer verblijf in het buitenland heeft geresulteerd in de weigering van een VGB. "Dit is voor de personen in kwestie een hele vervelende situatie, zeker voor diegenen die het selectietraject inmiddels positief hebben doorlopen", schrijft de luchtvaartmaatschappij. "We begrijpen de achtergrond die de AIVD toepast met betrekking tot het screenen van personeel dat zich op beveiligd luchthaven terrein begeeft. Tegelijkertijd spreken we de hoop uit dat individuele gevallen ook op individuele basis beoordeeld kunnen worden."

Bekijk hier de tv-reportage.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.