"Hoe mooi zou het zijn als we jongeren niet meer uit huis hoeven plaatsen, maar gewoon thuis kunnen helpen?" Levi van Dam ontwikkelt een app die psychische problemen sneller helpt opsporen. En daarvoor hoeft de telefoon bijna niet uit de broekzak.

Van Dam is onderzoeker aan de Universiteit van Amsterdam en werkt voor het innovatieplatform Garage 2020. Dat platform ontwikkelt de nieuwe app G-moji. "Via zogenaamde 'passieve data' kan de app je gedrag bijhouden", vertelt Van Dam. "En daarmee kunnen we beter reageren op hoe iemand zich voelt."

Meer dan de griep voorspellen

De techniek komt uit de Verenigde Staten, waar universiteit MIT een app ontwikkelde die deze data opslaat. 'Passief' geeft aan dat dat vanzelf gaat. Zo wordt bijvoorbeeld schermtijd bijgehouden, hoeveel en hoe lang iemand belt of hoeveel stappen iemand loopt. "In Amerika kunnen ze daar de griep mee voorspellen. Dat is natuurlijk leuk, maar de problemen waar ik mee werk zijn wat ingewikkelder", zegt Van Dam.

Het idee ontstond om de techniek toe te passen op de jeugdhulp. "Wij hebben te maken met jongeren die zeggen: ik heb geen grip op mijn eigen emoties, en weet niet wat er met me aan de hand is. Toen dachten we: kunnen we daar met dit soort data meer grip op krijgen?"

Emoticons

Daarom werd de G-moji app ontwikkeld. Naast het bijhouden van de passieve data (hoe laat gaat iemand slapen, hoeveel tijd brengen ze door op social media?), vraagt de app ook elke dag hoe het gaat. Via een emoticon kunnen jongeren dat aangeven: zijn ze bijvoorbeeld blij, boos of verdrietig? "Vorig jaar hebben we dat 3 maanden getest met 32 jongeren. De ene helft had psychische problemen, de andere helft niet."

Bron: Garage 2020

1/2Dagelijks kunnen jongeren aangeven hoe ze zich voelen.

In een aantal gevallen was al veel van de data af te lezen. "Bij één meisje dat in die periode een zelfmoordpoging deed, zagen we dat er daarvoor iets gebeurde met haar emoticons." Haar negatieve emoties waren sterk toegenomen. "Dat was voor ons aanleiding om te denken: er gebeurt echt iets in deze data."

Niet meer uit huis

De komende tijd wordt de app verder ontwikkeld en verbeterd. Van Dam hoopt dat deze er in de toekomst voor zorgt dat jongeren thuis kunnen blijven wonen. "We plaatsen kinderen nu uit huis, zodat we alles van ze weten. Dat is eigenlijk heel ingrijpend. Maar dezelfde gegevens kan je via de telefoon verzamelen."

Bron: Levi van Dam

Voor hulpverleners kan het de manier van helpen omdraaien. "Nu moet een jongere langskomen als er plek is in het schema. Met de app zou je kunnen bereiken dat de hulpverlener op zijn dashboard kijkt en ziet welke jongere hem die dag nodig heeft. Dan draai je het helemaal om. Ik zou het heel tof vinden om op deze manier jongeren veel dichterbij en vanuit hun eigen belevingswereld te kunnen helpen."

In Berlicum werd afgelopen maand verhit gesproken over een mogelijk azc, met een intimiderend protest tijdens een raadsvergadering als kookpunt. Het plan lijkt hierna in de koelkast gezet: is de gemeenteraad gezwicht voor geweld? "Het is heel complex."

Om het overvolle stroomnetwerk te ontlasten, wordt gezocht naar creatieve oplossingen. Minister Sophie Hermans en staatssecretaris Chris Jansen sluiten vandaag een 'netcongestiedeal' met de ov-sector om netcongestie tegen te gaan.

Elektrische auto's, zonnepanelen, warmtepompen: ons stroomnetwerk is overvol. Netcongestie wordt dat genoemd.

File op het net

"We kunnen spreken van file op het elektriciteitsnet", zegt energieanalist Sanne de Boer van de Rabobank. "Vergelijk het met de de snelweg. Als iedereen tegelijk wil invoegen, dan kan dat niet."

"Hetzelfde gebeurt op het stroomnet. De afgelopen jaren heeft iedereen meer elektriciteit verbruikt, en vaker op hetzelfde moment. Dat past niet."

Deal met de ov-sector

Om deze zogenoemde netcongestie te bestrijden, is de komende 15 jaar een investering van 195 miljard euro nodig, volgens het Rijk. In de tussentijd wordt er gezocht naar creatieve oplossingen.

Minister Sophie Hermans van Klimaat en Groene Groei en staatssecretaris Chris Jansen van Openbaar Vervoer en Milieu sluiten daarom vandaag een 'netcongestiedeal' met de openbaar vervoerssector. Het idee is dat het openbaar vervoer gaat helpen om de druk op het elektriciteitsnet te verminderen.

Efficiënter gebruikmaken van infrastructuur

"Op deze manier kunnen we efficiënter gebruikmaken van de infrastructuur die er al is", legt De Boer uit. "Openbare vervoersbedrijven maken gebruik van hun eigen elektriciteitsnetten. Op sommige momenten zijn die kabels hard nodig, bijvoorbeeld in de ochtend- en avondspits", legt ze uit.

"Maar wanneer er minder openbaar vervoer rijdt, kunnen de kabels gebruikt worden om auto's of elektrische bussen op te laden. Hier hoef je dus geen extra kabels voor in de grond te leggen."

Idee op een bierviltje

Het Rotterdamse ov-bedrijf RET is al volop bezig met duurzaam gebruik van energie. "Naast het delen van ons stroomnet, hebben we nu ook een batterij in de buurt van de Erasmusbrug geplaatst", vertelt technicus Leo Vliegenthart van de RET.

"5 jaar geleden heb ik het idee op een bierviltje geschreven. Het woord 'netcongestie' bestond toen nog niet eens."

Batterij die werkt als powerbank

"Op het moment dat er een tram voorbij rijdt, en die remt, dan levert die tram energie terug aan de batterij. De batterij wordt op deze manier continu opgeladen en werkt kostenefficiënt", legt Vliegenthart uit. "De batterij fungeert als powerbank."

De opgeslagen stroom kan weer gebruikt worden om andere voertuigen op te laden. "Op deze manier proberen wij de 'file' op het stroomnet te omzeilen en dragen wij 20 tot 25 procent bij aan de laadsector van Rotterdam."

Alleen geschikt voor kleine hoeveelheden

Maar ondanks de voordelen van zo'n batterij blijft energieanalist De Boer sceptisch. "Batterijen zijn zeker functioneel", zegt ze. "Maar ze nemen ook veel ruimte in."

"Bovendien zijn batterijen alleen geschikt om kleine hoeveelheden energie voor korte tijd op te slaan", vervolgt ze. "Helaas kunnen we de overtollige zonnestroom van de zomer niet bewaren tot aan de winter."

Klein deel van de oplossing

Volgens De Boer is het getekende convenant tussen het Rijk en de ov-sector niet de hele oplossing voor netcongestie. "We moeten niet verwachten dat we hierdoor uit de problemen zijn. Het is ook nodig om de netten te verzwaren, maar dit kost veel tijd en geld."

"Slimmer gebruikmaken van de infrastructuur die we hebben, is een 'no-brainer'. Maar het blijft een klein deel van de oplossing."