Defensie-expert Sweijs voorziet snel een heftige Russische escalatie: 'Tijd is niet aan Poetins zijde'
"Tijd is niet aan Poetins zijde", zegt directeur onderzoeker van het Haagse Centrum voor Strategische Studies (HCSS) en defensie-expert Tim Sweijs. Hij voorziet een snelle escalatie in de komende 72 uur in Oekraïne vanuit Rusland.
Na een slepende inval van de Russen in Oekraïne afgelopen week verwacht Sweijs een versnelling. "We zijn nu een week bezig en ik hou mijn hart vast", zegt hij. Sweijs ziet dat de Russen eigenlijk relatief weinig geweld op burgerdoelen hebben gebruikt tot nu toe, ondanks de slachtoffers die natuurlijk al gevallen zijn. "Het grote geschut is heftiger, dat hebben we gelukkig tot nu toe nog niet gezien."
Kiev
Sweijs ziet een langzame opmars richting Kiev. "Er is voor Poetin een zekere druk om te handelen, het duurt hem eigenlijk al te lang. De omcirkeling van Kiev verwacht ik niet lang duren, ik verwacht niet een langdurig beleg." Hij denkt zelf eerder aan een snelle aanval van de stad, ofwel met zware aanvallen, ofwel met 'special forces' die snel de stad in kunnen gaan om de Oekraïense president Zelensky te overwinnen.
"Wat we in Oekraïne zien, is de stekelvarkenstrategie", vervolgt Sweijs. "Daarmee zorg je ervoor dat als de Russen ìets doen, ze zich in ieder geval prikken aan de Oekraïners. De bewapening van burgermilities, de versperringen op straat, de molotovcocktails, er wordt succesvol gewerkt aan tegenstand vanuit Oekraïne." Volgens Sweijs gaat dat er wel voor zorgen dat de Russen zullen escaleren.
Zo min mogelijk doen
Wat we daar als het Westen tegen kunnen doen, is lastig, benadrukt Sweijs. "We geven een rustige gebalanceerde reactie op de nucleaire dreiging vanuit de Russen." Naast de sancties heeft het Westen natuurlijk het taboe op het leveren van wapens opgeheven. "Wat we zelf al jaren proberen, een hechte samenwerking in de NAVO, heeft Poetin in 3 dagen voor elkaar gekregen."
Dat we niet tot militaire actie overgaan om de aanval letterlijk te stoppen, heeft volgens Weijs vooral met het volgende te maken: de nucleaire dreiging. "We moeten wel bedenken, Rusland heeft veel kernwapens. Poetin laat in zijn woorden al zien dat hij niet bang is om dat in te zetten. Dat hangt als schaduw over ons beleid heen."
Nucleaire dreiging
Het Westen wil niet escaleren, in verband met die nucleaire dreiging die van Poetin uitgaat. "Ik verwacht dus dat we zo min mogelijk blijven doen. Westerse leiders hebben aangegeven geen derde wereldoorlog te willen, er zal dus niet gevochten worden."
De enige escalatie die Sweijs voor mogelijk houdt, is er een vanuit Poetin. "Daarvoor moet hij een NAVO-bondgenoot binnenvallen. Het wordt spannend als een Russisch vliegtuig per ongeluk over een stukje NAVO-grondgebied vliegt, of als er een wapenlevering nèt over de grens wordt aangevallen."
Hoe Oekraïne verder gaat
Vooralsnog blijft het westen dus nog zo min mogelijk doen, om Poetin niet verder te laten escaleren. Een volgend hoofdstuk wordt dan, wat zal het Westen accepteren als nieuwe situatie, wanneer Oekraïne in de handen van de Russen is gevallen?
"Misschien accepteren we Oekraïne met neutrale status als Zelensky dat weet te bedingen, maar ik denk niet dat Poetin daarmee akkoord zal gaan."
China is zowel grote vervuiler als koploper in groene energie: zo zit dat
China is een van de groenste economieën ter wereld, volgens hoogleraar transitiekunde Jan Rotmans. En dat terwijl het land ook enorm veel kolenmijnen heeft. We leggen uit hoe dat zit.
China staat bij sommigen misschien wel bekend als 's werelds grootste vervuiler. Zo bouwde het land in de afgelopen decennia nog honderden kolenmijnen. Maar tegelijkertijd wordt er ook enorm veel geïnvesteerd in groene energie.
China 'fabriek van de wereld'
"Sinds de jaren 70 zijn 800.000 miljoen inwoners uit de armoede opgetrokken naar een hogere levensstandaard", begint hoogleraar Industriële Ecologie aan de Leiden University René Kleijn.
"Dat gaat gepaard met een verhoogde vraag naar energie en aan die vraag is voldaan met het bouwen van kolencentrales." Daarnaast is China 'de fabriek van de wereld'. "Heel veel machines, producten en onderdelen van producten die wij gebruiken, komen uit China." En ook dat vraagt veel energie.
Zonne-energie
In 2024 was China verantwoordelijk voor 95 procent van het aantal nieuw gebouwde steenkoolmijnen ter wereld. De voorraad steenkool die China nog altijd in de grond heeft, is enorm.
Maar dat betekent dus niet dat China achterloopt als het om groene energie gaat. Integendeel, het land legt in rap tempo zonnepanelen aan. "Van alle capaciteit voor zonne-energie die er wereldwijd in 2024 werd geïnstalleerd, bevindt 60 procent zich in China."
Ambitie voor duurzaamheid en energie
Het land heeft dan ook enorme ambitie als het gaat om duurzaamheid en energie: in 2060 wil het land energieneutraal zijn. "Daar heeft het land drie redenen voor", legt Kleijn uit. "China heeft gekozen om in te zetten op nieuwe technieken voor hernieuwbare energie als groeisector. Ze exporteren ook veel van die technieken naar het buitenland."
Maar in sommige landen, waaronder de Verenigde Staten, groeit de vraag naar zonnepanelen minder hard dan verwacht. Er is een overschot in zonnepanelen ontstaan. "Dus installeren ze veel van de zonnepanelen die ze produceren nu in China zelf", zegt emeritus hoogleraar energieconversie Wim Sinke.
Niet zo ver als IJsland of Uruguay
Kleijn: "Daarnaast wil China niet afhankelijk zijn van andere landen voor de import van gas en olie." De derde reden is milieu en gezondheid, voegt hij daaraan toe. "Kolencentrales en verbrandingsmotoren zorgen voor slechte luchtkwaliteit in China. De omslag naar groene energie en elektrisch transport kan op dat gebied verlichting geven."
Ondanks dat bijna de helft van alle zonne-energie wereldwijd in China wordt geproduceerd, is het land niet de groenste economie ter wereld. Onder andere IJsland, Noorwegen, Costa Rica en Uruguay halen bijna al hun energie uit duurzame bronnen als water, wind, zon en geothermie. Zo ver is China nog niet.