44 procent van ouders van 16- en 17-jarige kinderen staat toe dat hun kind voor hun 18de verjaardag alcohol drinkt. Dat cijfer is gedaald: in 2018 mocht nog meer dan de helft drinken als minderjarige.
Dat blijkt uit onderzoek van EenVandaag onder bijna 1.500 leden van het Opiniepanel met kinderen tussen de 12 en 17 jaar. Als het gaat om de oudste kinderen (16 en 17 jaar), zijn ouders een stuk strikter geworden over alcoholgebruik dan 7 jaar geleden. Toch knijpt een redelijk deel nog weleens een oogje dicht als het hierover gaat, óók bij kinderen onder de 16 jaar.
'Gun een gezonde start'
Bij ouders van tieners is er vooral meer aandacht voor de schadelijke effecten van alcohol op jonge leeftijd dan voorheen. Ruim de helft (55 procent) staat het daarom niet toe dat hun kind op 16- of 17-jarige leeftijd drinkt.
"Het is zo slecht voor zijn fysieke en mentale ontwikkeling", zegt een ouder. "Ik gun mijn kind een gezonde start in het leven."
Blijf erover praten
Ook de 15-jarige dochter van Esther Ekkel mag niet drinken. En toen haar zoon nog onder de 18 was, gold voor hem dezelfde regel. "We hebben van jongs af aan tegen onze kinderen gezegd: bij ons geldt geen drank onder de 18. Dat weten ze gewoon."
Wel vindt ze het belangrijk om als ouder gesprekken over alcohol te hebben. "Toen mijn zoon een keer in het horecabedrijf waar hij als minderjarige werkte een feestje had, vroeg ik wel toen hij thuis kwam: wat heb je gedronken? Hij zei toen, 'cola'. En ik had wel door dat dat niet zo was", lacht ze. "Maar het belangrijkste is: blijf erover praten. Een open gesprek is belangrijk."
Mogen kinderen op minderjarige leeftijd alcohol drinken van hun ouders?
Goede voorbeeld geven
Net als Esther, vindt ook Wilke Heijnen het belangrijk dat ouders het gesprek aan gaan. Ze is projectleider NIX18 van het Trimbos-instituut. "Ouders hebben veel meer invloed dan ze zelf vaak denken. Dus blijf dat gesprek ook vooral voeren, zeker als je kind meer interesse krijgt in alcohol."
Daarnaast is de ouder zelf ook cruciaal, zegt Heijnen. "Het begint bij de ouder om een goed voorbeeld te geven. Niet bij elk feestje alcohol drinken bijvoorbeeld, wees je daar bewust van."
Bewustwording onder tieners
Niet alleen de volwassenen, maar ook tieners zelf lijken bewuster om te gaan met drank.
Enkele ouders die meededen aan het onderzoek laten weten dat hun kind van hen al wel alcohol zou mogen drinken, maar daar 'niks van moet hebben' of er 'nog lang niet aan wil beginnen'.
'Liever gecontroleerd'
In totaal vinden ruim 4 op de 10 ouders (44 procent) het geen probleem als hun kind van 16 of 17 weleens een biertje drinkt. In 2018, zo'n 4 jaar na het verhogen van de leeftijdsgrens, was dat nog 56 procent.
Zij denken dat verbieden 'averechts' werkt en hebben liever dat hun kind er in een 'gecontroleerde situatie' aan begint, dan dat ze 'stiekem gaan drinken'.
Een klein slokje
Niet alleen onder de oudste leeftijdsgroep, maar ook als het gaat om 14- of 15-jarige kinderen staat een vijfde (19 procent) het toe dat hun kind weleens iets alcoholisch mag drinken. Veel van deze ouders geven aan dat het gaat om 'kleine promillages' of '1 glas bij een speciale gelegenheid'.
Een kleine groep van 7 procent, staat dit ook toe bij kinderen van 12 of 13 jaar. Vaak om 'een slokje te proeven' of 'niet te spastisch' te willen doen.
'Verbieden werkt niet'
Ook panellid Ruud van Dijk staat er zo in. Hij heeft een volwassen kind, maar ook een zoon van 17. "Ik denk dat ik ze het meest smerige heb gegeven wat je je kan voorstellen: jenever of zo. Dan associeer je alcohol met iets vies. Ze hebben altijd geweten dat ze mochten drinken, maar ik heb ze ook altijd verteld: het is beter om er niet aan te beginnen, want je komt er lastig van af."
Verbieden werkt niet volgens Ruud. "Zeker in die leeftijdsfase denk ik dat als je het gaat verbieden, kinderen het juist willen, ze willen experimenteren op die leeftijd."
Geen goed plan
Maar is het wel verstandig, om je kinderen liever een keer thuis uit de bocht te laten vliegen dan in een café? Volgens Heijnen niet. "Wij horen vaak terug dat ouders hun kinderen thuis leren drinken. Dat is geen goed plan." Ze vertelt dat wetenschappelijk onderzoek hierover laat zien dat grenzen hierdoor juist vervagen. "En we weten ook dat kinderen die thuis mogen drinken, vaker buitenshuis drinken."
En af en toe een drankje voor je minderjarige kind inschenken, tijdens de feestdagen bijvoorbeeld? "Ook dat is niet verstandig om te doen", antwoordt Heijnen. "Dat werkt alleen maar verwarrend voor kinderen."
Gesprek over Carnaval
Dit weekend is het Carnaval, een feest waar veel jongeren drinken. "Carnaval is zo'n moment waarop jongeren eerder in aanraking komen met alcohol en ook zijn ouders tijdens die dagen vaak toleranter", zegt Heijnen.
"Dat is hét moment dat ouders het gesprek zouden moeten voeren en dat hoeft niet lastig te zijn", merkt ze op. "Zoek daarvoor een rustig moment uit: als je samen met de hond wandelt bijvoorbeeld, of in de auto."
Over dit onderzoek
Het onderzoek is gehouden van 28 januari tot en met 24 februari 2025. Er deden in totaal 1.499 leden van het EenVandaag Opiniepanel mee, die een of meerdere kinderen hebben tussen de 12 en 17 jaar. Het onderzoek is na weging representatief voor zes variabelen, namelijk: leeftijd, geslacht, opleiding, burgerlijke staat, spreiding over het land en politieke voorkeur, gemeten naar de Tweede Kamerverkiezingen van 2023.
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.
