Vlieland was sinds de jaren tachtig decennialang een VVD-bolwerk. In 1994 was er zelfs een absolute meerderheid met 52 procent van de stemmen. Maar nu komt daar verandering in: de lokale VVD’ers gaan deze gemeenteraadsverkiezingen in als Nieuw Liberaal Vlieland (NLV). Daarmee is er een einde gekomen aan landelijke partijen in de Vlielandse gemeenteraad. Wat gaat er mis tussen de landelijke partijen en hun lokale afdelingen?

Tijdens gemeenteraadsverkiezingen doen er steeds meer lokale partijen mee en steeds minder landelijke. Deze trend is al even gaande, maar is op het eiland Vlieland al zo ver doorgevoerd dat daar dit jaar geen enkele landelijke partij meer meedoet. De voormalige VVD’ers zijn uit de partij gestapt uit onvrede met het landelijke beleid.

Het negatieve imago van de VVD

In een statement laat de NLV weten steeds “minder affiniteit te hebben met het beleid van landelijke VVD-politici”. “Als lokale partij willen wij dicht bij de burger staan en snel tot besluitvorming overgaan. Dat is iets wat wij in Den Haag niet vinden. Wij zijn van mening dat de koers van de landelijk opererende VVD niet meer aansluit bij de behoefte en problematiek van een kleine gemeente.”

Met de oprichting van Nieuw Liberaal Vlieland hopen de politici een breder publiek te trekken en van het soms negatieve imago van het label VVD af te komen. “Als kleine gemeente hobbel je overal achteraan. Je hebt als eiland niet veel aan de landelijke politiek”, aldus Raadslid Nel Hopman in de Leeuwarder Courant.

Vlieland is de op één na kleinste gemeente van Nederland. Met circa 1.100 inwoners is het eiland zeer dunbevolkt. De omvang van de gemeenteraad hangt samen met het aantal inwoners. De grootste gemeenteraden van Nederland (gemeenten met meer dan 200.000 inwoners, zoals Amsterdam, Utrecht en Den Haag) tellen 45 leden, de kleinste gemeenten (met minder dan 3.000 inwoners, zoals Vlieland) maximaal negen. Het aantal raadsleden (en dus de zetels) is altijd oneven. In Vlieland doen slechts drie politieke partijen mee.

Op weg naar de gemeenteraadsverkiezingen van 2018

Veel nieuwe politieke partijen worden opgericht door politici na een breuk met hun eigen partij. Vier jaar geleden besloot de lokale PvdA op Vlieland al dat ze als GroenWit door wilden gaan. In het Algemeen Dagblad (AD) laten VVD, CDA, D66, GroenLinks, SP en PvdA weten dat de meeste van hun lokale afdelingen aan de gemeenteraadsverkiezingen meedoen. Zo verwachten VVD, PvdA en CDA in meer dan 300 gemeenten mee te doen, D66 in 270 gemeenten en GroenLinks in 230 gemeenten. De PVV doet in 30 gemeenten mee, zo werd eerder al bekend. 

Een test voor Kabinet-Rutte III

De gemeenteraadsverkiezingen vinden elke vier jaar plaats en zijn dit jaar op woensdag 21 maart. De verkiezing wordt gezien als de eerste test voor Kabinet-Rutte III.  Raadsleden bepalen het beleid van de gemeente op een aantal belangrijke punten, zoals onderwijs, nieuwbouw of de hoogte van de belasting. Sinds 2015 zijn gemeenten ook verantwoordelijk voor jeugdzorg, zorg aan langdurig zieken en ouderen en werk en inkomen.

In 2014 besteedde EenVandaag in de aanloop van de gemeenteraadsverkiezingen aandacht aan de opkomst van de lokale partij. Bekijk hier de thema uitzending over dit onderwerp terug: 

In Berlicum werd afgelopen maand verhit gesproken over een mogelijk azc, met een intimiderend protest tijdens een raadsvergadering als kookpunt. Het plan lijkt hierna in de koelkast gezet: is de gemeenteraad gezwicht voor geweld? "Het is heel complex."

Om het overvolle stroomnetwerk te ontlasten, wordt gezocht naar creatieve oplossingen. Minister Sophie Hermans en staatssecretaris Chris Jansen sluiten vandaag een 'netcongestiedeal' met de ov-sector om netcongestie tegen te gaan.

Elektrische auto's, zonnepanelen, warmtepompen: ons stroomnetwerk is overvol. Netcongestie wordt dat genoemd.

File op het net

"We kunnen spreken van file op het elektriciteitsnet", zegt energieanalist Sanne de Boer van de Rabobank. "Vergelijk het met de de snelweg. Als iedereen tegelijk wil invoegen, dan kan dat niet."

"Hetzelfde gebeurt op het stroomnet. De afgelopen jaren heeft iedereen meer elektriciteit verbruikt, en vaker op hetzelfde moment. Dat past niet."

Deal met de ov-sector

Om deze zogenoemde netcongestie te bestrijden, is de komende 15 jaar een investering van 195 miljard euro nodig, volgens het Rijk. In de tussentijd wordt er gezocht naar creatieve oplossingen.

Minister Sophie Hermans van Klimaat en Groene Groei en staatssecretaris Chris Jansen van Openbaar Vervoer en Milieu sluiten daarom vandaag een 'netcongestiedeal' met de openbaar vervoerssector. Het idee is dat het openbaar vervoer gaat helpen om de druk op het elektriciteitsnet te verminderen.

Efficiënter gebruikmaken van infrastructuur

"Op deze manier kunnen we efficiënter gebruikmaken van de infrastructuur die er al is", legt De Boer uit. "Openbare vervoersbedrijven maken gebruik van hun eigen elektriciteitsnetten. Op sommige momenten zijn die kabels hard nodig, bijvoorbeeld in de ochtend- en avondspits", legt ze uit.

"Maar wanneer er minder openbaar vervoer rijdt, kunnen de kabels gebruikt worden om auto's of elektrische bussen op te laden. Hier hoef je dus geen extra kabels voor in de grond te leggen."

Idee op een bierviltje

Het Rotterdamse ov-bedrijf RET is al volop bezig met duurzaam gebruik van energie. "Naast het delen van ons stroomnet, hebben we nu ook een batterij in de buurt van de Erasmusbrug geplaatst", vertelt technicus Leo Vliegenthart van de RET.

"5 jaar geleden heb ik het idee op een bierviltje geschreven. Het woord 'netcongestie' bestond toen nog niet eens."

Batterij die werkt als powerbank

"Op het moment dat er een tram voorbij rijdt, en die remt, dan levert die tram energie terug aan de batterij. De batterij wordt op deze manier continu opgeladen en werkt kostenefficiënt", legt Vliegenthart uit. "De batterij fungeert als powerbank."

De opgeslagen stroom kan weer gebruikt worden om andere voertuigen op te laden. "Op deze manier proberen wij de 'file' op het stroomnet te omzeilen en dragen wij 20 tot 25 procent bij aan de laadsector van Rotterdam."

Alleen geschikt voor kleine hoeveelheden

Maar ondanks de voordelen van zo'n batterij blijft energieanalist De Boer sceptisch. "Batterijen zijn zeker functioneel", zegt ze. "Maar ze nemen ook veel ruimte in."

"Bovendien zijn batterijen alleen geschikt om kleine hoeveelheden energie voor korte tijd op te slaan", vervolgt ze. "Helaas kunnen we de overtollige zonnestroom van de zomer niet bewaren tot aan de winter."

Klein deel van de oplossing

Volgens De Boer is het getekende convenant tussen het Rijk en de ov-sector niet de hele oplossing voor netcongestie. "We moeten niet verwachten dat we hierdoor uit de problemen zijn. Het is ook nodig om de netten te verzwaren, maar dit kost veel tijd en geld."

"Slimmer gebruikmaken van de infrastructuur die we hebben, is een 'no-brainer'. Maar het blijft een klein deel van de oplossing."