De opkomst van de lokale partij: op Vlieland doen landelijke partijen niet meer mee

Vlieland was sinds de jaren tachtig decennialang een VVD-bolwerk. In 1994 was er zelfs een absolute meerderheid met 52 procent van de stemmen. Maar nu komt daar verandering in: de lokale VVD’ers gaan deze gemeenteraadsverkiezingen in als Nieuw Liberaal Vlieland (NLV). Daarmee is er een einde gekomen aan landelijke partijen in de Vlielandse gemeenteraad. Wat gaat er mis tussen de landelijke partijen en hun lokale afdelingen?

Tijdens gemeenteraadsverkiezingen doen er steeds meer lokale partijen mee en steeds minder landelijke. Deze trend is al even gaande, maar is op het eiland Vlieland al zo ver doorgevoerd dat daar dit jaar geen enkele landelijke partij meer meedoet. De voormalige VVD’ers zijn uit de partij gestapt uit onvrede met het landelijke beleid.

Het negatieve imago van de VVD

In een statement laat de NLV weten steeds “minder affiniteit te hebben met het beleid van landelijke VVD-politici”. “Als lokale partij willen wij dicht bij de burger staan en snel tot besluitvorming overgaan. Dat is iets wat wij in Den Haag niet vinden. Wij zijn van mening dat de koers van de landelijk opererende VVD niet meer aansluit bij de behoefte en problematiek van een kleine gemeente.”

Met de oprichting van Nieuw Liberaal Vlieland hopen de politici een breder publiek te trekken en van het soms negatieve imago van het label VVD af te komen. “Als kleine gemeente hobbel je overal achteraan. Je hebt als eiland niet veel aan de landelijke politiek”, aldus Raadslid Nel Hopman in de Leeuwarder Courant.

Vlieland is de op één na kleinste gemeente van Nederland. Met circa 1.100 inwoners is het eiland zeer dunbevolkt. De omvang van de gemeenteraad hangt samen met het aantal inwoners. De grootste gemeenteraden van Nederland (gemeenten met meer dan 200.000 inwoners, zoals Amsterdam, Utrecht en Den Haag) tellen 45 leden, de kleinste gemeenten (met minder dan 3.000 inwoners, zoals Vlieland) maximaal negen. Het aantal raadsleden (en dus de zetels) is altijd oneven. In Vlieland doen slechts drie politieke partijen mee.

Op weg naar de gemeenteraadsverkiezingen van 2018

Veel nieuwe politieke partijen worden opgericht door politici na een breuk met hun eigen partij. Vier jaar geleden besloot de lokale PvdA op Vlieland al dat ze als GroenWit door wilden gaan. In het Algemeen Dagblad (AD) laten VVD, CDA, D66, GroenLinks, SP en PvdA weten dat de meeste van hun lokale afdelingen aan de gemeenteraadsverkiezingen meedoen. Zo verwachten VVD, PvdA en CDA in meer dan 300 gemeenten mee te doen, D66 in 270 gemeenten en GroenLinks in 230 gemeenten. De PVV doet in 30 gemeenten mee, zo werd eerder al bekend. 

Een test voor Kabinet-Rutte III

De gemeenteraadsverkiezingen vinden elke vier jaar plaats en zijn dit jaar op woensdag 21 maart. De verkiezing wordt gezien als de eerste test voor Kabinet-Rutte III.  Raadsleden bepalen het beleid van de gemeente op een aantal belangrijke punten, zoals onderwijs, nieuwbouw of de hoogte van de belasting. Sinds 2015 zijn gemeenten ook verantwoordelijk voor jeugdzorg, zorg aan langdurig zieken en ouderen en werk en inkomen.

In 2014 besteedde EenVandaag in de aanloop van de gemeenteraadsverkiezingen aandacht aan de opkomst van de lokale partij. Bekijk hier de thema uitzending over dit onderwerp terug: