Donderdag werd in de Tweede Kamer gedebatteerd over de toekomst van de Nederlandse Publieke Omroep (NPO). De vraag is of de formerende partijen de financiën wel goed op een rij hebben.

Waar PVV-Kamerlid Martine van der Velde benadrukte dat haar partij de NPO niet meer van deze tijd vindt en de VVD er 400 miljoen euro op wil bezuinigen, zei Nicolien van Vroonhoven van NSC zich juist hard te willen maken voor het voortbestaan van de NPO en niet in de kosten te willen snijden.

940 miljoen naar de NPO

Er is kortom veel te doen over de hoeveelheid geld die naar de NPO gaat. Maar om hoeveel geld gaat het nu eigenlijk precies? BBB-Kamerlid Mona Keijzer had het afgelopen zondag bij talkshow De Oranjezondag van SBS6 over 1,2 miljard euro. Maar dat klopt niet, zegt directeur financiën bij de NPO Mark Minkman.

"In 2024 gaat er 940 miljoen euro vanuit het ministerie van OCW (Onderwijs Cultuur en Wetenschap, red.) naar de landelijke publieke omroep", vertelt Minkman. "Daarvan komt ongeveer 130 miljoen uit de opbrengsten van de Ster-reclame. Dat betekent dat er dit jaar ruim 800 miljoen euro aan belastingmiddelen naar de landelijke publieke omroep gaat."

Bekijk ook

Aanvallen vanuit de rechterflank

Dat is nogal een verschil met de 1,2 miljard euro die Keijzer afgelopen zondag noemde. Volgens mediahistoricus Huub Wijfjes past Keijzers uitspraak "bij de aanvallen die voornamelijk vanuit de rechterflank van de politiek op de NPO zijn ingezet."

Het gaat dan niet alleen om geld, zegt hij, maar ook om de inhoud van programma's waar partijen ontevreden mee zijn. "Die partijen hebben er belang bij om te roepen dat de NPO vreselijk veel kost."

Kijk- en luistergeld

Het is overigens niet nieuw dat de publieke omroep met belastinggeld wordt gefinancierd, weet conservator Bas Agterberg van het Nederlands Instituut voor Beeld & Geluid. Al gebeurde dat niet altijd uit algemene belastingen.

"Tijdens de Tweede Wereldoorlog voerden de Duitsers luistergeld in: een belasting voor Nederlanders voor het hebben van een radio. Later kwam daar kijkgeld bij, voor de televisie. In 2000 werd wat toen de omroepbijdrage heette afgeschaft. Sindsdien wordt de NPO betaald uit de algemene belasting", legt Agterberg uit.

info

Podcast

De rubriek 'Feit of Fictie?' is nu ook te beluisteren als podcast.

Weg met de NPS

Sindsdien wordt er in de politiek steeds meer gesproken over NPO-financiën, vertelt mediahistoricus Wijfjes. In 2006 wilde de toenmalig staatssecretaris van Cultuur en Media Medy van der Laan een vernieuwing van de Mediawet, waarin de taken en verantwoordelijkheden van de media en overheid zijn opgenomen.

"Van der Laan heeft toen voorgesteld om de hele NPS, de omroep die nu de NTR heet, als organisatie op te heffen. Daarnaast wilde ze de NPO dwingen om amusementsprogramma's op te geven."

Bezuiniging van 250 miljoen

De toenmalige staatssecretaris wilde dat de NPO zich zou beperken tot opinie, nieuws en sport. Haar wetsvoorstel heeft het overigens nooit gehaald omdat het kabinet-Balkenende viel.

Wijfjes: "Wel kwam er een aangepaste Mediawet, waarin de fusies van omroepverenigingen is afgedwongen." Dat ging 10 jaar terug om een bezuiniging van 250 miljoen euro.

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.