De druk is groot bij de GGD en de vraag is of ze al het werk wel aankunnen. Wat oud-GGD-directeur Janssen betreft moet de minister van Volksgezondheid de regie in handen nemen. SP-fractievoorzitter Marijnissen is het hier mee eens.

De 25 Gemeentelijke Gezondheidsdiensten spelen een belangrijke rol in de bestrijding van het coronavirus. Iedereen met klachten kan zich bij de GGD laten testen en bij een eventuele besmetting zorgen zij ervoor dat er bron- en contactonderzoek plaats vindt. "Maar met een crisis van deze omvang hebben zij geen ervaring", zegt oud-GGD-directeur Richard Janssen.

Lachwekkend

In zijn tijd als directeur bij de GGD in Arnhem en Eindhoven waren er ook wel rampen, maar met een pandemie als deze heeft ook bijzonder hoogleraar bestuur en management van zorginstellingen Janssen geen ervaring. "Dat waren lokale gebeurtenissen, zoals de Herculesramp in Eindhoven of de hoogwaterpiek in Arnhem in 1995. Maar een nationale ramp als deze, dat hebben we op deze manier niet eerder meegemaakt."

"De afdeling infectieziekten is bij veel GGD'en normaal gesproken maar een kleine afdeling waar een man of zes werken. Dat is bijna lachwekkend als je bedenkt hoeveel mensen we daar nu nodig hebben." De gemeentes waar de GGD onder valt, zijn financieel verantwoordelijk. "En dat maakt het ingewikkeld, want je hebt dan te maken met verschillende partijen. Zo vindt de wethouder van de ene stad weer iets anders belangrijks dan de wethouder van een andere stad."

Te lang bezuinigd

Om de taken nu zo goed mogelijk uit te voeren, is het goed om ook hulp van buiten in te schakelen vindt Janssen. "Zoals je nu ziet dat bijvoorbeeld de alarmcentrale van de ANWB gaat helpen bij het contactonderzoek, dat is slim. Zij hebben de kennis en de kunde om dat ook goed te doen, daar zit al een callcenter. Ook het leger wordt ingezet, daar zit ook veel capaciteit."

Volgens Lilian Marijnissen, fractievoorzitter van de SP, is er te lang bezuinig op de GGD. "Ze kregen er meer taken bij maar niet meer geld en dan gaat het natuurlijk kraken. Als je met te weinig mensen bent dan gaat het niet."

Minister verantwoordelijk maken

Wat Janssen betreft zou het goed zijn als de minister van Volksgezondheid de regie bij een crisis met deze omvang overneemt en bestuurlijk verantwoordelijk wordt. "En dat je dan zegt: we gaan het samen doen."

Ook de SP wil dat bij een pandemie het ministerie van Gezondheidszorg verantwoordelijk wordt voor de organisatie van alle 25 GGD'en. "De minister moet het naar zich toe trekken, omdat hij we hem ook verantwoordelijk houden", zegt Marijnissen. "En snel, want we zitten in een grote crisis en we hebben weinig tijd."

Goede leerschool

Wat oud-bestuurder Janssen betreft is dit een goede leerschool bij een eventuele volgende pandemie.

"In Nederland zijn we van het polderen en het gevolg daarvan is dat niemand uiteindelijk verantwoordelijk is. Dat moet bij een volgende crisis echt anders."