radio LIVE
meer NPO start

De lange formatie gaat ten koste van de tijd om thema’s als woningbouw, immigratie en klimaat op te lossen: 'Dat is onverantwoord'

De lange formatie gaat ten koste van de tijd om thema’s als woningbouw, immigratie en klimaat op te lossen: 'Dat is onverantwoord'
Kabinetsformatie op de Zwaluwenberg in Hilversum
Bron: ANP

De ellenlange formatie is niet alleen een bron van ergernis voor velen, ook wordt het een reëel probleem voor het nieuwe kabinet. De regeerperiode wordt namelijk 'netto' flink korter, waardoor de tijd om ingrijpende wetgeving in te voeren wordt beperkt.

De kabinetsformatie duurt inmiddels 231 dagen en nog altijd staat er geen kabinet op de trappen van paleis Huis ten Bosch. En dat wordt steeds meer een probleem, zegt staatsrechtdeskundige en oud-PvdA-Kamerlid Peter Rehwinkel. De eerstvolgende Tweede Kamerverkiezingen staan namelijk alweer gepland in maart 2025 en dat geeft een kabinet minder tijd om plannen goed uit te voeren.

Volle vier jaar nodig

"De lange duur van deze formatie gaat ten koste van de netto-regeertijd van het nieuwe kabinet", zegt Rehwinkel. Volgens hoogleraar staatsrecht Douwe Jan Elzinga heeft een kabinet echt die volle 4 jaar nodig om haar plannen uit te voeren: "In het eerste jaar zijn ze bezig met het maken van grote en aantrekkelijke plannen, in het tweede jaar met het technisch en juridisch in elkaar steken daarvan."

"In het derde jaar is het afronden en oogsten", vervolgt hij. "In het vierde jaar wordt de cohesie van het kabinet minder en bereidt men zich al voor op de verkiezingen."

Duur kabinetsformatie 'onverantwoord'

Elzinga vindt het onverantwoord,dat de coalitiepartijen nu zoveel tijd nemen om een kabinet te smeden: "Er liggen ingewikkelde kwesties voor: de klimaattransitie, woningbouw, immigratie, een derde van de gemeentes is failliet. Er zijn altijd grote problemen, maar de maatschappelijke problemen zijn nú wel zeer aanzienlijk."

Deze problemen effectief aanpakken is bijna onmogelijk, meent Elzinga: "De tijd is krap, té krap en vandaar dat deze duur van de kabinetsformatie niet verantwoord is."

Bekijk ook

Pas halverwege de regeerperiode zaken doen

De informateurs hebben ervoor gekozen om eerst een regeerakkoord op hoofdlijnen te sluiten en daarna een ministersploeg te vormen. Dat werkt volgens Elzinga verdere vertraging in de hand: "Ergens eind mei, begin juni begin je met regeren. Dan ben je al zowat halverwege de regeerperiode voordat je zaken kunt doen."

Ook Peter Rehwinkel is op voorhand niet optimistisch over wat het kabinet in beperkte tijd voor elkaar kan krijgen: "Wetgevingstrajecten zijn vaak lang van duur. En als je gaat werken met een regeerakkoord op hoofdlijnen, dan moet je eerst nog heel wat details bespreken en vervolgens in wetgeving neerleggen. Daarnaast hebben de Eerste en Tweede Kamer ook nog ieder hun eigen traject."

Grote kans op voortijdige val

Daarbij is volgens Rehwinkel de kans ook nog groot dat het nieuwe kabinet niet eens 4 jaar krijgt: "Doorstart-kabinetten, dus kabinetten die een voortzetting zijn van de vorige coalitie, zijn vaak geen doorslaand succes", legt hij uit.

"Vaak is het een 'moetje', omdat andere meerderheden niet mogelijk waren, of zijn partners bij de start al op elkaar uitgekeken. De kans is daarom groot dat het eerder ten val komt."

Staatsrecht-deskundigen Douwe Jan Elzinga en Peter Rehwinkel waarschuwen voor weinig netto-regeertijd door de lange kabinetsformatie.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Hennie (62) leeft in containerwoning voor overlastgevende daklozen en heeft eindelijk rust gevonden: 'Kan nu gewoon doen wat ik wil'

Hennie (62) leeft in containerwoning voor overlastgevende daklozen en heeft eindelijk rust gevonden: 'Kan nu gewoon doen wat ik wil'
Hennie woont in een woning voor overlastgevende daklozen en vindt het daar fijn
Bron: EenVandaag

Steeds meer gemeenten bouwen ze: speciale containerwoningen voor huurders die overal overlast veroorzaken. Maar buurtbewoners komen hier volop tegen in protest. "We weten niet wat deze mensen op hun kerfstok hebben."

Het is een wat afgelegen plek, aan de rand van Hilversum Zuid. Gelegen aan de rand van een industrieterrein staan de zes containerwoningen van Keerpunt Zuid: speciale woningen voor daklozen met een drank- of drugsverslaving. Het gaat om mensen die op straat kwamen te staan, omdat ze in hun huurwoning voortdurend overlast veroorzaakten in de buurt.

'Het is een fijne plek'

Dit geldt ook voor Hennie. Jarenlang ging ze van kliniek naar kliniek en belandde ze uiteindelijk weer op straat. 9 jaar geleden kwam ze hier wonen.

Hennie: "Het is een fijne plek. Er komen ook geen mensen meer langs. Die heb ik er allemaal uitgeflikkerd. Als je niemand binnen laat, is het een hele fijne plek."

Bewoners mogen drinken en gebruiken

Een poging om van de drank en drugs af te komen, doet Hennie niet meer, vertelt ze terwijl ze een slokje bier neemt. "Ik lig een beetje op de bank. Ik drink en gebruik ook af en toe. Maar soms ook een paar dagen niet. Ik doe wat ik wil."

En dat is precies de kern van wat dit project volgens initiatiefnemer Harrie Koeleman - manager van Kwintes - tot een succes maakt. "De bewoners mogen hier gewoon de hele dag drinken en gebruiken. Hiervoor gingen ze steeds de afkickkliniek in en uit. En hier mag je gewoon zijn wie je bent. Verslaving is een ernstige ziekte en we accepteren dat ze drinken en gebruiken. En dan zie je dat er een soort rust ontstaat bij deze bewoners."

Bekijk ook

Regel: geen overlast veroorzaken

De bewoners moeten zich wel aan een paar basisregels houden. Ze moeten accepteren dat ze onder bewindvoering worden geplaatst, en ze moeten een paar uur begeleiding per week accepteren.

En tot slot het belangrijkste: ze mogen geen overlast in de buurt veroorzaken. En daar is Koeleman heel streng op: "Deze afspraken zijn heel duidelijk, en die worden er ook echt in geramd. Je krijgt deze kans, maar dan moet je je wel aan de voorwaarden houden. En dat blijkt goed te werken. De bewoners zien dit ook echt als een laatste kans, want ze zijn overal uitgegooid. Dus ze weten waar ze het voor doen."

Onrust en protest

Uit een inventarisatie van EenVandaag blijkt dat steeds meer gemeenten heil zien in deze onorthodoxe aanpak. In tientallen gemeenten zijn ze bezig met plannen om dit soort speciale container-woningen voor overlastgevers uit de grond te stampen.

Maar alleen de aankondiging van deze speciale woningen, leidt in bijna iedere gemeente al tot onrust en protest onder buurtbewoners.

Steeds meer gemeenten bouwen speciale containerwoningen voor huurders die overal overlast veroorzaken.

'Hoe gevaarlijk zijn deze mensen?'

Zo ook in Amersfoort. Het gemeentebestuur heeft besloten dat in de wijk Vathorst ook containers moeten komen voor overlastgevende huurders. Iets waar de buurt volgens Jacco de Feijter, voorzitter van de bewonersvereniging Belang van Vathorst, bepaald niet blij mee is.

De Feijter: "Het zijn mensen die veel drinken en gebruiken. Die soms verzamelwoede hebben. Het is niet zo dat wij als buurt vinden dat deze mensen geen woning moeten krijgen, maar er wonen hier veel gezinnen met jonge kinderen. En om wat voor mensen gaat het eigenlijk? Zitten er ook bewoners tussen die gevaarlijk kunnen zijn? We krijgen amper informatie van de gemeente hierover. En daardoor ontstaat onrust."

Geen duidelijke communicatie

Wat de Feijter ook stoort is dat gemeente vanaf het begin in zijn ogen niet eerlijk hierover heeft gecommuniceerd. "We kregen in eerste instantie een brief van de gemeente. Daarin stond dat het om mensen gaat die rust nodig hebben en ruimte. Dan denk je in eerste instantie: dat klinkt goed en dat is een nobel streven."

Hij gaat verder: "Maar dan blijkt het om huurders te gaan die in hun eigen buurt vanwege overlast niet meer te handhaven waren. Dan wordt het wel een totaal ander plaatje."

Bekijk ook

'Laat je niet afschrikken'

Koeleman - die veel gemeenten adviseert op dit terrein - erkent dat het heel belangrijk is dat gemeenten open en eerlijk communiceren met burgers. En dat het ook 'moed en lef'-bestuurders vergt.

Koeleman: "Je moet er als gemeentebestuur echt voor gaan staan. En alles goed uitleggen. En je krijgt in het begin alles en iedereen over je heen. Maar daar moet je je niet door laten afschrikken, want dan kom je nergens."

Minder overlast

In Hilversum merkte hij dat er ook veel onrust was toen de plannen werden aangekondigd, maar dat dit protest snel verdween.

Koeleman: "Zes van de negen mensen die hier nu wonen op dit terrein, waren goed voor 150 meldingen van overlast bij de politie per jaar. Nu zijn er amper meldingen. Nu is er weinig overlast en dat scheelt een hoop ellende hier in Hilversum. En dat beeld zie ik ook in andere gemeenten."

'Heb eindelijk rust gevonden'

Hij begrijpt de bezorgde buurtbewoners ook, vertelt hij. "Ik snap heel goed dat het spannend is, mensen in je buurt hebben die verslaafd zijn. Die wil je niet in je achtertuin. Maar mijn ervaring is ook dat het weinig problemen in de buurt geeft. Sterker, dat het rustiger wordt in de buurt."

Hennie woont inmiddels al 9 jaar in haar containerwoning en denkt er voorlopig nog niet aan om weg te gaan. Hennie: "Ik heb het fijn hier, samen met mijn hondje. Ik ga hier niet meer weg. Ik heb eindelijk rust gevonden."

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Waarom er (weer) spoedoverleg is tussen coalitiepartijen: 'Premier had deze problemen kunnen zien aankomen'

Na een urenlang spoedoverleg tussen de coalitiepartijen en premier Dick Schoof gisterenavond, gingen de overleggen vandaag verder. En daarbij worden de ergernissen tussen de partijen steeds groter, ziet ook politiek commentator Joost Vullings.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant