radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

Ruzies over laadpaal voor elektrische auto: 'Mensen moeten er aan wennen'

Ruzies over laadpaal voor elektrische auto: 'Mensen moeten er aan wennen'
Matthijs Nieuwenhuis wacht al maanden op een laadpaal voor zijn elektrische auto
Bron: EenVandaag

Mensen keren zich tegen de laadpaal: "Die laadpaal komt er alleen voor die ene buurman met zijn dure, elektrische leasebak. Waarvoor zou ik daar plaats voor maken?"

Bijna een half jaar wacht Matthijs Nieuwenhuis er al op: een laadpaal voor zijn elektrische auto. Toen de Zwollenaar deze in augustus bij zijn gemeente aanvroeg, dacht hij dat het binnen de kortste keren geregeld zou zijn. Niets bleek minder waar. Zeven buurtbewoners tekenden bezwaar aan tegen de plek waar de laadpaal moest komen.

'Geen mooi gezicht'

De grieven waren divers, zag Nieuwenhuis toen hij de bezwaren onder ogen kreeg. "Eén buurman was bang dat het ten koste zou gaan van de parkeerruimte in de straat. De ander vroeg zich af waarom die laadpaal dan niet bij mij als aanvrager voor de deur kwam. En weer een ander vond het geen mooi gezicht."

Het kiezen van een plek voor een laadpaal leidt vrijwel altijd tot afkeurende reacties, is de ervaring in Zwolle. De afgelopen paar jaar werden er 35 nieuwe palen geplaatst en bijna overal stuitte het op verzet. Maar de gemeente heeft geleerd van eerdere ervaringen.

Tien laadpalen, twintig bezwaren

"Voorheen namen we voor iedere plaatsing van een laadpaal een formeel verkeersbesluit, inclusief publicatie in de Staatscourant", zegt wethouder William Dogger. "Dan voelen mensen zich ook overvallen. Nu proberen we vanaf het begin al inspraak te organiseren en inwoners te betrekken. Want alleen zo krijg je draagvlak."

Op andere plekken is er ook weerstand tegen de laadpalen. Zo ontving Almere vorig jaar vijftien tot twintig bezwaren voor tien locaties. De gemeente Utrecht zegt bij één op de tien plaatsingen reacties te ontvangen van buurtbewoners die de gekozen plek niet zien zitten. Toch zijn er ook gemeenten waar het laadpaalprotest beduidend minder is. Neem Amsterdam: daar leidde de plaatsing van 171 laadpalen vorig jaar tot welgeteld drie bezwaren.

Matthijs Nieuwenhuis vroeg een laadpaal aan bij de gemeente Zwolle, maar wacht door bezwaren van buurtbewoners al maanden op plaatsing
info

Naar 1,8 miljoen laadpunten in 2030

Het aantal publieke en semi-publieke laadpunten in Nederland nam in 8 jaar tijd toe van 400 in 2010 naar bijna 36.000 nu. Maar dat is nog kinderspel bij de enorme groei die ons de komende jaren te wachten staat. Het kabinet wil namelijk dat in 2030 alleen nog maar emissieloze auto's worden verkocht. Aanschafsubsidies en fiscale voordelen moeten consumenten verleiden tot een overstap van een benzine- of dieselwagen naar een stekkerauto.

In 2030 moeten er zo'n 2 miljoen elektrische auto's rondrijden. Om die allemaal van stroom te kunnen voorzien zijn er over twaalf jaar 1,8 miljoen laadpunten nodig. Veelal op straat of openbare parkeerterreinen, want zeventig procent van de autobezitters heeft geen eigen oprit. Gemeenten zeggen bij het kiezen van een geschikte plek rekening te houden met een aantal factoren. Zo mag een laadpaal niet pal voor iemands deur worden gezet en bij voorkeur op een straathoek. Ook wordt er gekeken naar de aanwezigheid van elektriciteitskabels, boomwortels en naar de stoepbreedte.

'Wennen aan de laadpaal in het straatbeeld'

Laadplekken gaan ten koste van parkeerplaatsen. Ze komen altijd bij een ander voor de deur. En waarom zijn die laadpalen überhaupt nodig als nog niemand in de straat elektrisch rijdt? Directeur Roland Ferwerda van het Nationaal Kennisplatform Laadinfrastructuur kan de bezwaren van buurtbewoners dromen. Maar volgens hem hoort dat nu eenmaal bij nieuwe ontwikkelingen. "Mensen moeten wennen aan een laadpaal in het straatbeeld. Misschien is de overgang van geen naar één laadpaal wel groter dan van één naar tien." Dat mensen moeten wennen blijkt ook uit het onderzoek van Radar naar laadpalen. Bijna 40 procent van de mensen ergert zich aan laadpalen, vooral omdat ze ten koste gaan van gewone parkeerplekken.

Gemeenten moeten het belang van openbare laadpunten ook beter verkopen, vindt Mark Verbeet. Hij adviseert gemeentebestuurders over het plaatsen van laadpalen. "Veel gemeenten opereren reactief: iemand doet een aanvraag voor een laadpaal in de buurt en dan gaat de gemeente op zoek naar een plek. Dán gaan mensen zich er dus tegen keren. Het gevoel is: die laadpaal komt er alleen voor die ene buurman met zijn dure, elektrische leasebak. Waarvoor zou ik daar plaats voor maken?"

Laadpalen
Bron: EenVandaag
In deze steden staan de meeste laadpalen voor de elektrische auto.

'Laadplek als privé parkeerplaats'

Gemeenten moeten uitleggen dat die laadpaal een publieke voorziening is, vindt Verbeet. "Niet alleen voor die ene buurman, maar ook voor forenzen, mensen die op visite komen en in de toekomst ook voor andere buurtbewoners. En het draagt ook nog eens bij aan schonere lucht."

Niet alleen het plaatsen van laadpalen leidt tot ergernissen, ook het gebruik ervan veroorzaakt soms bonje met de buren. Het bezet houden van een laadplek is voor veel elektrische rijders ergernis nummer één. Ook Eline van den Hout uit Rotterdam kan vaak niet terecht bij de laadpaal in haar buurt in hartje Rotterdam. "Daar staat altijd dezelfde hybride auto. De eigenaar gebruikt die laadplek gewoon als zijn privé parkeerplaats."

Ruzie over laadpalen
Bron: EenVandaag
Eline van den Hout heeft last van laadpaalklevers: "Eén buurman beschouwt het als zijn privé parkeerplaats."

Briefjes onder de ruitenwissers

Ook benzine- of dieselauto's staan geregeld bij de laadpaal, waarna Eline rondjes moet rijden op zoek naar een laadplek die wel vrij is. "Ik heb een elektrische auto met een beperkt bereik, dus ik ben echt afhankelijk van die laadpaal. Soms stop ik briefjes onder de ruitenwisser waar ik dan op schrijf: 'Hoe moet ik nu op mijn werk komen?'. En ik bel de gemeente om te komen handhaven. Maar juist 's avonds en in het weekend zijn ze niet bereikbaar."

Gemeenten zullen aan de bak moeten, gezien de Klimaatambities en de verwachte vloedgolf aan laadpalen, denkt Verbeet. Volgens hem doen ze er verstandig aan nu al laadpaal locaties aan te wijzen."Zodat je niet iedere keer het hele inspraaktraject door hoeft waardoor een aanvrager ook maanden op een laadpaal moet wachten."

info

Gemeenten treden op tegen laadpaalklevers

'Laadpaalklever' werd vorig jaar gekozen tot woord van het jaar. Het verwijst naar eigenaren van hybride of elektrische auto's die een laadplek als hun privé parkeerplaats beschouwen. Gemeenten gaan in toenemende mate over tot handhaving op het foutparkeren bij laadpalen. Amsterdam spant de kroon: vorig jaar werden maar liefst 2241 auto's weggesleept omdat ze ten onrechte op een laadplek stonden. In ruim een kwart (630) van de gevallen ging het om elektrische auto's die bij een laadpaal geparkeerd stonden zonder te zijn aangesloten.

De boete in Amsterdam is niet misselijk: 373 euro. Ook Den Haag handhaaft stevig (856 boetes in 2018). Veel andere gemeenten weten niet precies hoeveel. Van de tien grote steden noemen alleen Eindhoven (129), Tilburg (70) en Utrecht (85) aantallen. Groningen en Nijmegen treden niet of amper op, omdat daar volgens beide gemeenten geen aanleiding toe is. De boete is buiten Amsterdam wel een stuk lager: 90 euro.

Auto parkeren in de straat verderop

Ook het stigma dat nu op de laadpaal zit moet er af, meent Verbeet. "Het beeld is nu: die laadplekken zijn de nieuwe invalidenparkeerplaatsen. Dat moet echt veranderen. Het is ook een misvatting te denken dat overal versnipperd laadpalen moeten komen. Je zult meer in laadpleinen moeten denken, waar zowel benzine- als stekkerauto's kunnen parkeren. En de batterijen worden groter, dus je hoeft ook echt niet elke dag te laden. Misschien dat je over een paar jaar nog maar één keer per week hoeft op te laden. Dat is al enorme winst."

Een wat pro-actievere opstelling van de gemeente had ook Matthijs Nieuwenhuis heel wat tijd kunnen besparen. Hij moet zijn elektrische auto in afwachting van een laadpunt in zijn straat verderop in de buurt parkeren. "Daar ben ik toch al gauw een kwartier mee bezig", vertelt Matthijs. Maar het eind is in zicht: eind februari, een half jaar na zijn aanvraag, moet de laadpaal er staan. Niet op de oorspronkelijke plek, maar twee parkeervakken verderop.

TV-reportage EenVandaag: Laadpalen zijn in opkomst (en zorgen voor ruzie in de straat)

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Nederlandse overheid te afhankelijk van Amerikaanse techbedrijven, waarschuwen experts: 'Donald Trump kan ons chanteren'

Nederlandse overheid te afhankelijk van Amerikaanse techbedrijven, waarschuwen experts: 'Donald Trump kan ons chanteren'
Het datacenter van Microsoft in het Noord-Hollandse Middenmeer
Bron: ANP

Nu de verhoudingen met de Verenigde Staten in rap tempo verslechteren, maken experts en politici zich steeds grotere zorgen over de Nederlandse afhankelijkheid van Amerikaanse technologie: van e-mail tot data-opslag zijn we vólledig afhankelijk.

"Het is echt vijf over twaalf", zegt Bert Hubert, technologie-expert en voormalig toezichthouder van de AIVD. "Wij zitten nu al in een situatie dat als men in Amerika met het verkeerde been uit bed stapt, organisaties in Nederland in z'n geheel kunnen worden stilgelegd, zoals recent is aangekondigd voor het Internationaal Strafhof - waar Trump niet blij mee is en hij sancties voor heeft uitgeschreven."

Alle gemeenten

Hubert en andere deskundigen schetsten onlangs aan Kamerleden in het parlement de Nederlandse afhankelijkheid van Amerikaanse clouddiensten, zoals die van Microsoft, Amazon en Google. "Honderd procent van de Nederlandse gemeenten is al afhankelijk van Microsoft", aldus Hubert.

"Zodra data over jou per e-mail wordt verstuurd, staat het in de Amerikaanse cloud en valt het onder het bereik van de Amerikaanse overheid." Daar zit de zorg, nu de Verenigde Staten een radicaal andere afslag hebben genomen. In de Tweede Kamer waarschuwden verschillende experts dat onze afhankelijkheid van de Amerikaanse techreuzen tegen ons gebruikt kan worden.

Bekijk ook

Ondoordacht gebruik

Nog voor de inauguratie van Donald Trump begin dit jaar concludeerde de Algemene Rekenkamer bovendien al dat Nederland clouddiensten ondoordacht is gaan gebruiken en nauwelijks stil staat bij de risico's.

"Laat ik het onomwonden zeggen: het risico bestaat dat buitenlandse regeringen, met name de VS, informatie van de Nederlandse rijksoverheid of van burgers kunnen inzien en wellicht zelfs aanpassen", zei Ewout Irrgang van de Algemene Rekenkamer. Risico's zijn er volgens hem voor de overheid, bedrijven én Nederlandse burgers.

Diensten uitschakelen

"Ik maak me heel erg zorgen", zegt Europarlementariër voor GroenLinks-PvdA Kim van Sparrentak. In het zwartste scenario zou Trump volgens haar Europa kunnen chanteren door diensten uit te zetten. "Dat zou in de praktijk betekenen dat overheden niet meer bij hun data kunnen. Mensen krijgen hun toeslagen niet meer uitgekeerd. Al dat soort zaken lopen dan direct vast."

In de hele Europese Unie zijn er volgens Van Sparrentak maar enkele gemeenten die niet afhankelijk zijn van de Amerikaanse cloud. Hetzelfde speelt volgens haar bij ziekenhuizen. Inmiddels is zeventig procent van de Europese cloudmarkt in handen van grote Amerikaanse spelers.

Bekijk ook

Stresstest

Met veertig collega's heeft Van Sparrentak de Europese Commissie daarom verzocht in kaart te brengen wat er gebeurt als die diensten daadwerkelijk uitvallen. "We hebben te lang gedacht: Amerika is onze vriend."

VVD-Europarlementariër Bart Groothuis deelt de zorgen en vreest ook dat Trump bepaalde diensten domweg uit laat zetten als wij niet naar hem luisteren. "Bijvoorbeeld met de sancties tegen het Internationaal Strafhof in Den Haag, die totaal afhankelijk is van Amerikaanse technologie", zegt hij.

Eigen boontjes doppen

"Het gaat gewoon op zwart als Trump dat wil. We zullen onze eigen boontjes moeten doppen. Dat hadden we zelf niet zo voorspeld, dat de Amerikanen zo ver van ons af zouden kunnen drijven. En dat betekent voor ons dat er niks anders op zit dan onze technologische industrie in eigen hand nemen," aldus Groothuis.

"Er zijn Europese alternatieven, maar nog niet op de schaal die we nodig hebben. Die zul je langzaam moeten gaan creëren." Die investeringen kunnen volgens beide Europarlementariërs in de honderden miljarden euro's lopen. De EU zou daarbij vooral regels moeten opstellen om ervoor te zorgen dat data van Europese burgers ook altijd in Europa blijft.

Bekijk ook

Cloud Kootwijk

Maar vast staat volgens de Europarlementariërs dat Europa op eigen digitale benen moet komen te staan. Techexpert Hubert vindt ondertussen dat Nederland het heft in eigen handen moet nemen: Cloud Kootwijk, een Nederlandse, veilige cloud voor overheid en zorg - voor e-mail, chat, videobellen en bestandsdeling - zou digitale soevereiniteit moeten garanderen.

De naam is een verwijzing naar Radio Kootwijk, waarmee de Nederlandse staat zichzelf een eeuw geleden onafhankelijk maakte van buitenlandse communicatienetwerken. Zsolt Szabó, Staatssecretaris Digitalisering en Koninkrijksrelaties, komt nog voor de zomer met een nieuwe Nederlandse cloudstrategie.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Grote zorgen bij klimaatwetenschappers om beleid Donald Trump, in Amerika én daarbuiten: 'Staan aan rand van afgrond'

Grote zorgen bij klimaatwetenschappers om beleid Donald Trump, in Amerika én daarbuiten: 'Staan aan rand van afgrond'
Het nieuwe beleid van Donald Trump is geen goed nieuws voor klimaatwetenschap
Bron: NASA / EenVandaag

De nieuwe regering van president Donald Trump in de Verenigde Staten zet het mes in klimaatonderzoek en klimaatbeleid. "Wetenschappers worden geïntimideerd, er heerst echt chaos."

Meer dan 30 jaar werkte Dan Costa bij de Environmental Protection Agency (EPA), het Amerikaans milieuagentschap. Als National Director was hij onder meer verantwoordelijk voor onderzoek naar luchtvervuiling en klimaatverandering, en de gevolgen daarvan voor de volksgezondheid.

'Volksgezondheid kon hen niets schelen'

Costa werkte onder zes verschillende presidenten. "Er was altijd wel verschil te merken tussen Republikeinse en Democratische regeringen", vertelt hij.

"Maar toen de eerste Trump-regering aantrad kregen we voor het eerst het gevoel dat volksgezondheid hen eigenlijk niets kon schelen. We merkten snel dat alles wat werd gedaan op het gebied van milieu en volksgezondheid door die regering werd geïsoleerd en gemarginaliseerd."

Frontale aanvallen

Wat nu gebeurt gaat volgens Costa nog een stap verder: "De toekomst van veel wetenschappelijk onderzoek is opeens onzeker, mensen beginnen het gevoel te krijgen dat ze aan de rand van een afgrond staan. Wetenschappers worden geïntimideerd, er heerst echt chaos."

Costa doelt op het rappe tempo waarmee wetenschap onder de regering-Trump onder druk komt te staan. Vooral de takken die niet in de politieke ambities van de regering passen, zoals onderzoek naar klimaatverandering en klimaatadaptatie, krijgen met frontale aanvallen te maken.

Bekijk ook

'Geweldige denkers'

"Wat mij verbijstert, is de snelheid waarmee wetenschap wordt afgebroken. Ik ben echt sprakeloos", reageert de Nederlandse klimaatwetenschapper Heleen de Coninck.

"En dat terwijl de Amerikaanse klimaatwetenschap zo belangrijk is voor verdere kennisopbouw op de hele wereld. Er zitten daar geweldige denkers."

Samenwerking van 'levensbelang'

De Coninck is verbonden aan de TU Eindhoven en de Radboud Universiteit in Nijmegen en schreef mee aan verschillende VN-klimaatrapporten. Regelmatig werkt ze samen met collega's in de Verenigde Staten. "Er zit daar enorm veel wetenschappelijke kracht, met veel relevante data."

"Klimaatverandering is echt een mondiaal probleem. Als we resultaten met z'n allen blijven delen kunnen bijvoorbeeld ook ontwikkelingslanden zich beter voorbereiden op klimaatverandering en extreem weer. Goede internationale samenwerking is van levensbelang, letterlijk."

Bekijk ook

Helft van personeel moet weg

Of deze internationale samenwerking blijft bestaan, is de vraag: onlangs liepen medewerkers van miljardair Elon Musk, die de overheid efficiënter en goedkoper wil maken, het hoofdkantoor binnen van de National Oceanic and Atmospheric Administration (NOAA). Dit onderzoeksinstituut is vergelijkbaar met het Nederlandse KNMI.

NOAA speelt in de VS een cruciale rol bij het voorspellen van gevaarlijke weersomstandigheden, het beschermen van de oceanen en het verzamelen van wetenschappelijke gegevens over klimaatveranderingen. Desondanks kregen medewerkers te horen dat de helft van het personeel op termijn moet vertrekken en dat het budget met zo'n 30 procent wordt gekort.

'Trump-loyalist zonder inhoudelijke kennis'

"We verwachten dat ook binnen de Environmental Protection Agency zoiets zal gebeuren", zegt Dan Costa. "Maar het is onduidelijk hoe drastisch de gevolgen zullen zijn."

Gerust is hij er in ieder geval niet op: "De nieuwe EPA-baas is een Trump-loyalist en hij heeft geen enkele kennis van milieuwetenschappen."

Bekijk ook

Klimaatdata veilig stellen

Ook de NASA ligt onder vuur. Met behulp van satellieten, onderzoeksvliegtuigen en grondstations wordt daar een breed scala aan klimaatdata verzameld. Gegevens zoals temperatuurveranderingen in de atmosfeer, hittegolven en afwijkingen in klimaattrends, maar ook smeltende ijskappen, zeespiegelstijging, extreme regenval en meer.

"NASA doet veel moeite om ervoor te zorgen dat de datasets beschikbaar blijven, bijvoorbeeld op veilige parallelle servers en websites", vertelt Costa. "Zelfs als de oorspronkelijke websites offline worden gehaald."

Data beschermen

Al In 2016 werd daarvoor de Environmental Data Governance Initiative opgericht. "Betrokken wetenschappers ontwikkelden een strategie om gegevens te bewaren", legt Costa uit. "Ze proberen data te beschermen, toegankelijk en up-to-date te houden. Dat is nu cruciaal, de situatie is erg onzeker."

De ontgoocheling onder wetenschappers is groot. "Waarheid en feiten lijken er niet meer toe te doen", stelt De Coninck vast. "De redelijkheid is echt zoek. Tegenwoordig ontkent men wetenschappelijke bevindingen vaak glashard, en dat is op lange termijn zeer zorgelijk. Dat zeg ik niet alleen als wetenschapper, maar ook als burger."

Bekijk ook

Duur onderzoek

De Coninck stoort zich ook aan de beeldvorming rondom zogenaamd duur en log onderzoek, zoals nu in de VS. "Bedrijven zoals die van Musk bouwen voort op onderzoek en innovatie die ook door de Amerikaanse overheid zijn betaald", legt ze uit.

"De talenten, zoals ingenieurs die er werken, zijn opgeleid dankzij de overheid", benadrukt de wetenschapper. "Dus het saneren van overheden op deze manier zorgt eerder voor een innovatie-armer land dan een innovatievere economie."

'We leven in cruciale periode'

Haar Amerikaanse collega Dan Costa hoopt dat de wetenschap niet verder wordt ondermijnd. "We leven in zo'n cruciale periode. Als we klimaatverandering willen aanpakken, kunnen we niet verder met een, of zelfs twee handen op onze rug gebonden."

"Ik kijk vaak naar mijn kleinkinderen en vraag me af: wat is de erfenis die mijn generatie aan deze jonge mensen zal nalaten?", sluit hij af.

Grote zorgen bij klimaatwetenschappers om beleid Donald Trump, in Amerika én daarbuiten

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant