Vandaag verschijnt de documentaire 'Yezidi Girls', het verhaal van de Jezidi-vrouwen waaraan EenVandaag aandacht besteedt. Wie zijn de Jezidi's en wat gebeurde er in de zomer in 2014 in Irak?

De Jezidi’s zijn een religieuze etnisch Koerdische minderheid. Ze leven voornamelijk in de provincie Ninevé in Irak, maar ook in Syrië, Rusland en Europa bestaan er gemeenschappen. Geschat wordt dat er tussen de 500.000 en 2 miljoen Jezidi’s zijn. Ze leven geïsoleerd: zo zijn huwelijken buiten het geloof verboden. 

Hun religie combineert elementen uit onder andere de islam, het christendom en religies uit het oude Perzië. Jezidi’s aanbidden de Pauw-Engel. Maar deze engel wordt door moslims gezien als duivel. Hierdoor en vanwege hun geïsoleerde bestaan en afwijkende rituelen, worden ze door sommige moslims gezien als duivelaanbidders. De Jezidi’s zijn mede hierom in de geschiedenis ook veelvuldig vervolgd, verjaagd of ze kregen extra belastingen opgelegd. Dat gebeurde al in het Ottomaanse rijk, maar ook onder Saddam Hoessein en na zijn bewind.

Sinjar-gebergte

In de zomer van 2014 komen de Jezidi’s plotseling bij iedereen op de radar. Tijdens hun opmars in Noord-Irak verovert IS gebieden waar de Jezidi’s wonen. De terreurgroep ziet hen als duivelaanbidders en ketters die nog minderwaardiger zijn dan ook door IS gehate joden en christenen. In de dorpen die het verovert stelt IS de Jezidi’s daarom voor een keuze: bekering tot de islam of de dood.

Tienduizenden Jezidi’s slaan op de vlucht. Velen worden gedood. De Iraakse regering en de Koerden vinden later verschillende massagraven. Een Iraakse minister zegt dat zelfs vrouwen en kinderen levend zijn begraven.

Op de vlucht voor IS zoeken tienduizenden Jezidi’s hun toevlucht in de bergen bij de stad Sinjar. IS omsingelt het gebergte en de vluchtelingen raken zwaar in de problemen. Het is bloedheet in het gebied en er is een tekort aan voedsel en water. De beelden van wanhopige Jezidi’s die vast zitten in de bergen gaan heel de wereld over.

De VS beginnen met het droppen van water en voedselpakketen om de Jezidi’s te helpen. Maar ook vallen ze IS aan. Na Amerikaanse bombardementen begin augustus lukt het Koerdische strijders om een bres te slaan in de linie van IS. Nu hebben de Jezidi’s een doorgang om te vluchten uit het belegerde gebied. Anderen worden met helikopters gered. Maar na de redding blijft de toestand voor de Jezidi’s in Noord-Irak erbarmelijk, zo is te zien in een reportage van EenVandaag.

Ook blijven nog duizenden vluchtelingen in het gebied achter. Pas als de Koerden het Sinjar-gebergte zuiveren van IS-strijders, eind 2014, worden ook zij gered.

Jezidi’s die niet gevlucht zijn moeten zich bekeren. Maar ook worden er mensen vermoord, vrouwen en meisjes worden verkracht of verkocht als (seks)slaaf. IS maakt er geen geheim van dat er slaven worden verhandeld. De terreurgroep heeft een systeem van slavenmarkten ontwikkeld, waarbij de eigenaren een eigendomsbewijs krijgen. Ook komt IS met een religieuze rechtvaardiging van de praktijken. Het zou volgens de regels van de Sharia zijn. Sommigen vrouwen moeten gedwongen trouwen met IS-strijders. Anderen koken en maken schoon voor hun eigenaren. 

Volgens cijfers van The New York Times worden in 2014 meer dan 5.000 Jezidi’s ontvoerd. De Verenigde Naties melden begint dit jaar dat 3.500 vrouwen en kinderen door IS als slaaf worden gehouden, vooral Jezidi’s. Sommige Jezidi-vrouwen weten te ontsnappen. Via de media worden hun gruwelverhalen bekend.