De 'hippe kerk' trekt nog wél volle zalen

Voor het eerst is een meerderheid van de Nederlandse bevolking niet religieus. Dat meldt het CBS. Toch weet 'de hippe kerk' juist nog wel mensen te trekken.

Ontkerkelijking is dus een trend, maar kerken waar ze op een eigentijdse manier over geloof praten, zien de bezoekersaantallen juist toenemen.

'Als er een god bestaat, wil ik dat nu weten'

Sarah Klerks (31) is lid van zo'n 'moderne' kerk. Sinds de dood van haar man, die Jehova's getuige was, is ze zich gaan verdiepen in het christelijk geloof. "Ik ben altijd wel geïnteresseerd geweest in religies en de betekenis van het leven, maar ik heb me nooit specifiek verdiept in het christendom. De dood van mijn man vond ik onrechtvaardig. Ik wilde er iets mee. Toen hij overleed dacht ik: ‘Als er een god bestaat, dan wil ik dat nu weten.”

Na het bekijken van filmpjes van de Amerikaanse predikant Tim Keller die weer een link had met de Amsterdamse christelijke gemeenschap Stroom, besloot Klerks een dienst van die gemeenschap bij te wonen. Het eerste kerkbezoek was voor haar erg spannend. "Ik was heel zenuwachtig. De diensten van Stroom werden toen nog gehouden in Kriterion, een bioscoop in Amsterdam. Het was in mijn buurt en ik wist dat ze daar op een soort filosofische manier omgingen met het geloof. Toch ging ik aan de zijkant staan, om op elk moment weg te kunnen.”

Net een college

Het viel Klerks alleszins mee. “Het voelde alsof ik naar een soort college ging. Er wordt binnen Stroom veel geëxperimenteerd met bijvoorbeeld bijbelteksten. Die kregen we uitgedeeld, waarna we vragen konden stellen. Er is veel interactie. Het viel me op dat de mensen heel kritisch zijn en dat er zelfs een paar twijfelaars tussen zaten.”

De kans dat ze in die periode bij een ‘normale’ kerkdienst was aangeschoven lijkt haar klein. Toch is ze, na al die jaren, een week gelede voor het eerst naar zo'n dienst gegaan. “Ik ga nu ook naar de diensten van de Elthetokerk, dat is een traditionele protestantse kerk. Bij Stroom vind ik het fijn dat ik word uitgedaagd om kritisch na te denken. Idealistisch gezien sluit het aan bij hoe ik denk en me voel. Bij de Elthetokerk heb ik juist weer een gemeenschapsgevoel, ook omdat het in mijn eigen buurt zit.”

Een hele ervaring

Religieonderzoeker aan de VU, Miranda Klaver, denkt dat 'moderne' kerken populair zijn, omdat ze veel beter aansluiten bij de wereld zoals die nu is. "Deze onafhankelijke kerken, die je toch vaak kunt plaatsen in de Evangelische hoek, hebben een hele eigentijdse vormgeving, inclusief muziek.  Ze maken gebruik van nieuwe, inspirerende sprekers die ik zie als een soort 'motivational speaker'. Een kerkdienst is daar een hele ervaring, waardoor de boodschap wordt versterkt."

Toch verschillen de moderne diensten qua inhoud niet heel erg met die van traditionele kerken. "Aan de ene kant is het hip en modern, maar de kernboodschap ligt wel bij de Christelijke traditie. Het is het verhaal van de Bijbel dat wordt besproken, maar daar blijft het niet bij. Het gaat over geld, huwelijk en relaties en hoe je die teksten concreet kunt toepassen in het dagelijks leven. Dat spreekt veel mensen aan", vertelt Klaver. "Ook mensen die niet gelovig zijn opgevoed, maar wel met bepaalde levensvragen zitten.” 

Als een coming-out

Voor Sarah Klaver blijft het gek om over haar nieuwe geloof te praten met andere mensen. "Ik denk dat ik in eerste instantie het voordeel had dat ik mijn man was verloren. Mensen vonden het prima dat ik een keer naar de kerk ging. Maar dat ik me liet dopen, dat vonden mensen wel raar."

Haar omgeving werkt daar niet altijd in mee. "Ik werk bij een hip bedrijf en ik durfde het er niet over te hebben. Ik ken mijn huidige vriend vanuit de kerk. Toen aan mij gevraagd werd waar ik hem van kende, kon ik er niet meer omheen. Het was een soort coming-out. Iedereen keek me heel lang en raar aan: het beeld dat ze van mij hadden, was veranderd." Ze snapt wel waar dat vandaan komt. "Het is gewoon niet cool om christen te zijn. Maar er is niks mee, ik geloof nu en ik weet wat het voor mij betekent."