De afvalcoach neemt een kijkje in je kliko, want afval niet scheiden heeft meer gevolgen dan je denkt

Het Gelderse Beuningen zet afvalcoaches in om mensen te helpen met afval scheiden. Dat is hard nodig, want niet iedereen weet hoe het moet, of heeft er zin in.

"Als mensen echt verkeerd hebben gescheiden, bel ik bij mensen aan om te vertellen wat ze beter kunnen doen." Mireille is afvalcoach. Ze kijkt onaangekondigd in de kliko's van inwoners van de gemeente Beuningen. Die doen hun best, maar weten niet altijd wat in welke afvalbak moet. "Tissues en keukenpapier mogen bij het restafval, cadeaupapier in de papierbak."

Afvalcoaches dé oplossing

Het verbaast Mireille nog steeds wat ze soms aantreft. "Luiers tussen het plastic bijvoorbeeld. Dat vind ik gek, want luiers zijn van papier gemaakt en er zit poep in, dus dat hoort sowieso niet in de plastic container. Daar word ik wel verdrietig van." Volgens de gemeente Beuningen zijn afvalcoaches dé oplossing. De coaches pluizen het afval van de bewoners uit, checken of het goed wordt gescheiden en geven hier voorlichting over.

Als het scheiden echt verkeerd gaat, kan de afvalcoach besluiten om de container niet te laten legen. "Dit is vervelend nieuws voor mensen, daarom geven we hen de kans om het afval eruit te halen", vertelt Mireille. Als mensen niet thuis zijn krijgen ze een brief met instructies om beter te scheiden. "Meestal vinden ze voorlichting prettig, want ze willen het graag goed doen."

Kliko-politie

Joop Dijkstra, inwoner van Beuningen, vindt het ongehoord dat de afvalcoaches zonder toestemming in kliko's kijken. "Ik moet mijn fatsoen naar een ander houden, maar de gemeente heeft dat ook te doen", vindt Dijkstra.

Maar met informatie geven is niks mis, vindt ook Dijkstra. "Maar een semi- politieagentje die even vertelt van zo moet het. Nee, we zijn wel volwassen en ik wil niet als een klein kind behandeld worden." Dijkstra is niet de enige die weerstand voelt bij de afvalcontroles. In Tilburg werden de afvalcoaches zelfs omgedoopt tot 'kliko-politie'.

Te vies om te scheiden

Afvalcoach Mireille moet een beetje lachen om bijnamen als 'kliko-politie' en 'afvalgluurder'. "Ik kan me voorstellen dat mensen aan het idee moeten wennen. Het is toch iets heel nieuws. Maar ik houd me echt aan de wet. Veel mensen weten niet dat als je je bak op de openbare weg zet, ik er gewoon in mag kijken. Het afval is van de gemeente op het moment dat het op straat wordt gezet."

Deelt Mireille ook boetes uit? "De afvalcoach is er voor de positieve tips. De enige sanctie die je kunt krijgen is dat je bak een keer niet wordt meegenomen." Ongescheiden afval kan de gemeente niet altijd hergebruiken, bijvoorbeeld als het te vies is, legt Mireille uit. Ze gelooft dat vooraf scheiden uiteindelijk zal leiden tot een circulaire economie. "Als de mens de natuur niet langer vies maakt kunnen we de aarde doorgegeven aan de volgende generatie."

1 euro per keer

Olaf Prinsen van de Koninklijke Vereniging voor Afval- en Reinigingsmanagement (NVRD) vindt de inzet van afvalcoaches zoals Mireille nuttig. Volgens hem gaat het nog te vaak verkeerd. Door onwetendheid, maar ook bewust, misschien wel om geld te besparen.

Restafval moet in gemeentes zoals Beuningen door mensen zelf worden weggebracht, en dat kost 1 euro per keer. De containers voor papier, plastic en GFT worden opgehaald. Het kan dat mensen proberen geld proberen te besparen door restafval weg te moffelen in andere kliko's.

Burger betaalt

Maar verkeerd scheiden kost juist geld. Afvalverwerkers delen hoge boetes uit als containers vervuild zijn. De gemeente Arnhem moest dit jaar 500.000 euro betalen. "Het kost de burger dus veel geld, uiteindelijk voelt die het in de portemonnee", zegt Prinsen. "Maar uiteindelijk verrekent de gemeente zo'n boete weer in de afvalstoffenheffing, dus als burger betaal je zelf de rekening. Je kunt het maar beter meteen goed doen, dan ben je veel goedkoper uit."