CPB: begrotingstekort van 29 miljard

Het gezicht van premier Balkenende stond op onweer vorig jaar. Nederland ging een ongekend zware recessie in, 35 miljard moet er worden bezuinigd zo was de boodschap. Uit het rapport van het CPB blijkt dat dit bedrag te pessimistisch is: 29 miljard minder overheidsuitgaven zijn noodzakelijk. Wat betekent dit nou concreet?

Coen Teulings, directeur Centraal Planbureau (CPB), bracht vandaag een rapport uit met twee scenario's, een voorzichtige en een optimistische, op gebied van overheidstekort, staatsschuld van de komende jaren, zorguitgaven en de koopkracht voor de burger tussen 2011 en 2015. De voorspellingen van het CPB zullen van groot belang zijn voor de verkiezingsprogramma's die momenteel door de partijen worden opgesteld.

Overheidsfinanciën

Volgens het rapport lopen de financiën op lange termijn volledig uit de hand. Tot 2015 is het noodzakelijk om 29 miljard te bezuinigen. Gemiddeld betekent dat 1750 euro per inwoner van Nederland.

Om te voorkomen dat de overheidsfinanciën in een later stadium ontsporen is in 2015 een overschot van 1.5% van het Bruto Binnenlands Product (BBP) nodig. Volgens de verkenning van het CPB is er in 2015 juist een begrotingstekort van 2.9% van het BBP.

Economische groei

Het goede nieuws is dat de economische groei zich weliswaar dit jaar en volgend jaar herstelt, 2010 met 1,5% 2011 met 2%, maar dat de gevolgen van de crisis vooral op langere termijn merkbaar zijn. Bij ongewijzigd beleid is de verwachte economische groei de komende kabinetsperiode 1,75 procent. Door hogere belastinginkomsten en dalende werkloosheid daalt het begrotingstekort nog de komende jaren, tot 2,9% in 2015. Voor dit jaar wordt een tekort van 6,3% voorspeld.

Werkloosheid

De werkloosheid daalt van 6,5% in 2011 naar 5,25% in 2015. De koopkracht stijgt in die periode met gemiddeld 0,25%.

Hoge kosten

De hoge kosten op langere termijn zijn het gevolg van de recessie, met een historische krimp van 4 procent vorig jaar, en een hogere levensverwachting. Door de economische crisis is Nederland ongeveer 5% van het BBP kwijtgeraakt, het totaal wat in ons land wordt geproduceerd. Het CPB verwacht dat dit verlies niet meer wordt goed gemaakt. De AOW en de zorg zal de overheid fors meer geld gaan kosten. De levensverwachting op 65-jarige leeftijd neemt tot 2060 toe met 3.5 jaar.

Verkiezingen 9 juni

De voorspellingen zijn van belang voor de politieke partijen die de komende weken hun verkiezingsprogramma's afronden, in aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen van 9 juni. Zij hielden al rekening met forse ingrepen. Het kabinet heeft vorig jaar ambtenaren gevraagd te zoeken naar mogelijkheden om structureel 35 miljard euro te bezuinigen. Hun resultaten worden over twee weken verwacht.

Het CPB stelt dat de overheid voor een grote opgave staat, vergelijkbaar met die aan het begin van de jaren 80. De komende kabinetsperioden is een grote inzet van politici nodig.