Een zaaddonor kan in Nederland makkelijk meer dan het maximum van 25 kinderen verwekken en hiervoor is geen landelijke controle. Dat blijkt uit een rapport van de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) dat vandaag verschijnt.

Individuele klinieken en ziekenhuizen hanteren zelf wel een maximum van het aantal verwekte kinderen, maar nergens kunnen behandelaren opvragen of de zaaddonor ook elders doneert. Het maximale aantal van 25 kinderen is dus eenvoudig te omzeilen. 

Het gevolg is dat er, als honderden kinderen dezelfde donor hebben, mogelijk relaties kunnen ontstaan tussen donorkinderen zonder dat zij weten dat zij familie van elkaar zijn. Het is bekend dat kinderen die ontstaan uit relaties tussen (half)broers en zussen een hogere kans hebben op genetische afwijkingen.

200 kinderen

Eerder verklaarde een zaaddonor in EenVandaag dat hij naar schatting 200 kinderen heeft verwekt. Hij had de meeste kinderen verwekt via Medisch Centrum Bijdorp van dokter Jan Karbaat in Barendrecht. Deze dokter bleek zijn administratie totaal niet op orde te hebben. Vrouwen kregen gegevens van donoren mee die later, na een match en een DNA-test, helemaal niet bleken te kloppen.

Kijk hier die reportage terug.

De inspectie heeft naar aanleiding van de misstanden bij deze spermakliniek in Barendrecht zeventien andere fertiliteitsklinieken onderzocht. Hun administratie is wel op orde, concludeert de IGZ vandaag. 'De gegevens van donoren zijn goed te traceren en de zorg is kwalitatief grotendeels op orde', schrijft hoofdinspecteur Ronnie van Diemen. 

Toch zijn er wel degelijk zorgen. Opvallend is bijvoorbeeld dat de onderzochte IVF-klinieken en zaadbanken verschillend met het gedoneerde zaad omgaan. Bij een donatie van een niet eigen partner moet het zaad herhaaldelijk getest worden. Daarbij moet het zaad ingevroren worden voor een quarantaine periode, zo schrijft Europese wetgeving voor. Maar lang niet alle Nederlandse klinieken houden zich hier aan. Ze maken gewoon gebruik van ‘vers’ aangeleverd zaad.

Klinieken denken ook heel verschillend over het gebruik van sperma uit het buitenland. Sommigen wijzen het resoluut af omdat de gegevens van de buitenlandse donoren soms te summier zijn, waardoor het kind later moeilijk zijn donor kan vinden. Andere klinieken maken juist graag gebruik van het zaad, vaak afkomstig uit Denemarken en Duitsland, omdat de wachtlijst hierdoor sterk wordt verkort.

De officiële organisatie die donorgegevens bewaart, de Stichting Donorgegevens Kunstmatige Bevruchting, maakt zich zorgen over het zaad dat wordt geleverd door buitenlandse vruchtbaarheidsklinieken. De Deense banken leveren namelijk ook aan andere landen en het zaad wordt zo in korte tijd aan meerdere vrouwen gegeven. Er is onvoldoende zicht op hoeveel zwangerschappen er met het zaad ontstaan. 

Het volledige rapport kunt u vinden op de site van de inspectie, www.igz.nl.

Na een urenlang spoedoverleg tussen de coalitiepartijen en premier Dick Schoof gisterenavond, gingen de overleggen vandaag verder. En daarbij worden de ergernissen tussen de partijen steeds groter, ziet ook politiek commentator Joost Vullings.

De Russische president Vladimir Poetin is voorstander van een bestand met Oekraïne, mits het leidt tot duurzame vrede. Dat liet hij weten tijdens een persconferentie. Toch houdt Ruslandkenner Helga Salemon een slag om de arm: "Poetin zal blijven stoken".

Eerder deze week bereikte de Verenigde Staten met Oekraïne een akkoord voor een wapenstilstand van dertig dagen. En nu lijkt Rusland voorzichtig de deur open te doen naar onderhandelingen. Maar dat kan alleen als er sprake is van een duurzame vrede. Of dat kan met het Amerikaanse voorstel, is volgens de Russische president nog niet duidelijk.

Staatstelevisie benadrukt Russische successen

Opvallend is dat de Russische staatstelevisie vooral de successen benadrukt, zoals het bezoek van Poetin aan Koersk en de Russische troepen die daar terrein terugwinnen. De vredesonderhandelingen zijn nauwelijks aan bod gekomen.

Volgens Salemon wil Poetin daarmee laten zien: we zijn aan de winnende hand. "Dus daar gaat het de hele week over in de journaals."

Geschiedenisboeken

Bovendien lijkt Poetin niet uit te zijn op vrede als er niet aan zijn eisen wordt voldaan. "Het lijkt alsof hij bedacht heeft dat hij de geschiedenisboeken in wil als de man die Oekraïne weer in de Russische invloedssfeer bracht. Hij is natuurlijk ook al een oude man", vertelt Salemon.

"Als je het volk in dit land rijp wil maken voor een vrede, dan praat je niet zoveel over oorlog. Als het al over onderhandelingen ging, was het vanuit het oogpunt dat Oekraïne zich toch niet aan afspraken zou houden."

Oorlogseconomie

Rusland wordt sinds de start van de oorlog met Oekraïne aan allerlei sancties onderworpen, door zowel de Europese Unie als de Amerikanen. "Eigenlijk draait de economie daar nu op oorlog. Dus als die oorlog ophoudt, dan stort de economie in."

Ook daarom acht Salemon de kans op vrede klein. "Poetin weet dat in vredestijd het land economisch niet gezond kan worden. Met een vrede wint hij daarom helemaal niet."

Eisen

Het land lijkt alleen akkoord te willen gaan met vredesonderhandeling of een staakt-het-vuren als aan al haar eisen wordt voldaan. "Ze willen bijvoorbeeld geen gebieden teruggeven. Geen internationale troepen op Oekraïens grondgebied."

En dat dat een flinke eisenlijst is, weten ze. "Poetin weet dat Oekraïne nooit akkoord kan gaan met alle eisen, dat is voor hen een breekijzer. In ieder scenario is voor Poetin oorlog voordeliger dan vrede."

Trump

Ook de Amerikaanse president Donald Trump zal daarin weinig verschil maken. "Ook als Trump zou zeggen: de Russen houden zich niet aan afspraken, ik steun Oekraïne weer voluit... Dan heeft Rusland gewoon de oude vijand terug. En dat zie je ook op televisie: in de propaganda wordt rekening gehouden dat de VS zich ook kan afzetten tegen Rusland."

"Wat je dan ook hoort: als de VS weer die vijandige houding aanneemt, is het beter om door te vechten." Bovendien zou ook als er wel een akkoord komt, Poetin niet meer te vertrouwen zijn. "Hij heeft vaker laten zien: aan afspraken houdt hij zich niet. Poetin houdt in feite Trump aan het lijntje."