Cijfers bevestigen: asielzoekers uit veilige landen geven overlast

Cijfers van de Nationale Politie bevestigen wat enkele burgemeesters al jaren signaleren: kansloze asielzoekers veroorzaken overlast. Tussen januari vorig jaar en mei dit jaar zijn bijna 4000 asielzoekers verdacht van een crimineel feit, bij ruim 5000 door de politie geregistreerde gebeurtenissen.

Met name een groep Noord-Afrikanen uit veilige landen als Algerije en Marokko zou zich schuldig maken aan crimineel gedrag. Staatssecretaris Harbers van Justitie en Veiligheid noemt het een 'hardnekkig probleem' en wil onder meer kortere asielprocedures.

Verdachten zijn niet per se schuldig

Het Nationaal Vreemdelingen Informatie Knooppunt van de Nationale Politie nuanceert de cijfers. Het gaat om personen die slechts worden verdacht en nog niet zijn veroordeeld. Het is een momentopname en er kan sprake zijn van een registratie-effect, doordat de politie meer waakzaam is als het gaat om incidenten met betrekking tot vreemdelingen en AZC’s. 

Bovendien zijn asielzoekers vaak alleenstaande, jonge mannen. Als deze groep zou worden vergeleken met reguliere Nederlandse burgers met dezelfde demografische kenmerken en een vergelijkbare inkomenspositie, zouden asielzoekers juist gemiddeld minder vaak verdacht zijn van criminaliteit. 

'Raddraaiers die misbruik maken van onze gastvrijheid'

"Iedereen die de fout in gaat is er een te veel", reageert staatssecretaris Harbers hierop. Hij spreekt van 'een ontstellend zooitje raddraaiers dat misbruik maakt van onze gastvrijheid', waarbij de lat 'inderdaad' hoger ligt dan bij een gemiddelde Nederlander. 

Een op de vijf asielzoekers uit Marokko en Algerije is het afgelopen anderhalf jaar aangemerkt als verdachte van een misdrijf. Omdat ze uit een veilig land komen, zijn ze vrijwel kansloos om hier asiel te krijgen. De toenmalig staatssecretaris van asielzaken Klaas Dijkhoff stelde al in 2016 voor om kansloze asielzoekers die zich misdragen voortaan sneller het land uit te zetten. Toch blijkt het lastig afspraken met landen van herkomst te maken. 

Uitzetting is niet altijd even makkelijk

Harbers: "Wij spreken alle landen aan die hun onderdanen niet opnemen, maar ik geef toe: niet alle landen werken even goed mee. Daarom moeten we ondertussen in Nederland doen wat we kunnen: geven asielzoekers overlast, dan sturen we ze naar zogenaamnde aso-AZC’s. Plegen ze een strafbaar feit, dan komen ze voor de rechter. Aangifte doen helpt daarbij." 

Ook zouden de asielprocedures zo snel mogelijk moeten worden gedaan. "Als het moet gaan ze in vreemdelingenbewaring, de gevangenis dus, zodat ze niet meer loslopen en overlast verooorzaken", aldus Harbers. Daarnaast wil de staatssecretaris meer overleg met buurlanden om te voorkomen dat kansloze asielzoekers zich na uitzetting in Duitsland of België ophouden en zich daar schuldig maken aan strafbare feiten - 'het waterbedeffect', zoals Harbers het noemt. "Het is een hardnekkig probleem, daarom moeten we onze middelen voortdurend inzetten." 

'OM moet zaak verdachte asielzoekers onderzoeken' 

De cijfers van de Nationale Politie lijken te bevestigen waar burgemeesters al lang tegen ageren. De Rotterdamse burgemeester Aboutaleb zei onlangs dat hij asielzoekers uit veilige landen, zoals Marokko en Algerije, niet toelaat tot het azc in zijn stad. Burgemeester Heijmans van Weert strijdt al lange tijd tegen de overlast die asielzoekers in zijn gemeente veroorzaken. Zo zouden zij zich in 2016 en 2017 schuldig hebben gemaakt aan agressie, diefstal en geweld.

Heijmans spant een artikel-12 procedure aan tegen het OM, om hen te dwingen een zaak rond enkele asielzoekers alsnog te onderzoeken. Het OM in Limburg seponeerde destijds de zaak wegens gebrek aan bewijs; zo was er geen aangifte of proces-verbaal aangeleverd. Het OM heeft nog geen beslissing gemaakt of het de zaak nu wel in behandeling neemt. 

Onrust onder inwoners

Ook in het Noord-Brabantse Cranendonck zorgen asielzoekers uit het azc van Budel voor veel onrust onder de inwoners. "Het gaat om vervelend gedrag. Het lijkt het meest op het gedrag van hangjongeren. Denk aan meisjes nafluiten of een blikje bier jatten", vertelt burgemeester Henri van de Wijkerslooth. Het aantal aangiften in zijn gemeente valt mee.

Een paar keer per maand wordt er aangifte gedaan van diefstal bij de plaatselijke supermarkt. "Het aantal diefstallen is omhoog gegaan", zegt een medewerkster van de supermarkt. "Je wil niet generaliseren, maar als wij rugzakken controleren dan is het vaak raak."

Inzetten op surveillance

Burgemeester De Wijkerslooth neemt de klachten van de inwoners serieus. De gemeente zet daarom fors in op surveillance, zowel door de politie als door buitengewoon opsporingsambtenaren. "Door hun aanwezigheid kunnen we vaak voorkomen dat er misdragingen plaatsvinden. Waar agenten of boa’s zijn, houdt men zich koest."