VVD-kiezers zijn ontevreden over de koers van de partij, het verloop van de formatie en het leiderschap van Dilan Yeşilgöz. Nog maar 4 op de 10 noemen haar de meest geschikte leider voor de VVD op dit moment. "Ze heeft echt gezichtsverlies geleden."

Dat blijkt uit onderzoek van EenVandaag onder 3.244 VVD-kiezers uit het Opiniepanel. Yeşilgöz lijkt in korte tijd haar krediet te hebben verspeeld bij de achterban. Het chagrijn werd een week voor de verkiezingen ingezet en is verder toegenomen met de tegenvallende verkiezingsuitslag, de impopulaire gedoogrol die ze voor de partij ziet en haar vergeefse poging om de spreidingswet tegen te houden.

Kiezers willen geen gedoogrol

Op dit moment is een minderheid (40 procent) het eens met de stelling 'Yeşilgöz is op dit moment de meest geschikte partijleider'. "Ze gooit in recordtempo haar eigen glazen in. En ze neemt met haar gezwabber de hele partij mee", vindt een VVD-kiezer. Het vertrouwen in Yeşilgöz is sinds de verkiezingen snel dalende: van 64 procent anderhalve maand geleden naar 47 procent nu. Vlak na haar aanstelling als partijleider, in augustus, zag 87 procent het nog met haar zitten.

Vertrouwen van VVD-kiezers in Dilan Yeşilgöz als partijleider

Het meest heikele punt voor VVD-kiezers lijkt haar optreden in de formatie. Slechts eenderde (33 procent) vindt dat ze het daarin goed doet. Tegen de wil van haar eigen kiezers blijft Yeşilgöz vasthouden aan een gedoogrol voor haar partij in een kabinet met PVV, NSC en BBB. Haar achterban, zowel kiezers als leden, is juist al tijden voor volwaardig meeregeren in een kabinet met die partijen. Ook nu geeft een meerderheid van de VVD-kiezers (62 procent) de voorkeur aan volledig meeregeren, tegenover slechts 9 procent die voor een gedoogrol is.

Kiezers hebben nog steeds een sterke voorkeur voor een meerderheidskabinet met PVV, VVD, NSC en BBB

Begrip voor steun spreidingswet

Verder zijn er grote twijfels over haar gezag binnen de partij. Slechts 3 op de 10 (29 procent) denken dat ze dat voldoende heeft op dit moment. "Ze heeft geen overwicht", schrijft een deelnemer aan het panelonderzoek. "Dat gedoe rond de spreidingswet maakte dat pijnlijk duidelijk. Ze heeft daar echt gezichtsverlies geleden."

Het is niet zo dat VVD-kiezers massaal vinden dat Yeşilgöz druk had moeten zetten op de Eerste Kamerfractie om tegen de spreidingswet te stemmen. De meesten (55 procent) hebben er namelijk begrip voor dat die, ondanks wat verzet binnen de partij, vóór de wet hebben gestemd. Een kiezer daarover: "Zoals het nu gaat, kon gewoon niet en migratie beperken gaat minstens jaren duren. Meer verspreiden en heel hard werken om de instroom naar beneden te krijgen, dat is wat er moet gebeuren."

Mijmeren over Mark Rutte

Ondanks de forse kritiek op de huidige partijleider zien VVD-kiezers geen voor de hand liggend alternatief voor het leiderschap. Tweederde (67 procent) denkt wel dat er onder Mark Rutte als leider minder onrust was geweest. "Ik mis Rutte in dit soort tijden. Niet dat hij had moeten blijven. Sowieso zie ik geen ander, ik baal gewoon van Dilans gepruts", zegt een ondervraagde.

Toch vindt maar eenderde (36 procent) dat Rutte na de val van zijn vierde kabinet leider van de VVD had moeten blijven. Andere namen die door VVD-kiezers voor het leiderschap worden genoemd zijn voormalig Tweede Kamerlid Klaas Dijkhoff, huidig fractieleider in de Eerste Kamer Edith Schippers en staatssecretaris Eric van der Burg van Asiel en Migratie. Maar tegelijk met het besef dat zij nu geen reële alternatieven zijn.

info

Over dit onderzoek

Het onderzoek is gehouden op 25 en 26 januari 2024 onder het EenVandaag Opiniepanel. Aan het onderzoek deden 3.244 kiezers mee die bij de afgelopen Tweede Kamerverkiezingen op de VVD hebben gestemd. Aan het onderzoek deden ook 460 leden van de VVD mee.

Het onderzoek is na weging representatief voor zes variabelen, namelijk: leeftijd, geslacht, opleiding, burgerlijke staat, spreiding over het land en politieke voorkeur, gemeten naar de Tweede Kamerverkiezingen van 2023. Het Opiniepanel bestaat uit 80.000 leden.

Ook leden voor meeregeren

EenVandaag peilde ook bijna 500 VVD-leden. Die zijn iets positiever over het functioneren van hun partijleider, maar ook daar klinkt forse kritiek. 59 procent van de ondervraagde leden vindt Yeşilgöz op dit moment de meeste geschikte leider van de VVD. 41 procent vindt dat niet of twijfelt daar op zijn minst over. Daarnaast is eenderde ontevreden over de partijkoers. Met 60 procent die wel tevreden is, heeft de partijleiding nog het voordeel van de twijfel.

Waar VVD-leden wel totaal anders over denken dan de partijleiding is de kabinetsformatie. Net als kiezers willen leden het liefst volwaardig meeregeren in een kabinet met de PVV, NSC en BBB. De helft kiest voor die optie, tegenover 1 op de 5 die de gedoogrol verkiest waar de partijtop aan vasthoudt.

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.