radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

Boze ouders dienen steeds meer claims in over onderwijskwaliteit

Een kapotte spijkerbroek, een defect mobieltje, een gebroken pols: scholen krijgen al jaren steeds vaker bonnetjes op hun bureau van ouders die geld eisen voor de kapotte spullen of letsel van hun kind. Maar verzekeringsmakelaars van scholen constateren een nieuwe trend in de claimcultuur: claims over de kwaliteit van het onderwijs, zoals leerachterstand, schooladvies, of verwijdering van school. 

Schoolleider Jos Bosch van het Pius X-college in Bladel kan erover meepraten. Zijn school is in maart dit jaar veroordeeld tot het betalen van een schadevergoeding van 4.600 euro omdat een dyslectische oud-leerling niet goed zou zijn begeleid. Het hoger beroep loopt nog. “De ouders eisten meer tijd en aandacht voor hun kind. Wij boden een alternatief, maar de ouders kozen ervoor om hun kind van school te halen. Jaren later kwamen zij met een claim om de hoge schoolkosten van een particuliere school terugbetaald te krijgen”, legt Bosch uit zonder verder in details te willen treden. 

reactie

De ouders geven hierop het volgende commentaar:  

"Wij hebben nimmer iets geeist, alleen gevraagd voor die aanpassingen, waarop we volgens de geldende wet- en regelgeving recht op hadden. Het enige geboden alternatief door de Pius X was afvloeien naar het VMBO, terwijl onze zoon inmiddels zijn VWO diploma behaald heeft en nu studeert aan een universiteit. De Pius X is inmiddels door een tweetal rechtbanken veroordeeld wegens schending van haar zorgplicht."

Impact op leerkrachten

“Zo’n zaak heeft een enorme impact op onze leerkrachten. Welke vrijheid heb je als docent over hoe te handelen met een leerling? Welke verantwoording moet ik afleggen, en hoe kan ik aantonen dat ik integer heb gehandeld? Het zijn allemaal onzekerheden waar ze mee worden opgezadeld.” Tegelijkertijd verbaast Bosch zich over de schaamteloosheid van ouders om bepaalde schadeclaims. “Zo kregen wij een keer een claim van een ouder wiens zoon een kapotte spijkerbroek had. Het zitvlak van zijn stoel in de klas was te ruig, vond de moeder. Het bleek ook nog eens een peperdure spijkerbroek.” 

Stijging aantal claims 

Twee grote verzekeraarsmakelaars van scholen zien een stijging van het aantal claims, gemiddeld met zo’n 25% per jaar. Dan gaat het om claims vanwege letsel, maar ook om relatief kleine schades als telefoons, kleding en fietsen. Zo zag Raetsheren van Orden, die bijna de helft van alle scholen in primair en voortgezet als klant heeft, in het afgelopen schooljaar ruim 1000 claims tegemoet. Hiervoor keerden ze gemiddeld zo’n 850 euro per claim uit. In schooljaar 2016/2017 waren dat 818 meldingen met een gemiddelde uitkering van 1500 euro. De andere grote partij, verantwoordelijk voor eenderde van alle scholen, ziet vergelijkbare cijfers. 

Weggewaaide sjaal 

“Als je vroeger iets aan je spijkerbroek had, naaide je moeder er een appel-embleem op en ging je weer door, maar tegenwoordig wordt er gekeken of het te verhalen is op iemand anders”, zegt Wim Mulders van Raetsheren. “We hebben eens een situatie gehad waarbij tijdens een boottocht de sjaal van een leerling wegwaaide. Dat soort schades worden bij de school geclaimd. En veel claims over mobiele telefoons. Soms zijn ze onderdeel van de les, maar vaak moeten leerlingen die mobieltjes voor aanvang van de les in een bak gooien. En als er dan opeens een dure telefoon kwijt is, dan ben je toch betrokken als school. Dan moet je er samen uit zien te komen.” 

Een andere grote verzekeringsmakelaar ziet naast een stijging van claims in de aansprakelijkheid dat er ook sneller een advocaat wordt ingeschakeld.  Zoals vorig jaar door de ouders wiens twee kinderen op een Haagse school vanwege het Offerfeest niet bij het maken van de klassenfoto’s konden zijn en daar nadien 10.000 euro schadevergoeding om eisten. Ze kregen uiteindelijk 500 euro smartengeld toegewezen.

Over het toenemend aantal claims die over kwaliteit van onderwijs gaan, praten verzekeraars niet graag, uit vrees om ouders op een idee te brengen. Het gaat nu nog slechts om tientallen zaken. Een advocaat gespecialiseerd in onderwijsrecht, ziet en verwacht daarentegen steeds meer claims die te maken hebben met verwijdering of schorsing van school, niet goed uitgevoerde pestprotocollen, leerachterstand of handelingsverlegenheid van scholen. Een verklaring voor die stijging in dit type claims kan zijn dat advocaten vaker op basis van ‘no cure, no pay’ werken, en met de invoering in 2014 van de Wet Passend Onderwijs. Daardoor zijn scholen verplicht om goed, passend, onderwijs te leveren en kan de overheid de bekostiging van scholen stopzetten als ze dat niet doen. “Toch blijft het opeisen van je rechten in het onderwijs voor je kind heel moeilijk”, stelt onderwijsjurist Katinka Slump die veel ouders bijstaat voor juridisch advies. “Niet alleen omdat er slechts een paar advocaten zijn met voldoende kennis van het Onderwijsrecht/Leerrecht, en die treden vaak op voor schoolbesturen. Veelal procederen ouders niet graag tegen scholen omdat scholen slechte verliezers zijn en het kind daar niet langer veilig is. De risico’s en kosten voor ouders zijn te groot. En juist die ouders die het wél hogerop zoeken met tussenkomst van de rechter, hebben vaak al veel achter de kiezen.” 

‘Hij moest maar naar speciaal onderwijs’ 

Linda is zo’n ouder die een claim tegen de school van haar zoon heeft ingediend. Jasper had problemen op school en werd van school verwijderd wegens ongeoorloofd gedrag, maar volgens moeder Linda deed de school niet genoeg aan de juiste begeleiding. “Hij verveelde zich, vroeg om meer lesstof, maar daar wilde de school niet in meegaan. Ze vonden dat hij beter naar speciaal onderwijs kon gaan. Daar was ik het niet mee eens. Ik ben naar de rechter gestapt om ervoor te zorgen dat hij weer terug kon naar zijn oude school en vrienden.” De rechter stelde haar in het gelijk. Slechts twee maanden hield Jasper het vol op zijn oude school. “Hij werd apart gezet om ergens huiswerk te maken, maar verder deden ze niks extra’s. Jasper werd depressief, trok zich thuis terug op zijn kamer", aldus Linda. Inmiddels vordert de school het uitgekeerde geld voor gemist onderwijs terug. Jasper wordt opgevangen bij een instelling waar hij zich thuis voelt. 

Scholen worden voorzichtiger 

Niemand is gebaat bij meer claims, zeggen zelfs verzekeringsmakelaars. “Je ziet dat scholen voorzichtiger worden met nevenactiviteiten”, zegt Wim Mulder van Raetsheren van Orde. “Na de verdrinkingsdood van een Syrisch meisje hebben sommige scholen besloten om geen zwemlessen aan te bieden. Ook zijn ze terughoudender met bepaalde schooluitjes. Als verzekeringsmakelaar willen wij dat onze klanten ‘bewust en zelfverzekerd handelen’. Dus zeggen wij tegen scholen: ga gerust kanovaren of abseilen, maar als je het doet, bespreek dit van te voren dan nauwkeurig met ouders en zoek goed uit of je met een geschikte organisatie in zee gaat. Wees duidelijk over risico en aansprakelijkheid.” 

Dinsdag start een internetcampagne van o.a Ouders en Onderwijs, om juridisering en claimcultuur in het onderwijs tegen te gaan. Met elkaar in gesprek gaan en echt naar elkaar luisteren, is de boodschap aan ouders en leerkrachten.

KIJK & LEES OOK: 

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Dit betekent uitslag van verkiezingen in Duitsland voor Nederland (en Europa)

Dit betekent uitslag van verkiezingen in Duitsland voor Nederland (en Europa)
Friedrich Merz, leider van de Duits christendemocratische CDU/CSU
Bron: AFP

Door de verkiezingswinst van het christendemocratische CDU/CSU schuift de Duitse regering waarschijnlijk op naar rechts. Wat betekent deze uitslag voor Nederland en andere Europese landen? "Nederland en Duitsland zitten erg op één lijn."

Lijsttrekker Friedrich Merz van CDU/CSU is de beoogde opvolger van de huidige bondskanselier Olaf Scholz. Merz heeft aangegeven dat hij haast wil maken met het vormen van een regering.

Ideeën overlappen

"Ik denk dat het voor Nederland niet slecht is als Merz de nieuwe bondskanselier wordt", zegt Hanco Jürgens van het Duitsland Instituut. "De ideeën van de CDU zijn over het algemeen in lijn met wat Nederland politiek gezien wil. Bijvoorbeeld als het over financiën gaat: zuinig aan doen en niet te veel geld over de balken smijten."

Ook op het gebied van defensie zijn er overeenkomsten, volgens Jürgens. En als het om Amerika gaat, dat heeft aangekondigd dat het zonder Europa wil beslissen over het einde van de oorlog in Oekraïne. Duitsland is er, net als Nederland, geen voorstander van om alles Europees te regelen, zonder Amerika. "Het zal er alles aan doen om Amerika toch te betrekken."

Afhankelijk voor kernwapens

Dat Duitsland en Nederland wat dat betreft op één lijn liggen, heeft ermee te maken dat zowel Nederland als Duitsland geen eigen kernwapens hebben, legt Jürgens uit.

"We zijn afhankelijk van de Amerikaanse 'veiligheidsparaplu'. En een sterkere kanselier, zoals Merz, is ook in het belang van Nederland."

Bekijk ook

Europees leger

Eerdere uitspraken van Merz hintten erop dat hij de positie van Europa wil versterken met een Europees leger. Toch is het volgens Jürgens afwachten of dat ook daadwerkelijk gaat gebeuren. "Dat hebben we al eerder gezien met Angela Merkel en Macron. Zij hadden ook allerlei ideeën over een Europees leger, die uiteindelijk nooit gerealiseerd zijn", vertelt de Duitslandkenner.

"Uitspraken zijn mooi, maar of ze ook werkelijkheid worden, moeten we zien. Bovendien zijn de Fransen en Duitsers niet alleen. Die moeten ook rekening houden met Polen, Denemarken, Tsjechië en Nederland. Dus er is nog heel veel tijd nodig om zulke ideeën vorm te geven."

info

De Duitse verkiezingsuitslag

CDU/CSU is met lijsttrekker Friedrich Merz de grootste partij geworden in Duitsland met 28,4 procent, de radicaal-rechtse partij AfD kreeg 20,1 procent van de stemmen en de sociaaldemocratische SPD van de huidige bondskanselier Olaf Scholz, heeft een nederlaag geleden met 16,3 procent van de stemmen.

'Duitse economie raakt ons minder hard'

Naast defensie, was ook de economie een belangrijk verkiezingsthema. De huidige Duitse economie staat namelijk erg onder druk. Economen waarschuwden eerder al dat de kwakkelende Duitse economie invloed kan hebben op Nederland. Ook Jürgens ziet dat: "Als het niet goed gaat in Duitsland, heeft dat ook gevolgen voor Nederland, met name voor toeleveranciers van bijvoorbeeld de auto-industrie."

Maar volgens hem hoeven we ons wat dat betreft nog geen grote zorgen te maken. "Het spreekwoord 'als Duitsland niest wordt Nederland verkouden', gaat tegenwoordig minder op. Dit omdat wij meer internationale industrie hebben gekregen, zoals ASML. Dat maakt ons onafhankelijker." Bovendien ziet Jürgens dat de Nederlandse economie gegroeid is, waardoor wat er in Duitsland gebeurt, ons minder hard zal raken.

Bekijk ook

Weinig geld naar de EU

Hoewel Merz voorstander is van samen optrekken binnen Europa, merkt Jürgens ook op dat de Duitse lijsttrekker daar niet te veel geld aan wil uitgeven. "En dat is denk ik wel een probleem. Want de komende jaren zal er toch veel geld moeten worden uitgegeven aan de EU, bijvoorbeeld aan de Europese defensie-industrie. En dat zie ik nog niet zo snel gebeuren. Juist niet, omdat Merz eigenlijk het begrotingstekort niet wil laten oplopen en zuinig is als het gaat om Europa."

Jürgens: "Merz wil dat Duitsland de grootste economie van Europa is en dus ook de leiding moet nemen in het debat. Het is wel duidelijk dat Merz een beetje een haantje de voorste is. Duitsland wil de leiding nemen, vooral nu Trump zijn handen lijkt af te trekken van Europa."

Wat betekent de Duitse verkiezingsuitslag voor Nederland?

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Komt er een Europees defensiefonds? 'Er moet meer vertrouwen onderling komen'

Komt er een Europees defensiefonds? 'Er moet meer vertrouwen onderling komen'
Landmacht in startblokken voor NAVO-oefening Steadfast Defender
Bron: ANP

Europa moet zo snel mogelijk een defensiefonds oprichten om samen wapens in te kopen. Er moeten extra tanks, vliegtuigen en munitie komen, nu de steun van de Verenigde Staten niet langer zeker is. Nederland is tegen zo'n fonds. Is dat terecht?

Volgens Harald Benink, hoogleraar Bankwezen en Financiering aan Tilburg University zijn er twee mogelijkheden. Alle landen gaan, ieder voor zich, de defensie-uitgaven verhogen. Een alternatief is een Europees defensiefonds waarbij alle landen gezamenlijk 500 tot 700 miljard euro lenen.

Risico's delen

Het probleem bij het verhogen van de defensie-uitgaven per land, is volgens Bennink dat een aantal landen al zeer hoge staatsschulden hebben als percentage van hun nationaal inkomen. Als landen als Italië en Frankrijk hun staatsschulden verder verhogen, kun je de situatie krijgen dat we weer een nieuwe eurocrisis krijgen. Niet verstandig dus, denkt Benink.

Bij het alternatieve plan: een Europees defensiefonds, deel je juist de risico's. "Als je een fonds creëert, dan wordt de terugbetaling van de obligaties gegarandeerd door alle 27 landen van de Europese Unie", legt hij uit.

Coronaherstelfonds

In 2020 deed Europa iets soortgelijks met het coronaherstelfonds. "Toen heeft Europa voor 750 miljard euro geleend", vertelt econoom Benink. Het geld ging toen naar de landen zelf, het defensiefonds moet Europees worden besteed.

"Voor fabrieken voor wapens in Duitsland of Frankrijk, tanks in Duitsland", noemt hij als voorbeelden waar dat geld naartoe kan gaan. "Je moet dat Europees aanvliegen en niet op het niveau van alle landen. Want dan krijg je dat iedereen weer zijn eigen industrie gaat bevoordelen."

Bekijk ook

Vertrouwen

Macro econoom Edin Mujagić van Beleggingsfonds Hoofbosch noemt het 'volkomen logisch' dat Europese landen zoveel mogelijk samen doen. "Samen sta je sterker", zegt hij. "Als we het over defensie hebben, dan zou je in principe veel beter samen kunnen optrekken en dus die uitgaven ook samen kunnen financieren."

Maar voor een gezamenlijk fonds - waarbij iedereen garant staat voor elkaar - is weinig vertrouwen tussen de landen onderling. Bij invoering van de euro zijn er afspraken gemaakt over schulden en investeringen in het defensiebudget. "Er zijn heel veel Europese landen die zich al die tijd niets of weinig aangetrokken hebben van die regels", zegt hij. "Daar betalen wij nu de prijs van."

Nederland tegenstander

Nederland is een tegenstander van een defensiefonds omdat het 'traditioneel' tegen staatsleningen is. "Dat was vijf jaar geleden met het coronaherstelfonds ook al zo", zegt Benink. Na vier nachten onderhandelen is Nederland toen toch akkoord gegaan. Toenmalig premier Rutte zei dat dit nooit meer zou gebeuren.

Maar de wereld is in die tijd fors veranderd. Groot-Brittanië verdween uit de Europese Unie, Denemarken was tegen, maar draaide bij nadat Trump dreigde met het innemen van Groenland. Ook de winnaar van de Duitse verkiezingen, Friedrich Merz zegt een voorstander te zijn van zo'n Europees defensiefonds.

Bekijk ook

'Er zullen bijeffecten zijn'

Nederland staat steeds meer geïsoleerd in Europa, zegt Mujagić. "Nederland is niet zo heel groot om continu tegen heel veel dingen 'nee' te kunnen zeggen. Ik vrees dat - als Europa ervoor kiest om deze weg te nemen - we als Nederland ook mee moeten."

Mujagić: "Als je geen grote bondgenoten achter je hebt, wordt het heel moeilijk om dit soort ontwikkelingen in je eentje tegen te gaan." Volgens hem zijn er twee opties: je doet het of je doet het niet. "Welke van de twee je ook kiest, de kans is groot dat er negatieve bijeffecten zullen zijn."

Druk van Trump

Hoewel Nederland onder Rutte nog tegen is, denkt Benink niet dat hij zich als secretaris-generaal van de NAVO zal verzetten tegen een defensiefonds. Trumps druk op Europa om meer uit te geven aan defensie groeit, maar veel landen voldoen nog niet eens aan de norm van 2 procent.

Trump weet dat dit niet binnen een jaar kan. "Maar hij wil geloofwaardige plannen zien", vult de econoom aan. Als dat plan er niet ligt, trekt hij zijn handen van de NAVO af. "Er zal dus een geloofwaardig plan moeten liggen voor de NAVO-top in Den Haag eind juni. Dat is al over vier maanden."

Komt er een Europees defensiefonds? 'Er moet meer vertrouwen onderling komen'

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant