radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

Boeren hebben ruim 60 procent van de stikstof gereduceerd, maar dat is wel vooral 15 jaar geleden

Boeren hebben ruim 60 procent van de stikstof gereduceerd, maar dat is wel vooral 15 jaar geleden
Koeien in Baarn
Bron: ANP

Volgens Kamerlid Caroline van der Plas van de BoerBurgerBeweging heeft de agrarische sector de afgelopen 30 jaar 64 procent van de stikstofuitstoot gereduceerd. Dat percentage lijkt te kloppen, maar de laatste jaren stagneert stikstofreductie wel enorm.

Nederland is nog lang niet uit de stikstofcrisis. Omdat er een streep door de PAS-regeling werd gezet, moest er nieuwe wetgeving komen voor stikstofreductie om de natuur te herstellen en de klimaatcrisis tegen de gaan. "Daarnaast is er geen enkele sector in Nederland die zoveel reductie heeft gehad", zei Van der Plas in Op1. Klopt dat?

Stikstof in de natuur

Even kort het geheugen opfrissen. Stikstof bestaat uit twee stoffen: ammoniak en stikstofoxide. Jan Willem Erisman, hoogleraar milieu en duurzaamheid aan de Universiteit van Leiden, legt uit dat stikstof op verschillende manieren terecht kan komen in de natuur. "Ammoniak kan uit de mest in de lucht terechtkomen. Als het land met mest wordt bewerkt, kan het stikstof ook uitspoelen naar grondwater." En te veel stikstof is slecht voor de biodiversiteit.

Erisman denkt niet dat de agrarische sector de enige sector is die voor zo'n groot aandeel van de stikstofreductie zorgt. "In de verkeersindustrie vonden ook grote ontwikkelingen plaats", legt de hoogleraar uit. "Denk bijvoorbeeld aan de toename van hybride auto's, of auto's die rijden op elektriciteit of waterstof. De verkeerssector heeft net zoveel emissie gereduceerd als de landbouwsector."

Lees ook

Laaghangend fruit

Wim de Vries, hoogleraar integrale stikstofeffectanalyse aan de Wageningen Universiteit, zegt dat het percentage van 64 procent (zelfs 66 procent volgens deze cijfers) klopt, maar vindt de tijdspanne van 30 jaar die Van der Plas noemt, opvallend. "De grootste stijging vond plaats tussen 1990 en 2005", vertelt de 'stikstofprofessor'. "Daarna is het enorm gaan stagneren."

Dat er in die eerste 15 jaar zoveel winst is geboekt, is niet heel vreemd. "Het was laaghangend fruit om eerlijk te zijn", geeft De Vries aan. "De reductie kwam voornamelijk door het emissie-arm bemesten. Boeren gingen niet meer bovengronds mest uitrijden, maar injecteerden het in de grond. Dat heeft voor grote verminderingen geleid." Ook eiwit-armer voer, het afdekken van mestopslagen en emissie-arme stallen zorgden voor grote reducties in de stikstof.

Lees ook

PAS-regeling

Maar de laatste jaren staat het met de stikstofreductie dus een beetje stil. Vooral sinds de PAS-regeling (Programma Aanpak Stikstof) is afgeschaft. Deze regeling zorgde ervoor dat je als boer je stikstofuitstoot moest verminderen, mits het de economie niet schaadde. "Afspraken werden op basis van beloftes gemaakt", vertelt De Vries. "Dat werkt natuurlijk niet. De huid werd verkocht voordat de beer geschoten werd."

De Raad van State heeft dat in 2019 dan ook afgeschaft, maar dat is ook waarom we het nog steeds over stikstof hebben. "Het is net alsof je met een slecht cijfer thuiskomt. Het is niet zo moeilijk om van een 3 naar een 6,5 te gaan. Maar van een 3 naar een 9 valt niet mee natuurlijk."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Wat merken wij van een handelsoorlog tussen Amerika en EU? 'Nederlandse economie kan tegen een stootje'

Wat merken wij van een handelsoorlog tussen Amerika en EU? 'Nederlandse economie kan tegen een stootje'
Europees Commissievoorzitter Ursula von der Leyen en Amerikaanse president Donald Trump tijdens een eerdere ontmoeting in 2020
Bron: EPA

De Amerikaanse president Trump heeft gisteren tijdens een persconferentie aangekondigd dat hij van plan is om importheffingen op Europese goederen te verhogen. Inmiddels lijkt een handelsoorlog met de VS dichterbij. Welke gevolgen heeft dat voor ons?

De aangekondigde importtarieven zullen volgens Trump met 25 procent verhoogd worden. Een flink percentage. Maar volgens financieel journalist van de Telegraaf Martin Visser zal Nederland hier weinig van merken. Europa heeft al aangekondigd om met eventuele tegenmaatregelen te komen.

Meer Amerikaanse producten kopen

Uiteindelijk is het doel van Trump om met de aangekondigde importtarieven ervoor te zorgen dat Europa meer Amerikaanse producten koopt. Op die manier wil hij de Amerikaanse economie versterken en dat zou goed zijn voor het Amerikaanse bedrijfsleven, legt Visser uit.

Toch heeft Nederland hierin een bijzondere uitzonderingspositie, gaat de financieel journalist verder. We zullen daarom niet veel merken als Trump zijn plannen definitief doorzet.

Kabinet gokt op uitzondering

"Nederland is een typisch exportland, maar heeft nu toevallig de afgelopen paar jaar een handelstekort met Amerika", legt Visser uit over die uitzonderingspositie. "Wij exporteren minder naar Amerika dan we importeren uit Amerika." En dat is anders dan omringende landen zoals Duitsland bijvoorbeeld.

"Dat komt omdat wij vrij veel Amerikaanse energie importeren sinds we de eigen gaskranen hebben ingedraaid en het niet meer uit Rusland willen halen", legt hij uit. "Het kabinet gokt er daarom misschien ook wel op dat we om die reden her en der een uitzondering krijgen omdat wij toevallig wel meer uit Amerika halen dan andere landen."

Bekijk ook

Stijgende prijzen

Maar als Trump zijn plannen doorvoert, zal dat wel degelijk gevolgen hebben voor de Europese Unie. "En daar hebben wij wel last van, ook voor ons is dat prijsopdrijvend, zeker als we vanuit Europa met tegentarieven gaan komen. Dan is het actie-reactie."

Wat we dus vooral zullen merken is dat de prijzen op een gegeven moment zullen gaan stijgen als gevolg hiervan.

Andere afzetmarkten zoeken

Een belangrijk verschil is wel dat Amerika zich straks in een positie bevind waar het een handelsoorlog is met meerdere landen, en wij uiteindelijk met één land. Volgens Visser is het daarom voor Nederlandse ondernemers gemakkelijk om dit te omzeilen.

"Want zij zullen dan moeten denken, misschien moeten we onze spullen voortaan maar in Azië gaan verkopen of in Canada, Mexico of andere Europese landen als Amerika op deze manier een beetje op slot raakt", legt Visser uit. Volgens hem is het vooral Amerika die wordt geraakt door deze maatregelen.

Bekijk ook

'Nederlandse economie kan wel tegen een stootje'

De verwachting is dus dat de Nederlandse economie wel een stootje kan hebben als Trump de importtarieven invoert. "Ongeveer 5 procent van onze export gaat naar Amerika. Dus het is een grote handelspartner, maar ook weer betrekkelijk", ziet Visser.

Het is volgens hem dus raadzaam dat exporterende bedrijven opzoek gaan naar andere afzetmarkten. "Daar kan de overheid natuurlijk bij helpen om de handel met andere landen te versoepelen en te vergemakkelijken."

Gevolgen voor Duitsland

"Maar", voegt hij eraantoe, "de eurozone en Europa als geheel is best wel zwakjes economisch gezien. Dus dit kan best wel een tik zijn waardoor een land als Duitsland in een langere recessie blijft."

"En die pijn wordt natuurlijk zeker gevoeld", zegt hij tot slot.

Wat merken wij van een handelsoorlog tussen Amerika en EU? 'Nederlandse economie kan tegen een stootje'

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Blijft kazerne Budel een azc, of moeten asielzoekers plaatsmaken voor militairen? 'Kortdurende opvang is heel ongunstig'

Moeten asielzoekers in de voormalige kazerne van het Brabantse Budel plaatsmaken voor militairen? Deze vraag ligt op tafel. Tegelijk worstelt defensie met ruimtegebrek. Binnen 3 maanden wordt erover besloten. Welk belang weegt zwaarder, is nu de vraag.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant