Kringloopboer Maurits Tepper vindt het boeren opnieuw uit. "We zijn nu nog gekke henkies. Maar ons bedrijf is een inspiratie voor de boeren van de toekomst. Laat ze ons maar voor gek verklaren."

"Ik zou er geen geld in hebben gestoken als ik er niets in zou hebben gezien", zegt Maurits Tepper. "Ik ben voor sommige mensen bedreigend en dat wil ik niet. Maar dit is de manier waarop ik het wil doen." Tepper en zijn vrouw runnen sinds 2015 boerderij Eytemaheert in Leutingewolde in de kop van Drenthe. Zij runnen een zogenoemde kringloopboerderij: zonder bestrijdingsmiddelen en kunstmest - zoals het in het verleden gebeurde. "Dit doen we om de natuur te beschermen, te versterken en in stand te houden."

Kringloopboeren als unique selling point

Maurits Tepper heeft een droom voor de toekomst. "Als jonge landbouwers nu eens natuurlijke mest gebruiken en gelijk duurzaam worden, dan krijgen ze een voorsprong in de wereld. Als dat gestimuleerd wordt door de overheid ben je heel ver. Kringloopboeren wordt dan in Nederland ons unique selling point, en dan willen ze dit in China ook."

De Teppers zijn ondernemende boeren. "We zijn nu nog gekke henkies, maar ik hou mijn armen open voor die jonge boeren die het roer om willen gooien. 'Old school'-boeren zitten in een lineair systeem, wij werken circulair. We zien voor Nederland een toekomst met duurzame én productieve landbouwbedrijven, ondersteunt met moderne technieken. Binnen 10 jaar kunnen we beter rendement draaien als de niet-circulaire boeren. Ook mijn blaarkoppen. Dat kan."

Alleskunner

De kringloopboeren hebben 150 blaarkoppen. Deze koeien zijn er voor vlees én melk. In de huidige veebedrijven heb je of een koe die melk geeft of houd je vleeskoeien. "Onze koeien zijn dubbeldoel. Ze eten alleen gras van het eigen land. Vroeger was dat normaal", vertelt Tepper. "En hun vlees is heel fijn en doorregen."

"De blaarkop is de koe die alles kan. Ze eten alleen gras van eigen land want landbouwgrond is schaars. Akkerbouw gebruiken voor veevoer is eigenlijk raar," vindt hij.

Bron: EenVandaag

Voer van eigen bodem

"Onze proeftuin is van belang voor de regering", zegt Tepper. De Wageningen University & Research (WUR) gebruikt Teppers boerderij als onderzoekscentrum om van dichtbij te kunnen bekijken hoe kringlooplandbouw precies werkt. "Martin Scholten, directeur van de Animal Science Group van de WUR gaat meten wat wij doen. De kennis gaan wij presenteren met onze partners (onder andere Natuurmonumenten, Staatsbosbeheer en WUR)." En studenten zijn welkom op de boerderij, in de toekomst kunnen zij er zelfs overnachten zodat er meerdaags onderzoek kan worden gedaan.

De boerderij van Tepper en zijn vrouw past precies in het Realisatieplan Kringlooplandbouw van landbouwminister Carola Schouten. Kringlooplandbouw is een vorm van landbouw met een gesloten voedselsysteem. Alle voedings- en meststoffen blijven binnen het bedrijf. Op het land gebruikt de boer bijvoorbeeld mest van eigen dieren. Dieren krijgen voer van eigen bodem, zoals gras van het weiland of maaiafval bij een akkerbouwbedrijf.

Gewoon koeienpoep voor het land

Mest voor op het land maakt Tepper zelf, weg met de kunstmest: "We maken Bokashi. Dat is maaisel uit de natuurgebieden rond ons bedrijf. Dat gras laten we fermenteren, een beetje zoals zuurkool. We voegen klei en kalk toe waardoor er een soort mest ontstaat en dat gooien we weer over het land. Het is terug naar het oude landbouwsysteem. We halen de voeding uit de natuur. Bokashi is CO2-neutraal. En we gebruiken ook gewoon koeienpoep voor het land."

"Zo stroomt het allemaal mooi in elkaar over, en het blijft binnen het gesloten systeem van de boerderij", zegt Tepper enthousiast. Dit systeem houdt rekening met klimaat, biodiversiteit en duurzame bemesting en heeft ook invloed op de rest van de natuur. "Daarom komen weidevogels bij ons wél."

De bezuiniging van 335 miljoen euro op het openbaar vervoer, die het kabinet volgend jaar wil doorvoeren, heeft mogelijk ingrijpende gevolgen voor het busvervoer. Dat zegt reizigersvereniging Rover.

Rover bracht voor het busvervoer in kaart wat de bezuinigingen voor gevolgen kunnen hebben. De scenario's die daaruit volgen, kun je 'extreem' noemen. Samengevat: of de prijzen gaan flink omhoog, of er wordt een grote hap uit de dienstregeling genomen, of het wordt een combinatie van beide.

Veel onduidelijk

"Vooropgesteld: de werkelijke gevolgen weet nu nog niemand", zegt directeur Freek Bos van Rover. "Het zou bijvoorbeeld ook kunnen dat er geen enkele bus minder gaat rijden, maar dat de kaartjes 25 procent duurder worden."

Hij vervolgt: "Of de kaartjes worden 15 procent duurder en een relatief klein deel van de bussen en trams wordt geschrapt."

Helemaal geen bus meer

Rover maakte per provincie scenario's: welke hap moet er uit de dienstregeling worden genomen als er geen forse prijsstijgingen zouden komen om de bezuiniging mee te dekken? Het zijn minimale varianten, maar zelfs die zijn al 'zeer ingrijpend' te noemen. "Op zondag helemaal geen bus meer, bijvoorbeeld. En er zijn ook regio's waar je er rekening mee moet houden dat daar 's avonds geen bus meer rijdt", vervolgt Bos.

Rover gaat nu het publiek vragen welk scenario er in hun regio zeker niet gekozen mag worden. Op de website van de reizigersvereniging kun je je provincie kiezen en je mening geven over de toekomst van het openbaar vervoer daar.

Terugdraaien

Bos legt zich nog niet neer bij de zwarte scenario's, benadrukt hij. "Wij hebben de gevolgen in kaart gebracht, omdat het kabinet dat niet heeft gedaan. De bezuiniging is in principe al ingeboekt, maar in september is er gewoon weer een miljoenennota. En dan kunnen ze het weer terugdraaien."

Een vervoerregio die hard wordt geraakt door de plannen van het kabinet, is de Metropoolregio Rotterdam Den Haag: hier moet maar liefst 72 miljoen euro op het openbaar vervoer bezuinigd worden.

Administratieve fout

Een deel van de landelijke bezuinigingen zijn het gevolg van een 'administratieve fout', gaf het kabinet in april toe. Het gaat om 110 miljoen euro die wordt bezuinigd op de zogenoemde Brede Doelgroepuitkering Verkeer en Vervoer (BDU). Dat is een financiële bijdrage die provincies en stadsregio's jaarlijks ontvangen van het ministerie voor de uitvoering van verkeer en vervoer op lokaal en regionaal niveau.

Dat de bezuinigingen toch worden doorgevoerd, leidt tot boosheid bij Jeffrey Keus. Hij is wethouder in Leidschendam-Voorburg en portefeuillehouder ov-exploitatie van de Metropoolregio Rotterdam Den Haag.

Desastreus

"Het kan gebeuren dat je een fout maakt. Maar dan ga je hem ook herstellen. De fout is wel erkend, maar hij is niet hersteld. En dat maakt dat wij nu behoorlijk veel problemen hebben in deze regio. Uiteindelijk moeten we het openbaar vervoer voor onze inwoners op een goede manier regelen. Zonder deze middelen gaat dat echt een stuk moeilijker."

Het schrappen van buslijnen vindt Keus niet wenselijk, maar uitsluiten kan hij het niet. "En ja, dat zou wel echt desastreus zijn, ook voor mensen die afhankelijk zijn van deze bussen."

Geen herstel van fout

Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat verwijst in een reactie naar een Kamerbrief van 25 april. Daaruit bijkt dat staatssecretaris Chris Jansen de administratieve fout niet gaat herstellen. Hij wijst erop dat de coalitiepartijen daar in de Voorjaarsnota geen geld voor hebben vrijgemaakt.

"Helaas heb ik moeten concluderen dat er bij de Voorjaarsnotabesluitvorming geen middelen beschikbaar zijn gekomen voor het compenseren van het effect van de generieke korting op specifieke uitkeringen op de BDU. Ik blijf hierover in gesprek met de regio om te bezien op welke wijze kan worden gezorgd dat het openbaar vervoer in de vervoerregio's betrouwbaar, comfortabel en betaalbaar blijft."

Nederlandse kersentelers maken zich zorgen om hun oogst dit jaar. Ze zijn bang dat die ten onder gaat aan de 'suzuki-fruitvlieg'. De oogst is volgens de telers nog te redden, maar dan moet het gewilde bestrijdingsmiddel wel op tijd goedgekeurd worden.

De kersentelers wachten op een verlossend bericht van landbouwminister Femke Wiersma. Zij moet bepalen of gebruik van het bestrijdingsmiddel Tracer dit jaar wordt toegestaan, En dat wordt nog spannend, want toenmalig minister Piet Adema zei vorig jaar dat het toen de laatste keer was dat een uitzondering gemaakt werd voor het bestrijdingsmiddel.

Al 10 jaar uitzondering

Het bestrijdingsmiddel Tracer is namelijk nog altijd niet goedgekeurd door het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb). Die instantie beoordeelt of een bestrijdingsmiddel gebruikt mag worden.

Zolang het Ctgb zijn oordeel nog niet heeft gegeven, kan de verantwoordelijk minister een vrijstelling voor gebruik geven. En dat gebeurt in dit geval al 10 jaar op rij.

Perfect jaar voor kersen

Kersenteler Arie Hakkert uit de Betuwe vertelt dat het tot nog toe een perfect jaar is voor de kersenteelt: "We hebben prachtig weer gehad in de bloeiperiode. Weinig nattigheid en de temperatuur was goed. Dus we verwachten een goede oogst dit jaar."

Volgens Arie is de ideale temperatuur voor de kers tussen de 20 en 25 graden. De kersen hangen er nu nog groen bij, maar uiteindelijk krijgen ze de bekende rode kleur. "We hopen half juni te beginnen met oogsten. De kersen zullen waarschijnlijk begin juni een gele kleur krijgen en gaan dan over naar rood."

Suzuki-fruitvlieg

Maar ondanks dat het zo'n goed jaar is voor de kers, is Arie bang voor zijn oogst. De Nederlandse kers heeft er sinds een jaar of 10 namelijk een nieuwe vijand bij: de suzuki-fruitvlieg. Een beestje dat oorspronkelijk afkomstig is uit Zuidoost-Azië en in 2008 voor het eerst werd opgemerkt in Europa.

Vooral kersentelers hebben last van de fruitvlieg. "Deze fruitvlieg kan door de schil van het fruit kruipen en legt daar eitjes onder. Daar komen larven uit die de vrucht van binnenuit opeten. Vervolgens gaat de vrucht rotten en is die onverkoopbaar", legt onderzoeker Herman Helsen uit.

Net niet voldoende

Kersenteler Arie gebruikt nu een speciaal net om de fruitvliegjes buiten te houden: "Het is een heel fijnmazig net waar in principe geen vliegjes doorheen kan komen. Het hele veld moet ermee worden ingepakt."

Maar alleen een net is niet voldoende, vertelt hij: "De suzuki-fruitvlieg is zo klein dat het 'm toch lukt om ergens binnen te komen. Bovendien moeten we nog steeds zelf bij de kersen kunnen. Dus als het net omhoog gaat of waait, gaat de fruitvlieg ook naar binnen."

Wesp tegen vlieg

In een lab van de Wageningen University & Research (WUR) wordt daarom gewerkt aan een andere oplossing, namelijk de sluipwesp. Dat is een natuurlijke vijand van de suzuki-fruitvlieg, vertelt onderzoeker Helsen. "De sluipwesp legt haar eieren in de larven van de suzuki-fruitvlieg en kan zo de enorme toename verminderen."

Toch is de sluipwesp vooralsnog geen vervanging voor het bestrijdingsmiddel. "We hebben er nu enkele honderden, daar kunnen we de oogst niet mee redden", zegt Helsen. En dus wacht kersenteler Arie in spanning af op het besluit van Landbouwminister Wiersma. "Als we het middel niet meer krijgen, dan is het einde kersenteelt. Het is echt twee voor twaalf."