Net als alle werkende mensen hebben ook Kamerleden recht op vakantie. In politiek Den Haag heet dat een reces. Jullie wilden weten hoe zo'n periode er voor politici uitziet. Is het een lange zomervakantie? Politiek verslaggever Marloes Lemsom legt uit.

Vrijdag begint het zomerreces in Den Haag: 8 weken zijn er geen vergaderingen in de Tweede Kamer. Dat klinkt aantrekkelijk, 8 weken niet werken. Maar waar andere werkende mensen hun telefoon uit kunnen zetten tijdens een vakantie, is dat bij politici tijdens een reces anders.

Doorwerken tijdens reces

Het zomerreces staat niet gelijk aan 2 maanden zorgeloos vakantie vieren. Hoewel er in de zomermaanden niet wordt vergaderd door de Tweede Kamer, bereiden Kamerleden zich in deze periode wél voor op bepaalde vergaderingen. Ze bestuderen dossiers en gaan op werkbezoek, waar ze anders niet altijd aan toekomen.

"Zeker in de eerste weken en de laatste weken zijn ze nog aan het werk", zegt politiek verslaggever Marloes Lemsom. GroenLinks-fractieleider Jesse Klaver vertelt wat hij dan doet: "Als de Kamer niet vergadert, ben je aan het afstemmen en coördineren hoe je die vergaderdagen voorbereidt. En als de Kamer stilligt heb je echt de tijd om ook aan plannen te werken die wat verder vooruit liggen en om wat meer met de lange termijn bezig te zijn."

Tijd voor werkbezoeken

Ook ChristenUnie-fractievoorzitter Mirjam Bikker werkt een deel van het zomerreces door. "Je gaat in gesprek met mensen, gaat op werkbezoek, leest je dingen en je gaat echt heel veel het land in. Juist in deze periode kan je wat dieper duiken in thema's en in wat mensen bezighoudt", vertelt ze.

In het midden van het reces zijn de meeste Kamerleden, ministers en staatssecretarissen wel echt op vakantie. "Hoe lang en wanneer Kamerleden op vakantie gaan, dat wordt binnen de fractie afgestemd", vertelt Lemsom. "Kamerleden mogen in principe allemaal tegelijkertijd op vakantie. Ze lopen wel het risico dat ze worden teruggeroepen voor een vergadering of een debat, als er iets ergs gebeurt."

Terugkomen van reces

Zo moest de Tweede Kamer in 2021 terugkomen van het zomerreces voor een plenair debat over corona. Ook premier Mark Rutte en toenmalige zorgministers Hugo de Jonge en Tamara van Ark kwamen naar de Kamer om onder andere over een spoedadvies van het Outbreak Management Team (OMT) te spreken.

Klaver neemt zo'n 3 weken vakantie, maar zorgt dat hij altijd terug kan komen. "Omdat ik Kamerlid ben, probeer ik het in die weken zo te organiseren dat ik ook altijd weer snel naar huis kan." Dat levert een hoop gedoe op, weet hij uit ervaring: "Op zo'n moment moet je ineens alles en iedereen inladen in de auto. Ik probeer daarom nu naar plekken te gaan waar een goede treinverbinding is of een vliegveld voor het geval dat je terug moet."

Ook bewindslieden terug

Vorig jaar was het zo dat staatssecretaris Eric van der Burg van Veiligheid en Justitie terug moest komen toen er asielzoekers in de buitenlucht sliepen in Ter Apel omdat er te weinig opvangplekken waren bij het aanmeldcentrum. De opvang van asielzoekers valt binnen zijn portefeuille.

"Hij was toen onderweg naar zijn vakantiebestemming, maar is daar nooit aangekomen", weet politiek verslaggever Lemsom. "Het kan zijn dat het dit jaar weer gebeurt. Asiel is het dossier waar de meeste spanning op staat deze zomer. De instroom van asielzoekers valt nu nog mee, maar het aantal zou kunnen toenemen."

'Uit-tunen is belangrijk'

Bikker van de ChristenUnie gaat 2,5 week écht vakantie vieren. "Dat heb ik ook beloofd aan mijn kinderen. Dus dan is het gewoon badminton op de camping. Misschien hebben ze wel wat hippers bedacht dan dit - dat gaan we ontdekken", lacht ze.

GroenLinks-collega Klaver benadrukt dat het erg belangrijk is dat Kamerleden vakantie nemen. De combinatie van het Kamerwerk en een gezinsleven kan namelijk de nodige stress opleveren, weet hij. "Ik zou al mijn collega's willen aanbevelen om even uit te tunen, even zorgen dat je weer oplaadt."

Op weg naar Prinsjesdag

Vanaf maandag 4 september zijn er weer vergaderingen en debatten in de Tweede Kamer. Maar een paar weken daarvoor gaan de eerste politici alweer aan het werk, legt Lemsom uit. Dan beginnen met name het kabinet en de fracties van de vier coalitiepartijen weer.

En dat heeft alles te maken met Prinsjesdag, op de derde dinsdag van september. "Vanaf halverwege augustus denken ze na over de begrotingen van volgend jaar. Daar moet over onderhandeld worden en dat duurt altijd wel even", blikt de politiek verslaggever vooruit.

President Donald Trump kondigde het gisteravond aan: Amerika gaat een importheffing van 20 procent op alle producten uit de Europese Unie doorvoeren. Wereldwijd waarschuwen economen dat dit een slecht idee is, vooral voor de VS zelf. Toch zet Trump door.

Voor Nederlandse ondernemingen met veel export naar de Verenigde Staten breken spannende tijden aan. Door de extra belasting van 20 procent worden hun producten voor de Amerikaanse consument een stuk duurder. "Dit betekent heel veel onzekerheid."

"Dit valt wel rauw op ons dak", zegt Willem Hulsebosch. Samen met zijn vrouw en zoons runt hij al jaren een bloembollenbedrijf in Julianadorp.

Andere markten

"We doen al decennialang zaken met Amerika en hebben in de loop der jaren echt een goede band opgebouwd met onze klanten in de VS", gaat Hulsebosch verder. "Die willen we graag houden. Maar als het moet, dan gaan we ons op andere markten richten."

Want de familie beseft wel dat Amerikanen zullen afhaken als bloemen door de heffing te duur worden. "Tulpen zijn geen eerste levensbehoefte. Aan het eind van je rondje supermarkt staat er een bosje bloemen. Als dat ineens 20 procent duurder is, dan denk je wel twee keer na."

'We begrijpen zijn visie'

De familie Hulsebosch is flink verweven met de Verenigde Staten. "Onze moeder is Amerikaans, we hebben familie overzee en komen er vaak", vertelt zoon Roy.

"We houden van het land en zijn zelfs pro-Trumpers. Dat klinkt misschien tegenstrijdig, maar we begrijpen zijn visie wel. Hij maakt waar wat hij zegt. Dat vinden wij ergens ook wel bewonderenswaardig. Hij zet zijn volk op één, dat is duidelijk. Daar kunnen wij in Europa nog wat van leren. Alleen dit plan, dat maakt het voor ons wel lastig."

Niet volledig afhankelijk

Toch blijft Hulsebosch positief: "We zijn gelukkig niet volledig afhankelijk van Amerika. We exporteren ook naar Engeland, China, Rusland en Kazachstan. En we hebben een uniek product. Bollen kun je maar op één plek in de wereld telen, en dat is hier, in Nederland. Door het klimaat, de bodem, de omstandigheden. Dat kan niet zomaar ergens anders. Daar hebben ze ons gewoon voor nodig.

Er zijn dus genoeg opties. "Als de ene markt moeilijk doet, dan vinden wij onze weg wel via een andere. We hebben al vaker met onzekerheden te maken gehad. Als het even tegenzit, dan nemen we genoegen met wat minder marge en stellen we investeringen gewoon even uit."

'Kennis en ervaring zit in Nederland'

"Trump ziet ons het liefst naar Amerika vertrekken", legt directeur van TTA-ISO Martin Maasland uit. Het Nederlandse bedrijf maakt landbouwmachines en heeft een grote afzetmarkt in de Verenigde Staten.

TTA-ISO heeft zelfs een kantoor in de VS zitten. "Maar de kennis en ervaring op het gebied van high-techsystemen in de tuinbouw zit hier in Nederland. Die gekwalificeerde mensen kun je niet oppakken en in Amerika neerzetten."

Prijs verlagen

Bang voor Amerikaanse concurrenten is Maasland niet. "In ons geval zijn er weinig of eigenlijk geen partijen in de Verenigde Staten die hetzelfde kunnen bieden als wij. We zien onszelf daardoor niet genoodzaakt om de winstgevendheid op onze machines te verlagen."

Maar als de prijs vanwege de invoerheffingen te hoog wordt, dan bestaat er volgens Maasland wel een kans dat de markt afneemt of zelfs helemaal stilvalt. "Dan kunnen we overwegen of we bereid zijn iets van onze marges op te geven, maar we moeten ook de salarissen van onze medewerkers kunnen betalen."

Tegenactie

Over eventuele eigen tarieven die de EU als tegenactie kan invoeren, maakt Maasland zich geen zorgen. "De grootste impact zijn uiteindelijk toch de hoge tarieven van Amerika richting Europa, omdat wij in Europa produceren."

"En andersom importeren wij weinig vanuit Amerika", gaat hij verder. "Dus als Europa hoge handelstarieven gaat invoeren, verwachten wij niet dat dat veel impact op ons heeft."

Minder groei maar geen crisis

Hoofdeconomoom van de ING Marieke Blom begrijpt de zorgen van Nederlandse ondernemers die veel exporteren naar de Verenigde Staten. "Door Trumps nieuwe invoertarieven, gemiddeld 25 procent, en zelfs 54 procent voor China krijgt ook de Europese Unie een tarief van 20 procent opgelegd. Dat leidt naar verwachting tot een exportdaling van zo'n 15 procent richting de VS. Voor Nederland betekent dat een krimp van ongeveer 0,2 procent van het BBP."

Toch is dit volgens Blom geen nieuwe economische crisis in wording. "Dit is niet te vergelijken met corona of de energiecrisis. Het is vooral een rem op de groei."

Niet terugslaan met eigen tarief

Blom verwacht dat Europa met eigen tarieven zal reageren. "Maar hoe dat uitpakt is onduidelijk, omdat we niet zeker weten hoe Trump reageert. Een handelsoorlog moeten we zien te voorkomen."

"We kunnen beter gerichte steun bieden aan getroffen sectoren. Ook kan er veel winst worden geboekt door de interne markt beter te laten werken. En er liggen veel kansen in het versterken van handelsrelaties met landen als India en Zuid-Amerika. Als we dit moment grijpen, kan Europa uiteindelijk sterker en minder afhankelijk van de VS worden. Ook voor Nederland liggen hier echte kansen."