In Turkije gaat het volop over een nieuw 'straathondenplan' dat kan zorgen dat heel veel honden worden ingeslapen. Dierenliefhebber Beppie is geschokt. Zij haalt al jaren honden uit dat land. "In Turkije wordt geen hond geadopteerd."

"Turkije moet zich echt de ogen uit het hoofd schamen", vindt Beppie. In het land lopen volgens president Recep Tayyip Erdogan zo'n 4 miljoen honden rond. Zijn partij komt nu met een plan om daar iets aan te doen, maar veel dierenliefhebbers zijn het er niet mee eens.

'Niet humaan'

De honden worden gevangen en in asielen geplaatst. Als de dieren na 30 dagen niet worden geadopteerd, krijgen ze een spuitje, staat er in het plan. "Het is niet humaan, het is nergens voor nodig, het lost ook niks op", meent Beppie.

Zij adopteerde in 2012 haar eerste hond uit Turkije, Kyra. "Ze was gedumpt en ik zag dat ze reddeloos was. Ze moest in een asiel overleven en dat raakte me zo dat ik besloot om in het najaar terug te keren en haar zelf op te halen, om bij mij een fijn leven te krijgen." En daar stopte ze niet. De dierenliefhebber zette een stichting op, de Kas Dog Foundation, en heeft tot nu toe voor 300 Turkse honden een baasje in Nederland, België of Duitsland gevonden.

Honden op eiland

Volgens Beppie speelt het probleem van de zwerfhonden decennia en wordt hier ook al langer inhumaan mee omgegaan. "Ergens begin twintigste eeuw werden de tienduizenden honden vlakbij Istanbul op een eiland gedumpt, zonder eten, zonder water. Die honden hebben elkaar aangevallen en zijn op een vreselijke manier aan hun einde gekomen", geeft ze als voorbeeld.

In 2022 kwam er een initiatief om het probleem van de te grote populatie op te lossen: alle gemeenten moesten verplicht een dierenasiel bouwen. "Er zijn iets van 1.300 gemeenten in Turkije, daarvan hebben 1.100 gemeenten het gewoon niet gedaan, geen budget vrijgemaakt. Het interesseert ze gewoon geen bal."

'Lost het niet op'

En ook dit plan gaat er niet voor zorgen dat de situatie voor de honden verbetert, voorspelt Beppie. "Dit lost het probleem helemaal niet op."

Ook dierenartsen in het land hebben al laten weten dat ze het niet eens zijn met het plan, vertelt ze. "Die hebben al gezegd: 'Wij gaan hier niet aan meewerken, wij doen dit niet. Dit zijn gezonde dieren en die zou je dan allemaal vermoorden omdat ze geen huis krijgen binnen 30 dagen.'" Want die adopties, weet Beppie, komen er waarschijnlijk ook niet van. "In Turkije wordt geen hond geadopteerd. Dat is dieptriest."

Andere oplossing

Wat volgens de dierenliefhebber de beste oplossing is om de grote hondenpopulatie tegen te gaan, is vangen, castreren en weer vrijlaten. "Als je dat consequent doet, wordt de populatie vanzelf minder."

Maar voor die oplossing zou nog veel moeten veranderen. "Dan moet Turkije zorgen voor goede asiels, die hebben ze niet. Dierenartsen hebben ze niet. Goed opgeleide mensen die daar in het asiel werken, hebben ze ook niet."

'Het is troosteloos'

Of het plan uiteindelijk op deze manier wordt uitgevoerd is nog niet helemaal zeker. Beppie blijft zich in ieder geval inzetten voor de dieren in het land, ze gaat er regelmatig naar een asiel om een steentje bij te dragen. "De honden die geschikt zijn, probeer ik te herplaatsen. Het is natuurlijk wel een druppel op de gloeiende plaat, dat begrijp ik en besef ik ook. Alleen ik probeer gewoon te doen wat ik kan", vertelt ze.

En ze hoopt ook anderen hiermee te inspireren. "Ik zou willen dat meer mensen op vakantie naar een asiel zouden gaan om daar de honden gewoon een leuk uurtje te bezorgen. Om even met ze te wandelen, om ze te knuffelen, want ze zitten daar echt de hele dag alleen en dat is troosteloos."

Meerdere natuurbranden en een sproeiverbod in Brabant: het is erg droog. En dat terwijl het pas begin april is. Wapenen we ons wel goed genoeg tegen droogte? "Er is in de winter vrij veel regen gevallen, maar dat water is voor een groot deel afgevoerd."

De kogel is door de kerk: de publieke omroep wordt grondig hervormd. Van de dertien omroepen blijft een handvol 'omroephuizen' over en de NTR verdwijnt, waardoor nog onduidelijk is wie programma's als Het Klokhuis en het Sinterklaasjournaal gaat maken.

Minister Eppo Bruins, die verantwoordelijk voor is mediabeleid, heeft zijn plannen vandaag in een brief naar de Tweede Kamer gestuurd. Volgens hem moet de publieke omroep beter inspelen op veranderingen in de samenleving en de opkomst van de grote techbedrijven, die de digitale media domineren. Ook wil Bruins 157 miljoen euro bezuinigen.

'Iedereen een plek geven'

"Wat we nodig hebben is een publieke omroep die beter samenwerkt, waar men met elkaar ervoor zorgt dat er meer geluid vanuit de samenleving terechtkomt in de omroepen en de programma's", zegt Bruins over het doel van zijn plannen. "Wat ik hoop is dat we over een paar jaar nog die mooie programma's zien die we nu ook zien, maar dat we merken dat iedereen een plek krijgt in het bestel."

In het huidige omroepbestel gaat dat nu niet goed, vindt de minister. Om een nieuw geluid te laten horen moet je eerst een compleet nieuwe omroep oprichten, met het daarbij minimaal 50.000 leden en een volledig nieuwe organisatie. Tussen een idee en het eerste programma zit volgens hem te veel tijd.

Vier of vijf 'omroephuizen'

Om dit te veranderen, en om kosten te besparen, moeten de huidige dertien omroepen van Bruins - als alles meezit - in 2029 opgaan in vier of vijf 'omroephuizen'. Daarmee is het bijna onvermijdelijk dat bekende omroepnamen zullen verdwijnen. In de toekomst hoeven omroepen bovendien geen leden meer te hebben en kunnen er geen nieuwe omroepen meer toetreden tot het bestel.

Maar om ervoor te zorgen dat alle geluiden die te horen zijn in de maatschappij ook daadwerkelijk een plek krijgen op televisie, radio en internet, wil de minister de omroephuizen verplichten om 'mee te bewegen met veranderende geluiden in de samenleving'. Hoe dat er in de praktijk uit moet gaan zien en wie daar toezicht op houdt, moet nog worden uitgewerkt, erkent hij.

Wat merkt de kijker?

Wel is het 'onvermijdelijk' dat de kijker of luisteraar iets gaan merken van de plannen, erkent de minister. Dat komt door de jaarlijkse bezuiniging van bijna 160 miljoen euro, maar ook door het verdwijnen van een omroep als de NTR. Die maakt educatieve programma's en (educatieve) jeugdprogramma's. Denk aan Het Klokhuis en het Sinterklaasjournaal, maar ook programma's als Andere Tijden.

De hervormingen van de publieke omroepen leveren volgens Bruins daarnaast niet genoeg geld op om te voorkomen dat in de toekomst ook programma's van andere omroepen op radio en televisie geschrapt zullen moeten worden.

'Meer herhalingen'

"Dit zal leiden tot meer herhalingen en minder productie", verwacht mediahistoricus en omroepdeskundige Huub Wijfjes van de Rijksuniversiteit Groningen. Ook is het volgens hem de vraag wie programma's als Het Klokhuis en het Sinterklaasjournaal - 'die breedgedragen zijn' - zal overnemen.

"De minister wil dat de educatieve taken naar andere omroepen gaan", legt hij uit. "Maar wie neemt dat soort programma's over? Of de geschiedenisprogramma's? Dat is onduidelijk."

Terug naar oude systeem

De mediahistoricus zegt dat Nederland met het nieuwe omroepbestel terugkeert naar het systeem dat voor 1968 bestond: omroepen die voor eeuwig in het bestel zitten omdat nieuwe omroepen niet kunnen en mogen toetreden.

En met het opheffen van de NTR, een zogenoemde 'taakomroep' die culturele en educatieve programma's moet uitzenden, keren we volgens Wijfjes terug naar de situatie van voor 1992. "Mijn grootste zorg is: hoe wordt de kwaliteit overeind gehouden met minder geld?"

'Eindelijk alles op de schop'

VVD-Kamerlid Claire Martens is juist tevreden dat het omroepbestel nu eindelijk op de schop gaat. Haar partij pleit al jaren voor een grondige stelselherziening omdat de publieke omroep niet meer bij de tijd zou zijn.

In het plan van minister Bruins zegt Martens grotendeels haar eigen plannen terug te zien. "Focus op waar wat ons betreft eigenlijk de publieke omroep voor is. Dus meer op journalistiek, en op het maken van culturele programma's."

Minder geld, minder kwaliteit?

Het Kamerlid zegt dat het 'een feit' is dat de publieke omroep het moet gaan doen met minder geld. "Maar dat betekent niet dat de mensen thuis daar last van gaan hebben", vertelt ze. "Wij willen al die managementlagen, al die bestuurslagen gaan afzwakken. Dus minder geld naar de publieke omroep betekent niet minder geld naar de journalistiek."

Maar volgens omroepdeskundige Wijfjes is dat nog maar de vraag: "De hervorming hinkt op twee gedachten: enerzijds bezuinigen, maar anderzijds investeren in de publieke omroep en journalistiek. Dat is moeilijk met elkaar te verenigingen."