Zelf op het slagveld staan, in de huid kruipen van een parachutist: oorlogsmusea zijn tegenwoordig vaak gericht op beleving. Maar mogen we de oorlog wel opleuken om er wat van te leren?

83 oorlogsmusea telt Nederland en ze zijn erg populair. Maar de bezoeker vraagt tegenwoordig iets anders dan voorheen: een museumbezoek moet ook behalve informatief ook ontspannend en recreatief zijn. Ervaren en beleven is het motto. De oorlogsmusea zetten dit graag in, ook omdat de oorlog voor huidige generaties moeilijker voorstelbaar is en men niet kan putten uit de eigen herinnering.

Verleden voelen

Erik Somers van het instituut voor oorlogsstudies NIOD deed onderzoek naar hoe Nederlandse musea de herinnering aan de Tweede Wereldoorlog hebben vormgegeven. Volgens hem staan ze op een omslagpunt: de bezoeker vraagt volgens hem om echtheid en wil het verleden voelen. Maar hoe ver kun je als museum gaan om de herinnering levend te houden? Hoe kun je het verhaal van de Tweede Wereldoorlog vertellen zonder te vervallen in sensatie en spektakel?

Uitzending

In EenVandaag een gesprek met Somers. Ook spreken we met twee directeuren van oorlogsmusea. Dirk Mulder van Herinneringscentrum Kamp Westerbork is kritisch op de nieuwe aanpak. Jan Hovers, directeur van het Airborne museum is juist wel positief.  

De Amerikaanse president Donald Trump mag voorlopig doorgaan met het uitzetten van migranten. Dat heeft het Hooggerechtshof, tot de grote verbazing van velen, gisteren besloten. Hoe kreeg hij dit voor elkaar? "Hij is duidelijk over de schreef gegaan."

De aandelen in Europa laten een voorzichtig herstel zien. Toch zijn er zorgen, vooral over de pensioenen en de woningmarkt, blijkt ook uit vragen in de chat. Hoofdeconoom Bert Colijn van de ING beantwoordt de meest gestelde vragen.

De onrust op de beurs van de afgelopen dagen, die veroorzaakt wordt door de importheffingen van president Donald Trump, leidt ook tot veel onrust bij de kijkers in de chat. Deze vijf vragen worden het meest gesteld:

1. Gaan de huizenprijzen dalen? En wat zijn de gevolgen voor starters op de woningmarkt?

Voor een daling van de huizenprijzen is op dit moment geen duidelijke aanleiding, begint Colijn. "De beursdalingen lijken misschien op eerdere crises, zoals tijdens corona, maar dat hoeft niet automatisch tot een daling van huizenprijzen te leiden. De financiële positie van veel Nederlandse huiseigenaren is nog steeds goed. Daarnaast daalt de rente licht, wat juist een aanzuigende werking op de huizenmarkt kan hebben", legt hij uit.

Die lagere rente is goed nieuws voor starters op de woningmarkt. "Dat maakt huizen in principe iets betaalbaarder voor starters, dus dat is positief. Mochten de huizenprijzen alsnog dalen, dan kan dat ook gunstig zijn voor starters."

"Maar er is nu nog geen reden om te zeggen: 'ga snel kijken' of juist 'wacht af'", gaat hij verder. "De economische impact van deze situatie lijkt vooralsnog beperkt: hooguit een lichte rem op de groei, geen recessie. Dus wat er gaat gebeuren, hangt sterk af van het vertrouwen in de markt. Als we vertrouwen blijven houden, dan is er niet zoveel aan de hand. Maar als mensen massaal het vertrouwen verliezen, kan dat wél effect hebben op bijvoorbeeld de woningmarkt, ook al zijn de economische 'fundamentals' nog in orde."

2. Is dit te vergelijken met 2008 en de val van Lehman Brothers?

"Nee, dit is geen systeemcrisis zoals toen", zegt de hoofdeconoom stellig. "In 2008 implodeerde het wereldwijde financiële systeem. Nu zien we vooral zorgen rondom handel en geopolitiek, met effecten op prijzen en vertrouwen."

"De beursdaling lijkt op die tijd, maar de onderliggende situatie is heel anders. Dit is een crisis die eigenlijk voornamelijk gaat over een sterke verhoging van prijzen in de Verenigde Staten en een reactie daarop. Dus het gaat nu niet over instortende banken of faillissementen, maar over handelspolitiek en prijsdruk."

3. Dan het nieuwe pensioenstelsel, moeten we dat nog wel willen nu de beurs daalt?

"Ja, er is geen reden om daar nu op terug te komen. Het nieuwe stelsel bevat juist schokdempers voor momenten zoals deze. Pensioenfondsen zijn beter beschermd tegen tijdelijke schommelingen, en de dekkingsgraden zijn de afgelopen tijd juist gestegen", legt Colijn uit.

4. Wat is de invloed op onze pensioenen, op korte en lange termijn?

"Op korte termijn is een beursdaling vervelend, omdat pensioenfondsen daarin beleggen. Maar veel fondsen hebben hun renterisico goed afgedekt. Ze kunnen dus tegen een stootje."

Hij gaat verder: "Op de lange termijn blijft het belangrijk om mee te bewegen met economische ontwikkelingen, en daar is het nieuwe stelsel op ingericht. Pensioenen kunnen dalen, maar er zijn schokdempers ingebouwd precies voor momenten zoals deze."

5. Gaat de handelsoorlog zorgen voor hogere prijzen? En stijgen pensioenen dan mee?

"Dat is nog helemaal niet zeker", weet de hoofdeconoom. "In de VS zijn forse importheffingen aangekondigd, maar in Europa blijven de maatregelen vooralsnog beperkt. Daardoor zou het zelfs kunnen dat prijzen hier minder snel stijgen. En dus is het ook niet zeker dat pensioenen meestijgen, want dat hangt af van de inflatie en de beleggingsresultaten", sluit hij af.