'BAM was gewaarschuwd voor bouwfouten parkeergarage'

Bouwonderneming BAM was al twee maanden vóór het instorten van de parkeergarage bij Eindhoven Airport gewaarschuwd voor mogelijke bouwfouten. Onderaannemers zeggen tegen actualiteitenprogramma EenVandaag al in maart hun zorgen over grote scheuren en het doorbuigen van de parkeerdekken aangekaart te hebben. Volgens constructie-expert Jan Font Freide van ingenieursbureau Royal HaskoningDHV hadden de signalen tot verder onderzoek en tot ontruiming van het gebouw moeten leiden. Het bureau bestudeerde op verzoek van EenVandaag de onderzoeksrapporten en foto’s gemaakt tijdens de bouw. Volgens Font Freide waren de scheuren en doorbuigingen duidelijke aanwijzingen dat het gebouw kon gaan bezwijken en hebben bouwvakkers al die tijd grote risico's gelopen.

De parkeergarage bezweek in de vroege avond van zaterdag 27 mei, twee weken voor de oplevering en een paar uur nadat er nog bouwvakkers aan het werk waren. Adviesbureau Hageman en TNO, die in opdracht van respectievelijk BAM en Eindhoven Airport onderzoek deden naar de instorting, presenteerden eind september hun bevindingen. Zij kwamen tot de conclusie dat de garage vrijwel zeker is bezweken door fouten in de vloerplaten. Deze konden de krachten die vrijkwamen door de grote overspanning niet aan. Tijdens een eerste bijeenkomst met alle betrokkenen daags na de instorting verklaarde één van de betrokken constructeurs dat het gebouw niet had 'gewaarschuwd', zo blijkt uit notulen in bezit van EenVandaag. Daarmee wordt bedoeld dat er geen signalen waren dat het gebouw zou instorten. 

Maar diverse werklieden die in de weken voorafgaand aan het bezwijken in de garage aan het werk waren verklaren tegenover EenVandaag dat er wel degelijk signalen waren dat er iets mis was. Ook zeggen ze hun wantrouwen te hebben uitgesproken tegenover BAM. “Wij maakten ons zorgen over die scheuren”, aldus één van hen. “We vroegen ons af of die vloer wel in de haak was. Onze mensen moesten er op werken.” BAM liet daarop weten een constructeur naar de vloer te hebben laten kijken en dat het cosmetisch wegwerken van de scheuren volstond, blijkt uit e-mails. 

Onderschat

Een maand later waarschuwde de desbetreffende onderaannemer opnieuw, maar nu voor plassen op het parkeerdek. “De plassen kunnen er op duiden dat de vloer gebroken was. We hebben BAM gevraagd of er een constructeur naar kon kijken. BAM bevestigde dat een constructeur er naar had gekeken en dat er niets aan de hand was.” Ook een andere onderaannemer zegt geschrokken te zijn van de staat van de parkeerdekken en zijn zorgen bij BAM te hebben gemeld. Volgens ingenieur Font Freide van Royal Haskoning heeft BAM de signalen onderschat. “Het gebouw heeft wel degelijk gewaarschuwd. Tijdens de bouw zijn forse scheuren ontdekt. En er is ontdekt dat de vloeren wel erg veel doorbogen. Dan moet je aan de bel trekken.” 

BAM had verder onderzoek moeten doen en de garage moeten ontruimen, aldus Font Freide. “Het is een geluk bij een ongeluk dat zich geen persoonlijke ongelukken hebben voorgedaan.” BAM erkent in een reactie dat de scheuren op het bovenste parkeerdek, waar de instorting begon, niet zijn onderzocht. Wel zijn scheuren op een lagere verdiepingsvloer onderzocht. Volgens het bouwbedrijf is daarbij vastgesteld dat de scheurwijdte binnen de voorschriften viel. “Het is daarmee beoordeeld als een esthetische kwestie, niet als een constructief probleem.” 

Gebrek aan regie

Gemeenten en gebouweigenaren in heel Nederland moeten in opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken nagaan in welke gebouwen een zelfde type vloerconstructie is gebruikt. Door het doorlopen van een stappenplan kunnen ze nagaan of er mogelijke risico’s verbonden zijn aan de vloer. Een aantal gebouwen is uit voorzorg gesloten. Na onderzoek is ook weer een deel is vrijgegeven.

Bij hoeveel gebouwen in totaal de vloeren een risico vormen is niet bekend. Niemand heeft een totaaloverzicht of voert de regie, stelt de Vereniging Bouw- en Woningtoezicht Nederland in EenVandaag. “Dat vind ik zorgelijk”, aldus directeur Wico Ankersmit. “Ik verwacht niet dat morgen een volgend gebouw instort, maar uit onderzoek is wel gebleken dat we een risico hebben en dat moeten we wat mij betreft zo snel mogelijk in beeld hebben.” Volgens Ankersmit is het ministerie van Binnenlandse Zaken de aangewezen partij om regie te voeren, maar die laat dat na. “Als iedere gemeente dit probleem op zijn eigen manier aanpakt gaat het meer onrust veroorzaken dan dat het een oplossing biedt."

Sloop

Eindhoven Airport maakte vandaag bekend dat de ingestorte parkeergarage wordt gesloopt en opnieuw wordt opgebouwd.