meer NPO start

Arboregels niet op orde bij ministerie van Onderwijs, blijkt na wangedrag minister Wiersma: 'Veel loketten, maar verplichte deel verouderd'

Arboregels niet op orde bij ministerie van Onderwijs, blijkt na wangedrag minister Wiersma: 'Veel loketten, maar verplichte deel verouderd'
Minister Dennis Wiersma
Bron: ANP

Ambtenaren hadden beter beschermd moeten worden tegen de grillen van onderwijsminister Dennis Wiersma. Zijn ministerie werkt met verouderd preventiebeleid. Dat zegt vicevoorzitter Kitty Jong van vakbond FNV.

"Al sinds 1994 is er een wet voor een veilige werkomgeving. De helft van de bedrijven in Nederland doet daar niets mee. Het ministerie heeft in dit geval de werknemers enorm in de steek gelaten", zegt FNV-vicevoorzitter Jong.

'Hij moet het hebben geweten'

Ze begrijpt niet dat een met deuren slaande en verbaal agressieve minister Wiersma (Primair en Voortgezet Onderwijs) niet eerder gestopt is. "De secretaris-generaal van het ministerie is de hoogste baas, hij had zijn werknemers moeten beschermen."

Ook premier Mark Rutte gaat niet vrijuit, wat Jong betreft: "De klachten waren er al langer bekend, hij moet het geweten hebben."

Bekijk ook

'Veel loketten'

Sinds zijn aantreden in januari 2022 vertrokken acht van Wiersma's communicatiemedewerkers. Bij het ministerie van Sociale Zaken, waar hij daarvoor 5 maanden demissionair staatssecretaris was, vertrokken zeker twee ambtenaren. Als Tweede Kamerlid versleet hij in 4 jaar tijd vier medewerkers.

Elke organisatie moet een Risico Inventarisatie en Evaluatie (RI&E) laten uitvoeren, vertelt Jong. "Als bekend is dat de minister een heethoofd is, moet er verplicht een plan van aanpak komen. Nu heeft het ministerie wel heel veel loketten om grensoverschrijdend gedrag te melden, maar de wettelijke RI&E ontbreekt." Uit onderzoek van EenVandaag blijkt dat dit verplichte onderdeel ten tijde van de misstanden niet actueel was.

Met twee maten meten

Een veilige werkplek gaat niet alleen over het dragen van een helm en schoenen met stalen neuzen. Pesten, discriminatie, verbaal agressief en seksueel grensoverschrijdend gedrag zijn ook wettelijk verboden. Bij het beoordelen of daar sprake van is, wordt met twee maten gemeten, zegt Jong.

Ze verwijst naar een tuincentrum in Drenthe, waar de arbeidsinspectie ingreep vanwege grensoverschrijdend gedrag door de directeur. "We zijn bezig met een groot onderzoek door het hele land. Daarmee willen we in kaart brengen hoe het staat met de veilige werkplek. We zien nu al dat de helft van de leidinggevenden zich schuldig maakt aan intimidatie", zegt Jong.

Bekijk ook

'Preventiebeleid mist'

In een reactie laat het ministerie weten dat er een gedragscode is, een klachtenregeling, arbo-artsen, maar liefst negentien vertrouwenspersonen en er zijn ook twee extra coördinatoren benoemd. Daarnaast worden er goede en leerzame gesprekken gevoerd met de minister, zegt de woordvoerder.

Jong: "Wat mij opvalt is dat dat allemaal oplossingen zijn voor als er al een melding (van grensoverschrijdend gedrag) is gedaan. Wat ik mis is preventiebeleid."

Incidenteel

Om de Risico Inventarisatie en Evaluatie bekender te maken en ondernemers op de plicht ervan te wijzen, heeft het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid 'de week van de RI&E' georganiseerd van 12 tot en met 16 juni. Het ministerie van Onderwijs laat weten dat ze nu werken aan het actualiseren van de RI&E. De verwachting is dat die er in het vierde kwartaal van dit jaar zal zijn.

De minister zal daarin niet als risico gezien worden. Het ministerie schrijft: "Voorvallen met een individu worden sowieso als incidenteel gezien en niet als een structureel risico."

Bekijk de tv-reportage

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Waarom er nog steeds veel geweld in de voetbalwereld plaatsvindt

Intimidatie en bedreigingen van je eigen supporters: In de voetbalwereld komt dit nog steeds voor. Uit onderzoek van Trouw blijkt zelfs dat zeker 6 voetbalclubs bestuurders hier last van hebben, sommigen stapte zelfs op.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Weg van WhatsApp en dan? Signal, Telegram? De voor- en nadelen van alternatieve berichtenapps op een rij

Weg van WhatsApp en dan? Signal, Telegram? De voor- en nadelen van alternatieve berichtenapps op een rij
Berichtendiensten Telegram, WhatsApp en Signal
Bron: ANP

WhatsApp is al jaren de populairste berichtenapp in Nederland. Maar de app staat nu ineens behoorlijk ter discussie. Steeds meer mensen twijfelen over het gebruik ervan. Maar wat ga je dan gebruiken? En hoe weet je of je dan de juiste keuze maakt?

"Als je WhatsApp gebruikt, blijf je bijdragen aan de data-infrastructuur van big tech. Wie nu zegt: 'ik wil van WhatsApp af', neemt ook afstand van de invloed van tech-miljonairs", zegt directeur Marleen Stikker van Waag Futurelab en De Digitale Stad (DDS), een van de eerste online gemeenschappen ter wereld.

Gebrek aan factchecking

Volgens Stikker is een van de redenen waarom mensen WhatsApp verlaten de invloed van Meta, het bedrijf achter WhatsApp, Facebook en Instagram. "Zuckerberg heeft vanaf het begin laten zien weinig respect te hebben voor privacy en gebruikersrechten", zegt ze. "Toen hij merkte hoeveel persoonlijke data hij in handen kreeg, was zijn reactie: 'dumb fucks'. En bij het Cambridge Analytica-schandaal rond brexit werd die data zelfs gebruikt voor politieke manipulatie."

Ook het gebrek aan factchecking op Facebook en Instagram - ook van Meta - speelt mee, vertelt Stikker. "Zuckerberg heeft aangekondigd dat hij daar in Amerika mee stopt en dat is een zorgwekkende ontwikkeling. Wie nu zegt: 'ik wil van WhatsApp af', neemt dus afstand van de invloed van tech-miljonairs die in het gevlei willen komen van Trump."

Signal als alternatief

WhatsApp versleutelt berichten, maar verzamelt nog steeds metadata. "Ze kunnen niet zien wat je zegt, maar wel veel andere informatie verzamelen", legt Stikker uit. "Denk aan je contactenlijst, met wie en hoe vaak je communiceert en vanaf welke apparaten. Die metadata wordt bijgehouden en verhandeld."

Daarom zoeken veel mensen een alternatief, en Signal is daarbij favoriet. Volgens de Consumentenbond is het momenteel de meest gedownloade berichtenapp en de beste keuze voor wie privacy belangrijk vindt.

Bekijk ook

Hoe veilig is Signal?

Signal werkt bijna hetzelfde als WhatsApp. "Je installeert de app, koppelt je telefoonnummer en ziet direct welke contacten ook Signal gebruiken", staat op de website van de Consumentenbond. "Je kunt berichten sturen, bellen, foto's delen en groepschats starten."

Toch is er een belangrijk verschil: Signal bewaart geen gegevens over gebruikers. "Het grote voordeel is dat Signal geen metadata bijhoudt", zegt hoogleraar nieuwe media en digitale cultuur Richard Rogers. "Bij WhatsApp en Telegram moet je extra stappen nemen om je chats te beveiligen. Bij Signal is dat standaard ingeschakeld."

Geen commercieel bedrijf

Signal is geen commercieel bedrijf, maar een stichting. "Het is ooit opgezet door hacker-activisten", vertelt Rogers. "Ook de voormalige CEO van WhatsApp was erbij betrokken, maar Signal heeft altijd vastgehouden aan zijn non-profitmissie."

De stichting wordt geleid door Meredith Whittaker, een voorvechter van online privacy. "Dat betekent dat er geen commerciële aandeelhouders zijn die winst willen maken op jouw data", legt Stikker uit. "Signal is een zeldzaam voorbeeld van een techbedrijf dat niet draait om geld, maar om privacy."

info

Functies van Signal

  • Signal en WhatsApp bieden vergelijkbare manieren om te communiceren. Je kunt gesproken berichten versturen, korte video's opnemen met de selfiecamera en live bellen of videobellen via het telefoonsymbool in de app.
  • Met Signal kun je eenvoudig een Tikkie-betaalverzoek versturen. In plaats van te kiezen voor 'Deel via WhatsApp', druk je op het pijltje omhoog en selecteer je Signal als verzendoptie.
  • Een handige functie van Signal is dat je berichten kunt laten verdwijnen na een bepaalde tijd. Binnen elk gesprek kun je via het stopwatch-icoon instellen hoe lang een bericht zichtbaar blijft.
  • Wil je een bericht direct verwijderen? Dat kan zowel bij jezelf als bij de ontvanger(s) door het bericht ingedrukt te houden en op de verwijderknop te klikken
  • Ook voor foto's en video's biedt Signal extra privacy. Je kunt instellen dat een afbeelding of video slechts één keer bekeken kan worden. Dit doe je door, voordat je het bestand verstuurt, op het incognito-pictogram (het gezichtsmaskertje) te klikken. Dit verandert dan in '1x', waarna het bestand na openen direct verdwijnt.
  • Wil je langere berichten typen? Dan is de desktopversie van Signal handig. Je koppelt deze eenvoudig aan je telefoon door een QR-code te scannen.

Bron: de Consumentenbond

Slechte moderatie op Telegram

Telegram wordt ook vaak genoemd als alternatief, maar heeft een minder goede reputatie. "Het wordt bijvoorbeeld veel gebruikt door extremistische groepen, omdat de moderatie zwak is", zegt Rogers. "Signal wordt juist veel gebruikt door journalisten en mensenrechtenorganisaties vanwege de sterke beveiliging."

"Bij WhatsApp en Telegram moet je zelf extra beveiliging inschakelen, terwijl Signal standaard alles goed regelt." Maar volgens Rogers is Signal minder geschikt voor grote groepen. "Bij WhatsApp en Telegram kunnen groepschats honderden mensen bevatten, bij Signal ligt die grens lager."

Bekijk ook

Maatschappelijke verantwoordelijkheid

Volgens Stikker zijn er verschillende redenen waarom mensen overstappen naar Signal. "De meest principiële gebruikers zitten er al langer. Andere mensen vonden het eerst te ingewikkeld, maar willen nu bijdragen aan alternatieven."

Een groeiende groep maakt de overstap niet per se uit gemak, maar omdat ze een maatschappelijke verantwoordelijkheid voelen. "Als werkgevers, universiteiten of vriendengroepen Signal als norm gaan zien, volgen anderen vanzelf. We zitten nu in een transitie."

Rol van de overheid

Volgens haar is het niet alleen een persoonlijke keuze, maar ook een collectieve. "Als Europa en Nederland willen we niet afhankelijk zijn van grote techbedrijven. Door WhatsApp te verlaten en alternatieven te steunen, verander je het speelveld. Blijf je, dan blijft big tech bepalen hoe we communiceren."

De overheid kan een belangrijke rol spelen in de overstap naar privacyvriendelijke alternatieven, volgens Rogers. "Als zij zelf apps zoals Signal gebruiken, geven ze een krachtig signaal af." Daarnaast kunnen ze wetgeving maken om de bescherming van data en privacy te versterken. Door normen te stellen, bijvoorbeeld door WhatsApp te weren uit ambtelijke communicatie, kunnen ze helpen om veiligere alternatieven de standaard te maken.

De overstap: makkelijk of lastig?

Het overstappen naar Signal vergt wat moeite. "Je moet nieuwe groepen aanmaken en mensen uitnodigen", zegt Rogers. "Maar het werkt verder hetzelfde als WhatsApp, dus als je eenmaal bent overgestapt, merk je weinig verschil."

Daarnaast biedt Signal extra privacyopties. Je kunt bijvoorbeeld berichten automatisch laten verdwijnen, een pincode instellen en zelfs je telefoonnummer verbergen, staat op de website van de Consumentenbond.

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant