Amerikaans-Nederlands zijn kost een hoop geld

Hij woonde de eerste twee weken van zijn leven in Amerika, maar dat was nooit zo gepland. Omdat de moeder van Jan Willem Vaartjes complicaties kreeg tijdens de zwangerschap, werd hij in de Verenigde Staten geboren. Vaartjes kreeg daardoor een Amerikaans paspoort. Hij was er lange tijd trots op. “Maar het wordt steeds meer een nachtmerrie,” aldus Vaartjes.

De Toll Tax van Donald Trump

De Amerikaanse president Donald Trump komt met een eenmalige belastingaanslag voor bedrijven die vestigingen hebben in het buitenland. Samen met Eritrea is Amerika al het enige land dat belasting heft onder niet ingezetenen. En er wordt gejaagd op zwartspaarders en belastingontduikers. In 2010 tekende Nederland al het Fatca-verdrag.

Banken zijn sindsdien verplicht de gegevens van Amerikaanse Nederlanders door te geven aan de Verenigde Staten. Daardoor kwamen veel Nederlanders met een Amerikaans paspoort erachter dat die belastingplicht bestaat. De Toll Tax van President Trump komt daar nu overheen.

Aanslag uit de Verenigde Staten

Trump wil grote Amerikaanse bedrijven teruglokken naar de Verenigde Staten. Ze krijgen de kans hun vermogen belastingvrij in te voeren. Alleen moeten ze dan wel een eenmalige aanslag betalen: 15% van de winst die ze sinds 1987 maakten. Apple gaat er gebruik van maken, ook al kost het het techbedrijf miljarden. Trump hoopt hiermee kapitaal terug het land in te krijgen en werkgelegenheid te creëren voor Amerikanen. 

Maar de Toll Tax raakt ook eigenaren van kleine Nederlandse bv’s met een Amerikaans paspoort. Meer dan duizend Nederlands-Amerikaanse ondernemers krijgen alsnog een aanslag uit de VS. Michael Littaur is van Americans Overseas, een bedrijf dat Amerikanen helpt die aangifte moeten doen vanuit Nederland. Zelf deed hij als ‘Nederyank’ ook jarenlang aangifte.

Hij komt veel mensen tegen die ‘accidental American’ zijn. Eén van de ouders is Amerikaan of ze zijn er geboren maar vaak hebben ze er zelf amper gewoond en hebben ze niets met Amerika. Ook Greencard houders die de kaart laten doorlopen zijn belastingplichtig. Veel mensen hebben het niet eens in de gaten, vertelt hij. Ze krijgen een brief van de bank en moeten dan aangifte doen. “Dat kost veel geld, omdat je er Amerikaanse accountants bij nodig hebt en die rekenen hoge tarieven.”

'Politiek laat Amerikaanse-Nederlanders in de steek'

Americans Overseas krijgt bij veel bezorgde telefoontjes over de Toll Tax. Een belasting van 15% over de winst van de afgelopen 30 jaar, dat kunnen sommige bedrijven niet eens aan. “Ze moeten een extra lening nemen of iemand ontslaan om het te kunnen betalen", aldus Littaur. De Nederlandse politiek laat de Amerikaanse Nederlanders in de steek vindt Littaur. “Het lijkt alsof er angst is voor het grote boze Amerika.”  En Nederland zou bang zijn om de handelsbetrekkingen met de VS kwijt te raken.

D66 Europarlementslid Sophie in ’t Veld zet al jaren haar tanden in de zaak. Europa mag zich volgens haar eindelijk eens als volwaardige partner van Amerika gaan zien en zou moeten opkomen voor deze burgers met een dubbele nationaliteit. “Het raakt me dat deze mensen in de steek worden gelaten.” De dubbele belastingplicht moet worden afgeschaft, en daar moet de commissie voor zorgen, vindt ze. “Het moet Amerika duidelijk worden gemaakt dat wij hun burgers niet lastig vallen met belastingen, dan moeten ze dat bij ons ook niet doen.”   

Amerikaans paspoort inleveren

Met een ijzeren speelgoedauto komt hij de trap af. ‘US Mail’ staat erop. “Hier speelde ik mee in New York, toen ik klein was. Dat was net voordat we terug naar Nederland gingen.” Francois Gomez is nu 62. Hij werd geboren in Amerika en woonde er zes jaar. Jarenlang had hij een eigen bedrijf maar door de dubbele belastingplicht werd het hem allemaal te ingewikkeld en te duur. Nu zou hij opnieuw graag iets opzetten, om zo de laatste jaren van zijn werkende leven door te brengen, maar hij doet het niet. “Ik durf niet. Niet meer. Je zult zien dat ze dan wéér nieuwe regels en wetten verzinnen en dan ben ik de sigaar.”

Uit een map haalt hij wat papieren. Hij gaat nu proberen van zijn Amerikaanse nationaliteit af te komen. Dan is hij van de dure accountantskosten af. Dat paspoort inleveren gaat hem ook duizenden euro’s kosten, maar hij heeft het ervoor over. “Ik hoop alsnog dat er iets gebeurt waardoor het niet nodig is. Maar als ik naar Den Haag kijk dan heb ik er een hard hoofd in.” Hij stopt het blauwkleurige paspoort terug in de envelop. Het zal gek zijn het op te geven. Zijn ouders gaven hem mee dat het in tijd van oorlog altijd handig kan zijn, zo’n tweede paspoort.

Verbeteren van de Nederlandse zorg

Tandarts Jan Willem Vaartjes had zijn geld graag in een nieuw dak gestopt, of in een röntgenapparaat. “Het is eigenlijk bedoeld om de Nederlandse zorg beter te maken. En niet om aan Trump te geven.”