radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

ALS-patiënten wennen thuis aan beademing om ic-bedden vrij te houden

ALS-patiënten wennen thuis aan beademing om ic-bedden vrij te houden
ALS-patiënten kunnen, in plaats van op de ic, ook thuis aan de beademing
Bron: EenVandaag

Bij patiënten met ALS worden de spieren steeds zwakker. Ook de ademhalingsspieren, waardoor ze ingesteld moeten worden op kunstmatige beademing. Tot nu toe gebeurde dat op de intensive care, maar door het tekort aan bedden is het roer radicaal omgegooid.

"Op 12 december afgelopen jaar kreeg ik de diagnose ALS. Daarna ging het erg snel. Toen kon ik nog tandenpoetsen en lopen, naar de winkels gaan en ook verder nog van alles doen. Nu kan ik niets meer." Loes Verleg (68) kreeg in het najaar opeens last van één vinger, dan een tweede. Amper vier maanden later kan ze alleen nog haar voeten en nekspieren een beetje bewegen.

'Ik zag heel erg tegen zo'n machine op'

Lopen of zelfs rechtop staan is een onmogelijkheid geworden, en ook zelfstandig ademhalen gaat steeds moeilijker. Loes moet daarom vanaf nu 's nachts en soms ook overdag kunstmatig beademd worden.

"Ik zei tegen de dokter dat ik er echt even goed over wilde nadenken. Ik zag er heel erg tegenop om aan zo'n machine te moeten", vertelt ze. "Maar het besluit was uiteindelijk vrij snel genomen, het is toch in mijn belang. De beademingsmachine zorgt ervoor dat ik me minder uitgeput voel en nog een tijdje door kan. Dus ik moet het gewoon doen." Het bleek ook sneller nodig dan gedacht, want de ademhalingsspieren van Loes gingen opeens hard achteruit.

Loes Verleg
Bron: EenVandaag
ALS-patiënte Loes Verleg

Dagen op de ic om beademing goed in te stellen

Elk jaar zijn er ruim duizend patiënten in Nederland die, net als Loes, vanwege een neurologische aandoening of een spierziekte niet meer zelfstandig kunnen ademen. Ze hebben vanaf dat moment hulp van een beademingsmachine nodig.

Tot nu toe werden deze patiënten 4 dagen op een intensive care opgenomen om die kunstmatige beademing goed in te stellen. Maar: op de ic's is het door de coronacrisis extreem druk en er is niet meer altijd vanzelfsprekend plek voor elke patiënt.

Lees ook

'Onze patienten kunnen niet lang wachten'

Sabrina de Rooij werkt als gespecialiseerde verpleegkundige bij het Centrum Thuisbeademing Rotterdam. Ze heeft onder meer Loes Verleg onder haar hoede. "In het verleden stelden we onze patiënten bijna altijd op de intensive care in. Het is een secuur werkje om iemand aan kunstmatige beademing te laten wennen. Alle waardes moeten precies goed worden ingesteld en het moet prettig en veilig voelen voor de patiënt."

Voor haar en haar collega's was het dan ook enorm schrikken toen er een ernstig tekort aan ic-bedden dreigde. "Onze patiënten kunnen niet lang wachten wanneer hun ademhalingsspieren achteruit gaan. Dus we moesten heel snel nadenken en schakelen: 'Wat gaan we nu doen? Hoe gaan we dit oplossen?'"

Logistiek problemen

De oplossing was om het thuis instellen van de beademing, iets wat al mondjesmaat werd gedaan, met hoge snelheid breed uit te rollen. Dat bracht vooral logistieke problemen met zich mee.

"Er moet 24 uur per dag iemand bereikbaar zijn bij vragen of als er een probleem is met het beademingsapparaat", legt Sabrina uit. "Dat kan ik zijn, of een van mijn dertien collega's. Als er acute problemen ontstaan met de beademing, zoals een storing of een probleem met het masker, dan moet de patiënt of mantelzorger ons altijd kunnen bereiken, dag en nacht. Het was een heel gepuzzel om dat zo snel voor elkaar te krijgen."

Sterke band met patiënt

Daarnaast gaan de medewerkers in de beginfase dagelijks langs bij de patiënten om in kaart te brengen hoe het gaat en om alle waardes van de beademingsapparaat uit de lezen. "Je bouwt op deze manier een sterkere band op dan wanneer je elkaar alleen op de ic ziet om het apparaat in te stellen. Nu leer je de mensen echt kennen. Ik vind dat een enorme meerwaarde van dit nieuwe traject."

In totaal hebben Sabrina de Rooij en haar collega's in het afgelopen jaar 150 patiënten thuis aan kunstmatige beademing kunnen laten wennen. Op de overvolle ic's van de ziekenhuizen zijn ze daar bijzonder blij mee.

Gommers
Bron: EenVandaag
Hoofd intensive care van het Erasmus MC Diederik Gommers

'Weer zoeken naar dat laatste vrije ic-bed'

Afdelingshoofd Diederik Gommers van de intensive care van het Erasmus MC voelt de druk dezer dagen weer sterk toenemen: "Het is opnieuw passen en meten, met het oplopende aantal ernstig zieke coronapatiënten. We zijn echt met alle intensive cares in het land aan het zoeken naar dat laatste vrije bed. Als je in zo'n periode zorg goed thuis kunt opvangen, is dat een win-winsituatie."

Hij hoopt dat de coronacrisis veranderingen in de zorg, die eerder traag op gang kwamen, in een stroomversnelling heeft gebracht. "Vanwege de immense druk kunnen nieuwe trajecten zoals bij de thuisbeademing opeens een stuk sneller worden ingevoerd. Dat heeft echt onze ogen geopend, veel zorg kan anders. Met de recente ervaringen van het Centrum voor Thuisbeademing kunnen ook andere specialisten voor andere ziektebeelden aan de slag. Ik zie daar heel veel toekomstmogelijkheden."

Lees ook

'Ik heb nog een lijstje'

Loes Verweg is inmiddels goed gewend aan haar beademingsapparaat. Ze gebruikt de machine 's nachts om beter te kunnen slapen en overdag af een toe een uurtje wanneer ze erg moe is.

"Het feit dat een machine voor een deel het ademen van je overneemt is confronterend", vertelt Loes. "Maar ik heb die ziekte nou eenmaal, daar is niets meer aan te doen. En het kan er wel voor zorgen dat het comfortabel voelt. Dat ik nog leef is belangrijk, en dat ik straks met mooi weer hopelijk nog leuke dingen kan doen, uit eten of naar de dierentuin, dat telt. Ik heb nog wel een lijstje, hoor."

Bekijk hier de reportage over dit onderwerp

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Moet btw op energie lager? Deze deskundigen denken dat oplossing tegen energiearmoede ergens anders ligt

Moet btw op energie lager? Deze deskundigen denken dat oplossing tegen energiearmoede ergens anders ligt
Energie-expert Gwen Jansen van Milieu Centraal en energiecoach Claar Wachter
Bron: EenVandaag

De Consumentenbond doet vandaag een oproep in de Tweede Kamer: verlaag de btw op elektriciteit om de energierekening financieel behapbaar te houden. Maar is dat de oplossing? "Tijdelijke pleister."

De energierekening: voor veel mensen is het een grote zorg. Daarom roept de Consumentenbond op om het btw-tarief voor energie van 21 procent naar 9 procent te verlagen.

Hoge rekening profiteert

Dat er iets moet gebeuren is duidelijk, ook volgens energie-expert bij Milieu Centraal Gwen Jansen. Maar het voorstel van de Consumentenbond is volgens haar maar 'een tijdelijke pleister'. Daarbij is het vooral voordelig voor mensen die al veel stroom gebruiken, en niet voor mensen die juist proberen de energierekening laag te houden omdat ze al moeite hebben met betalen.

"Dit voorstel is eigenlijk vooral goed voor de mensen met een hoge energierekening, want die profiteren het meest", vertelt ze. "Maar juist de mensen die het heel hard nodig hebben, maar een lagere energierekening hebben, profiteren minder. Dus wij zijn voorstander van meer structurele maatregelen."

Beter isoleren

Minder btw betalen klinkt als een goed idee, maar houdbaar is het niet volgens Jansen. "Want uiteindelijk gaat die btw weer omhoog, dus je kan beter kijken hoe deze mensen op de langere termijn geholpen kunnen worden."

Maar er zijn volgens de energie-expert wel andere maatregelen die genomen kunnen worden om de energierekening betaalbaar te houden. "Verreweg op één staat het beter isoleren en ventileren van de woningen. Energie die je niet verbruikt hoef je ook niet te betalen. 2 op de 3 woningen zijn nog slecht geïsoleerd en 9 op de 10 slecht geventileerd. Dat zorgt voor veel hogere kosten dan nodig is."

Bekijk ook

Inzet energiecoaches

Maar volgens Jansen kunnen zogenaamde energiecoaches ook een groot verschil maken. Dat terwijl in bijvoorbeeld de gemeente Amsterdam de huis-aan-huisbezoeken met de energiecoaches worden stopgezet. "Uit onderzoek van TNO blijkt heel duidelijk dat energiecoaches, heel goed werk leveren en dat zij de maatschappelijke kosten ook op termijn heel erg laag kunnen houden. Ook voor de gezondheid van heel Nederland is dat goed."

Het is een laagdrempelige manier om mensen te helpen, zegt Jansen. "Je ziet dat heel veel energiehulp mensen nog niet bereikt. De deuren blijven dicht, vooral bij mensen die de energierekening niet kunnen betalen. Daar is schaamte en wantrouwen. Hoe kom je daar wel binnen? Door heel dicht bij deze mensen te staan." Volgens de experts is dat het geval met energiecoaches. "Die werken ook vaak met vrijwilligers uit de buurt, die wel binnenkomen bij deze mensen."

Radiatorfolie, douchetimers en tochtstrips

Claar Wachter is zo'n energiecoach bij organisatie !WOON die bewoners in Amsterdam bijstaat. Zij weet precies waar ze op moet letten als ze bij mensen over de vloer komt, en heeft een aantal trucjes die ze altijd aanbeveelt. Bijvoorbeeld een timer voor in de douche: "Na 5 minuten geeft die een geluid als een sirene." Of folie achter de verwarming: "Dat zorgt dat je niet de buitenmuur verwarmt, maar dat alles binnen blijft."

En zo kan ze nog even verder gaan: tochtstrips, de instellingen van de cv-ketel en zelfs de brievenbus komen aan bod bij haar huisbezoeken. Daar ziet ze ook wat de hoge rekening met mensen kan doen. "Ik kom ook wel bij mensen die hun verwarming niet aan durven te zetten vanwege de energierekening. Dat is ook niet goed voor de gezondheid."

Bekijk ook

'Het is altijd zinvol'

Het werk van Claar wordt gewaardeerd door de mensen die het nodig hebben. "Mensen zijn blij als ik uitleg hoe de verwarming werkt: dat je niet de radiatoren aan en uit moet doen, maar de thermostaat moet gebruiken. Of mijn uitleg over de radiatorfolie of over ventileren. Het is altijd zinvol, ook als het alleen is om mensen gerust te stellen dat ze het meeste goed doen."

Een lagere btw is volgens Claar helemaal niet zo'n slecht idee. "Er zit nu wel heel veel belasting op voor de consument, dus ik ben het wel eens met de redenatie." Verder is de energiecoach het met Milieu Centraal eens dat goede isolatie in woningen de meest duurzame oplossing is. "Dat scheelt enorm."

Investeren in energiehulp

Helemaal tegen het idee van de Consumentenbond is Jansen van Milieu Centraal overigens niet. "Elke poging om te zorgen dat die energierekening betaalbaar wordt, is hartstikke goed want het is heel erg nodig. Maar", gaat ze verder, "wij denken dat er een betere maatregel is."

"Wij zijn er groot voorstander van dat het energiehulp-werkveld eigenlijk versterkt wordt om hun werk nog beter te kunnen doen. Dat ze de tools krijgen, de content, de kennis om de mensen ook structureel te kunnen helpen", sluit ze af.

Moet btw op energie lager? Deze deskundigen denken dat oplossing tegen energiearmoede ergens anders ligt

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ontslagronde bij Tata Steel, maar kan Europa wel zonder eigen staalfabrieken? 'Nodig voor schepen en tanks'

Ontslagronde bij Tata Steel, maar kan Europa wel zonder eigen staalfabrieken? 'Nodig voor schepen en tanks'
Werknemers van Tata Steel aan het werk
Bron: ANP

Terwijl China en de Verenigde Staten met importheffingen naar elkaar gooien, is er slecht nieuws uit IJmuiden. Mede dankzij die importheffingen zit Tata Steel in zwaar weer. 1 op de 5 medewerkers gaat zijn baan verliezen. "Speelt al heel lang bij Tata."

Tata Steel heeft het, net als andere Europese staalbedrijven, al jarenlang moeilijk. De recente importheffingen van Amerikaanse president Donald Trump van 25 procent op Europees staal zijn maar een van de vele uitdagingen, ziet ook Ron Stoop, strategisch analist geo-economie aan het Haags Centrum voor Strategische Studies.

Concurrentie vanuit China

"Allereerst is er hele hoge concurrentie vanuit China op dit moment", legt hij uit. Dat komt volgens Stoop door het industriebeleid van China, daar wordt erg ingezet op de zogenaamde maakindustrie maar neemt de consumptie minder toe. Dus er wordt heel veel gemaakt in China terwijl de vraag niet enorm hoog is.

"Daardoor wordt er vanuit China heel veel staal geëxporteerd. Dat staal komt dus op andere markten terecht, waaronder de Europese." Dat goedkope Chinese staal drukt op de markt, legt Stoop uit, waardoor Europese staalbedrijven minder aantrekkelijk worden. "Er zijn toch veel bedrijven die gewoon staal kopen waar het het goedkoopst is."

Bekijk ook

Energieprijzen en investeringen

Maar ook binnen Europa zijn er grote ontwikkelingen, ziet de analist. "Ten eerste de hogere energieprijzen, als gevolg van onder andere de energiecrisis." Daardoor zijn Europese bedrijven die veel energie gebruiken, zoals de staalindustrie, veel duurder uit. "Die worden gewoon minder concurrerend."

De tweede ontwikkeling is volgens Stoop de energietransitie, staal moet op een groenere manier gemaakt worden. "Daarvoor zijn veel investeringen nodig. Daarbij is het ook zo dat groene productiemethoden op dit moment duurder zijn dan de traditionele methoden", legt hij uit. Bedrijven weten daarom volgens hem niet zeker of ze die grote investeringen gaan terugverdienen.

'Speelt al erg lang bij Tata Steel'

Medewerkers van Tata Steel zijn niet verrast dat er ontslagen vallen. "Dat is een verhaal dat eigenlijk al heel erg lang speelt bij Tata Steel", vertelt een logistiek medewerker. "We moeten natuurlijk naar groen staal toe en daar zijn gewoon impactvolle beslissingen voor nodig, dit is waarschijnlijk er weer één van."

Volgens een andere medewerker van het staalbedrijf moeten de Nederlandse regering en Europese beleidsvormers iets doen om het tij te keren voor Europese staalbedrijven. "China dumpt heel veel staal op de internationale markt. Ik denk ook dat de Europese staalindustrie gesubsidieerd moet worden om overeind te blijven."

Bekijk ook

'Is een algehele trend in Europa'

Voor Stoop is het ook geen verrassing dat Tata Steel met een ontslagronde komt. "Het is een trend, ook in Engeland zijn er staalbedrijven flink aan het snoeien in het aantal medewerkers", vertelt hij. "Je hebt ook andere Europese bedrijven die bepaalde groene staalinitiatieven nu aan het terugschroeven zijn."

Het verschilt volgens de analist enorm per bedrijf wat ze doen om geld te besparen. Zo kunnen bedrijven doorwerken maar geen nieuwe investeringen doen, mensen ontslaan, het bedrijf verplaatsen naar goedkopere plekken of sluiten.

Basisindustrie in Rotterdam

De vraag is hoe belangrijk het nog is dat we staalfabrieken hebben in Europa, want we kunnen het gewoon veel goedkoper halen uit China. Maar volgens Stoop is deze zogenaamde 'basisindustrie' nog steeds nodig. "Belangrijkste is dat die producten weer in andere industrieën verder gebruikt worden, zoals in de hightechindustrie."

Stoop legt uit dat die industrieën zich vaak vestigen waar ze die producten kunnen kopen, zoals in Rotterdam. "Er zijn ook allemaal hightech-bedrijfjes die om die basisindustrie heen zitten. Daar zie je het veel."

Bekijk ook

'Nodig voor schepen en tanks'

Een andere reden waarom Europa - vooral nu - volgens de analist staalfabrieken nodig heeft, is de herbewapening. "Want staal heb je nodig voor schepen en voor tanks. Zonder staal kun je eigenlijk bijna niet beginnen met het maken van defensieproducten."

"Stel je bent in oorlog met China, jij moet schepen maken en China zegt: 'Je krijgt geen staal meer van ons.' Dan heb je wel een probleem natuurlijk", legt hij uit.

Ontslagronde bij Tata Steel, maar kan Europa wel zonder eigen staalfabrieken? 'Nodig voor schepen en tanks'

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant