Alfahulpen werken noodgedwongen als zelfstandige voor een laag loon

Tienduizenden alfahulpen verdienen zo weinig dat ze er nauwelijks van rond kunnen komen. Zes jaar geleden werden ze gedwongen om als zelfstandige te werken. Ze verdienen nu maar 13 euro per uur en kunnen zo niet sparen voor pensioen of ziekte, in tegenstelling tot hun collega’s met een vast dienstverband. Nu strijden ze voor een vast contract.

Lidy Douma werkte jaren met liefde in de thuiszorg in Oude IJsselstreek. Eerst in loondienst, maar zes jaar geleden werden Lidy en haar collega’s gedwongen om als zelfstandige alfahulp te gaan werken. Het gaat om ruim 44.000 thuiszorgmedewerkers in het hele land die weinig keuze hadden; óf alfahulp óf geen werk meer in de thuiszorg. Ze bleven hetzelfde werk doen voor een uurtarief van rond de 13 euro, zonder eindejaarsuitkering of pensioenopbouw, zonder twee jaar doorbetaling bij ziekte en zonder vakantiegeld en vrije dagen.

Alfahulpen komen niet boven minimum netto uurloon uit

Van hun uurloon moesten de alfahulpen zelf sparen voor pensioen, vakantie en ziektekostenverzekering. Als ze dit allemaal zouden doen, dan zou er minder dan het minimum-uurloon overblijven. Het tarief in de Oude IJsselstreek is op een gegeven moment verhoogd naar 13,75 euro, maar na aftrek van de bovengenoemde posten kom je nog steeds onder het minimumloon uit.

Mensen die in de thuiszorg werken hebben geen sterke lobby die het voor hen opneemt. Ze besluiten daarom een aantal jaar geleden om zelf actie te ondernemen. Lange tijd strijdt Lidy Douma samen met haar collega’s voor meer sociale zekerheid. Ze willen dezelfde rechten en zekerheden als medewerkers in loondienst die exact hetzelfde werk doen.

Ziek en in de financiële problemen door opgelegde schijnzelfstandigheid

Dan slaat het noodlot bij Lidy toe: “In april 2017 werd ik ernstig ziek. Dat was een erg harde klap voor mij en mijn familie. In deze heftige tijd werd ik ook nog eens geconfronteerd met het feit dat ik maar maximaal zes weken recht had op doorbetaling bij ziekte. Daarna stopte het. Omdat mijn man al overleden was, moest ik dus een bijstandsuitkering aanvragen. Dit ging niet zomaar en er werd mij verteld dat ik eerst maar mijn spaarcentjes op moest maken. Deze financiële toestand kon ik er eigenlijk niet bij hebben, ik had een heel ander gevecht te voeren.”

Lidy’s ziekte kon uiteindelijk niet worden genezen. Ze is begin maart 2018 op 60-jarige leeftijd overleden. Lidy Douma had één wens: "Wat mij is overkomen kan iedereen overkomen. Al die alfahulpen die in dezelfde onzekere situatie zitten kunnen ook ineens ziek worden. Daarom wil ik de politiek oproepen thuiszorgmedewerkers meer zekerheid en waardering te geven voor het belangrijke werk dat ze doen.”

Tot nu toe is er vanuit de gemeente Oude-IJsselstreek nog niets gebeurd om de situatie van de alfahulpen in de eigen gemeente te verbeteren. De verantwoordelijke wethouder vindt de constructie prima werken; cliënten kunnen hun eigen zorg inkopen, bij wie ze dat willen, wanneer ze dat willen. Bovendien, zegt de verantwoordelijke wethouder Bert Kuster, gaat het maar om een klein deel van de 200 alfahulpen die daadwerkelijk een vast contract willen. Vorige week gaf hij echter aan dat hij voor die groep nu toch een oplossing wil zoeken. Voor Lidy Douma komt dit helaas te laat.