Het verplaatsen van coronapatiënten naar andere ziekenhuizen roept agressie op bij familieleden. In een Haags ziekenhuis wordt personeel daarom beschermd door beveiligers. Dat kan ook anders, denkt lid van het Red Team Ginny Mooy.

Opeens stond er afgelopen zaterdag een advocaat op de COVID-afdeling van het Haagse ziekenhuis HMC. Hij eiste dat de patiënt niet verplaatst zou worden naar een ander ziekenhuis. In hetzelfde weekend werden ook zorgmedewerkers bedreigd door familieleden. Voor het ziekenhuis reden om beveiligers in te huren om het personeel te beschermen.

Stress en paniek

"Ik heb geen begrip voor de agressie maar wel voor de spanning die oploopt", zegt lid van het Red Team en antropoloog Ginny Mooy. Zij ziet dat er paniek ontstaat bij familieleden van opgenomen coronapatiënten op het moment dat hun naaste verplaatst moet worden naar een ander ziekenhuis.

"Het is een pandemie waardoor we sowieso al onder stress staan. En het is een heel angstig moment, ook omdat COVID-19 een onbekende ziekte is." Volgens haar realiseren veel mensen zich niet dat ze er zó ernstig ziek van kunnen worden. "En dan moet je ook nog eens verplaatst worden. Dat is zeker angstig voor naasten. Ze vragen zich af: kun je er nog makkelijk bij, kan hij of zij wel voor zichzelf opkomen, het is echt heel erg spannend."

'Het kan niet anders'

Ook voorzitter Ernst Kuipers van het Landelijk Netwerk Acute Zorg, betrokken bij de coördinatie van het verdelen van patiënten heeft begrip voor de emoties van naasten. "Ik snap het maar we hebben geen keus op dit moment. Iedereen begrijpt dat een verplaatsing de stress nog veel hoger maakt, maar in de huidige situatie kan het niet anders", zegt hij.

"Ik denk dat we goed moeten uitleggen dat de aantallen van een dusdanige aard zijn dat als we niet verplaatsen de deur van het ziekenhuis dichtgaat. Iedereen snapt dat dat echt niet kan."

Begrip

Kuipers vraagt om begrip voor de situatie in de ziekenhuizen. Het is volgens hem op dit moment nodig om de rest van de zorg draaiende te kunnen houden: "Patiënten met corona zijn niet evenredig verdeelt over Nederland. Vorige keer had je in Brabant de grootste piek, nu in de Randstad. Ook in die ziekenhuizen komen veel patiënten met andere aandoeningen voor dus als je de zorg wil volhouden dan moet je patiënten verplaatsen."

Ginny Mooy ziet graag dat er landelijk meer gepraat wordt over dit bijeffect. Volgens haar is niet iedereen ervan doordrongen dat het henzelf ook kan raken: "Je moet duidelijk maken dat het iedereen en ook jou kan overkomen. Dat zit er toch niet in bij iedereen."

Nadruk leggen op de situatie bij persconferenties

Ze begrijpt dat de meeste mensen niet goed op de hoogte zijn van de situatie in ziekenhuizen: "Als je niet bovenop het nieuws zit, was er voor je gevoel als het ware gisteren nog genoeg plek en vandaag is het vol." Dat leidt tot onbegrip. Transparant zijn over wat er speelt is volgens haar het beste om dit soort situaties te voorkomen.

"Er wordt heel erg ingezet op 'geen paniek'. Maar je moet wel alert zijn." Het zou volgens het lid van het Red Team helpen als er tijdens de persconferenties helder wordt gecommuniceerd over de situatie in het ziekenhuis. "Dit moet bij iedere persconferentie herhaald worden, al is er goed nieuws, blijven uitleggen dat de ziekte een exponentiële groei kent en het heel hard kan gaan."

Communicatie vanuit het ziekenhuis zelf

Ook het OLVG ziekenhuis in Amsterdam merkt ook dat het verplaatsen van coronapatiënten naar andere ziekenhuizen voor spanning kan zorgen. "Om onaangename verassingen te voorkomen proberen we patiënten hierin zo goed mogelijk te begeleiden en informeren." schrijven zij in een reactie.

"Zo krijgen coronapatiënten nu meteen een brief waarin staat dat ze kunnen worden verplaatst naar een ander ziekenhuis." Hiermee probeert het ziekenhuis zoveel mogelijk begrip voor de situatie te creëren.

NSC en ChristenUnie pleiten voor een zogenaamde rode knop om jongeren digitaal beter te beschermen. Waarmee met één druk op de knop, al jouw online gegevens in één keer worden verwijderd. De vraag is of dat gaat werken.

Jongeren moeten beter beschermd worden op het internet. Dat is de boodschap die Don Ceder van de ChristenUnie en Jesse Six Dijkstra van NSC aan de Tweede Kamer duidelijk willen maken. "Voordat je achttien bent, zijn er verschillende online profielen van je gemaakt."

Cookies slaan alles op

"Onze persoonlijke gegevens worden opgeslagen door cookies', zegt Lotje Beek, beleidsadviseur bij Bits of Freedom. "Cookies zijn een soort bestandjes die op een website zitten, en vervolgens vanaf de website terug gaan naar je computer'', legt ze uit. "Hierdoor houden ze bij wat jij online doet, op welke dingen je klikt, en voor hoelang."

"Deze informatie wordt vervolgens opgeslagen door bedrijven zoals Meta en Google. Op basis hiervan schetsen ze jouw persoonlijk profiel", vervolgt Beek. "Ze weten hierdoor precies welke boodschap ze aan jou kunnen meegeven, bijvoorbeeld om iets te kopen op het internet. Hierdoor verlies je de autonomie."

Persoonlijke online profiel

"Middels een online profiel kunnen bedrijven jou opdelen in bepaalde categorieën", vertelt cyberexpert Dave Maasland. "Bijvoorbeeld op interessegebied, leeftijdscategorie en of je man of vrouw bent. Dat kan heel gedetailleerd gaan."

"Maar dat gebeurt niet alleen via cookies", maakt hij duidelijk. "Ook je mobiele apparaat slaat informatie op. Het belangrijkst is dat mensen beseffen dat als je digitale voetsporen achterlaat, je snel persoonlijke informatie vrijgeeft."

Kansongelijkheid voor jongeren

Volgens NSC en ChristenUnie kunnen digitale profielen negatieve gevolgen hebben en leiden tot kansenongelijkheid. Ook beleidsadviseur Beek kan zich hierin vinden. "Vacatures voor mannelijke beroepen worden voor 90 procent vaker aan mannen laten zien, blijkt uit onderzoek van het College van de Rechten voor de Mens. Vrouwen zien weer vaker vacatures voor kappersopleidingen, waardoor zij vacatures als monteurs bijvoorbeeld missen. Dit levert minder kansen op en verdeelt de samenleving."

Ook cybersecurity-expert Maasland ziet problemen. "Als eenmaal iets op het internet staat, zal deze informatie niet snel verdwijnen. Bijvoorbeeld fanatieke berichten over je voetbalclub, of een boze reactie naar een leraar, die kunnen later altijd weer opduiken. Tijdens een ruzie of een sollicitatie bijvoorbeeld," legt hij uit.

'Niet hoe het internet werkt'

Precies hier zit volgens Maasland ook de crux. "De informatie op het internet staat altijd ergens opgeslagen, zelfs met een mooie rode knop. Hoe graag we ook een makkelijke oplossing willen, dit is niet hoe het internet werkt."

Desondanks vinden beide experts het goed dat NSC en ChristenUnie dit onderwerp onder de aandacht brengen. "Jongeren moeten beter beschermd worden op het internet, maar we moeten in deze fase vooral kijken naar de voorkant," vervolgt Maasland. "Kinderen moeten weten dat het belangrijk is om na te denken wát je plaatst op het internet. De oplossing zit in meer educatie en mediabewustzijn. Niet bij een magische knop."