Aardbevingsschade verscheurt Gronings dorp Overschild: de een krijgt geld, de ander zit in onzekerheid

Scheuren in je huis kun je dichtsmeren. Scheuren in een gemeenschap niet. Jolanda Braam woont in het Groningse bevingsdorp Overschild. "Het dorp is verdeeld tussen hen die wel en niet een nieuw huis krijgen."

Jolanda Braam verhuisde 20 jaar geleden vanaf Brabant naar Groningen. Haar dorp Overschild heeft 500 inwoners en ligt bovenop het centrum van de gasbel: "We zitten gewoon op een super slecht stukje grond. Wij krijgen de hardste klappen van de NAM." Volgens Jolanda is het dorp druk bezig met herstel en versterking van de huizen, maar valt de gemeenschap intussen uit elkaar.

'Er gaat bij mij niets gebeuren'

Het dorp is in drie zones ingedeeld en daar zit de pijn. In het centrum krijgen de mensen een nieuwe woning, in andere delen van het dorp niet. Het betekent dat het ene deel zelf subsidie kan aanvragen, voor de rest is dat niet weggelegd.

In het centrum krijgen de mensen een nieuwe woning, een ander deel wordt nog bekeken door de NAM, maar in het buitengebied, uitgerekend Jolanda's deel van het dorp, krijgt niemand iets. Geen nieuwe woning en geen uitzicht daarop. "Sowieso heeft niemand in welke zone dan ook enige duidelijkheid op dit moment. Maar bij mij gaat helemaal niets gebeuren", zegt Jolanda.

Dorpsgemeenschap op scherp

Het levert spanningen op in het dorp en Jolanda voelt dat. "Persoonlijk word ik echt niet vrolijk. We zijn één dorp hé. Zo'n hele dorpsgemeenschap gaat op scherp staan."

Een dorpsgenoot wees haar op de analogie met de aardbevingsschade, met de scheuren in de huizen. Alleen dit soort scheuren zijn misschien nog wel erger. "Er zitten andere scheuren, in huwelijken, in gemeenschappen. Omdat het niet opgelost is."

Splijtzwam

En typisch voor een dorp: iedereen spreekt elkaar. Maar juist dat levert een raar soort spanning op. "Mensen die wél een huis mogen bouwen durven hier bijna niet over te praten met mensen van het buitengebied en dat creëert afstand."

Het doet Jolanda veel pijn. "Die splijtzwam wordt ons aangedaan. We worden ongelijk behandeld. Het zijn juist de oorspronkelijke bewoners die buiten wonen. Het is van oudsher een agrarische omgeving dus de oude boerenfamilie's wonen toch vooral in het buitengebied", vertelt Jolanda. En deze kant van het dorp mag geen bouwtekeningen inleveren.

Doordraaien

Toch blijft Jolanda wel deelnemen aan het wekelijks buurtoverleg, al is het soms lastig anderen over hun bouwplannen aan te horen. "Dan moet je maar zin in hebben, in die vergadering."

Het vertrouwen in een goede afloop is inmiddels niet groot meer bij Jolanda. "Hoe verder ik kom in het proces, hoe minder hoop ik ook krijg. Maar als je het bijltje erbij neergooit, wie denkt er dan nog mee? Ik denk: wát als iemand doordraait en iets gaat saboteren bijvoorbeeld. Kijk naar het boerenprotest."