radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

Aantal internationale studenten groeit nog steeds, maar blijven die ook? En 6 andere vragen beantwoord

Aantal internationale studenten groeit nog steeds, maar blijven die ook? En 6 andere vragen beantwoord
Studenten doen mee aan de introductieweek van de Erasmus Universiteit in Rotterdam
Bron: ANP

Een nieuw studiejaar staat voor de deur en dus komt er weer een nieuwe lichting internationale studenten naar Nederland. En die groep wordt nog steeds ieder jaar groter. Voor EenVandaag Vraagt polsten wij welke vragen jullie hierover hebben.

Verschillende partijen zijn kritisch op de groeiende instroom aan internationale studenten, onder meer vanwege de grote kamernood en de verdrukking van Nederlandse studenten. Juriaan Beuk is woordvoerder bij Nuffic, de organisatie voor internationalisering in het onderwijs, en kent de kritieken, maar ook de cijfers en argumenten vóór internationalisering in het hoger onderwijs. Hij beantwoordt de vragen.

1. Hoe hoog is het percentage internationale studenten ten opzichte van Nederlandse studenten?

Van het totale aantal studenten in het afgelopen studiejaar was 1 op de 7 een internationale student, vertelt Beuk. Dat komt neer op 15 procent van het totaal. "En dan heb ik het over studenten die een volledige bachelor (hbo of wo) of master volgen - en niet over tijdelijke uitwisselingsstudenten."

De cijfers komen uit het jaarlijkse onderzoek van Nuffic naar de instroom van internationale studenten. Daaruit blijkt ook dat het aantal internationale studenten nog steeds ieder jaar groeit, maar dat die groei wel afvlakt. "Waar er vorig jaar nog een gemiddelde groei was van 12 procent, was die dit jaar 7 procent."

Gekeken naar absolute aantallen wordt duidelijk dat verreweg de meeste internationale studenten psychologie studeren. Maar er was ook een grote toename bij technische studies als bouwkunde en informatica. Als je kijkt naar relatieve aantallen, zie je dat de studie International Business het hoogste aantal internationale studenten kent.

Beuk benadrukt dat de internationalisering twee kanten op werkt: het aantal Nederlanders dat een volledige studie in het buitenland volgt, groeit ook. "Toch zijn die verhoudingen nog niet in balans. Wel wat betreft tijdelijke uitwisselingen en stages, maar niet wat betreft het volgen van volledige studies. De laatste cijfers die we hierover hebben, uit 2019, laten zien dat er toen vijf keer zo veel internationale studenten naar Nederland kwamen als dat er Nederlandse studenten naar het buitenland gingen voor volledige studies."

Juriaan Beuk
Bron: Privéfoto
Juriaan Beuk is woordvoerder bij Nuffic, de organisatie voor internationalisering in het onderwijs

2. Waarom willen buitenlandse studenten graag hoger onderwijs in Nederland volgen?

Daar zijn verschillende redenen voor, zegt Beuk. "Ten eerste staat Nederland bekend om de goede onderwijskwaliteit. Veel studenten kijken naar internationale rankings. En daar staat Nederland hoog in. Ook speelt mee dat er in Nederland veel Engelstalige opleidingen zijn. Bovendien is het collegegeld goed betaalbaar, zeker in vergelijking met landen als het Verenigd Koninkrijk of de Verenigde Staten. Tot slot zijn onze opleidingen ook toegankelijk: het overgrote deel heeft geen selectieprocedure."

3. Wie betaalt het hoger onderwijs voor internationale studenten?

Internationale studenten betalen over het algemeen zelf voor hun studies in Nederland, legt Beuk uit. De bedragen verschillen wel op basis van het land van herkomst. "Driekwart van alle internationale studenten is afkomstig uit een land binnen de Europese Economische Ruimte (de EER, die bestaat uit alle EU-landen plus Liechtenstein, Noorwegen en IJsland). Zij betalen het wettelijke collegetarief van momenteel 2.314 euro, net als Nederlandse studenten. Het kwart van buiten de EER, moet een veel hoger instellingstarief betalen."

Nu de basisbeurs weer terugkomt, zullen sommige internationale studenten daar ook aanspraak op kunnen maken. "Maar daar zitten wel bepaalde voorwaarden aan verbonden, bijvoorbeeld dat je naast je studie een flink aantal uur moet werken", vertelt Beuk. Demissionair minister Robbert Dijkgraaf van Onderwijs zei hierover in een commissiedebat op 15 juni: "De basisbeurs gaat internationale studenten zeker niet remmen. Er komen meer mogelijkheden en daar hebben we wel zicht op. Maar het is iets waar we denk ik gewoon eerlijk over moeten zijn."

Of de basisbeurs ook daadwerkelijk leidt tot meer internationale studenten, zal volgens Beuk moeten blijken: "DUO komt naar verwachting in oktober met definitieve inschrijvingsaantallen, dus dan kunnen we daar analyses op loslaten."

info

EenVandaag Vraagt

In dit artikel zijn antwoorden verwerkt op vragen die zijn ingestuurd via EenVandaag Vraagt. Met EenVandaag Vraagt heb je invloed op wat we maken. Wil je meedoen? Download dan de Peiling-app van EenVandaag, ga dan naar 'Instellingen' en zet je notificaties voor EenVandaag Vraagt aan. Je vindt de vragen en antwoorden terug bij 'Doe mee'. De Peiling-app van EenVandaag is gratis te downloaden in de App Store of Play Store.

4. En wie verdient eraan?

"Onderwijsinstellingen krijgen van het ministerie van Onderwijs per student een geldbedrag - of die student nu uit Nederland of uit een ander land komt. Het uitgangspunt is dat het bedrag het onderwijs kostendekkend maakt", zegt Beuk. "Het is een misverstand dat daar winst wordt gemaakt."

Wel halen onderwijsinstellingen soms meer inkomsten binnen dan begroot, door actief te werven bij internationale studenten van buiten die EER, die hoge instellingstarieven van in de tienduizend euro's moeten betalen.

Ook zijn internationale studenten, als ze in Nederland blijven na het afstuderen, winstgevend voor de Nederlandse maatschappij: "De afgestudeerde internationals uit het studiejaar 2021-2022 die na 5 jaar nog steeds in Nederland wonen, brengen in totaal 1,5 miljard euro in onze schatkist, wordt geschat."

5. Waar gaan internationale studenten na hun studie naartoe?

Beuk weet de cijfers: "Er studeren flink meer Europese studenten dan niet-Europese studenten in Nederland: respectievelijk driekwart tegenover een kwart van het totale aantal internationale studenten. Maar opvallend is dat slechts een klein deel van die grote groep Europese studenten vijf jaar na afstuderen nog in Nederland woont: 19 procent (18.000 mensen). Van de groep niet-Europese studenten woont dan nog 38 procent in Nederland (15.000 mensen)."

De meeste 'blijvers' wonen hier niet alleen, maar werken ook. "Hun arbeidsparticipatie is met 73 procent hoger dan de gemiddelde arbeidsparticipatie van de Nederlandse bevolking", vertelt Beuk. "Vooral internationale studenten die zijn afgestudeerd in de richtingen onderwijs of techniek, gaan relatief vaak in Nederland aan het werk. Dat zal deels te maken hebben met tekorten in die sectoren", denkt hij, "maar ook met bijvoorbeeld het feit dat opleidingen richting het onderwijs al sterk gericht zijn op het Nederlandse onderwijssysteem en -werkveld."

Bekijk ook

6. Lijdt de kwaliteit van het hoger onderwijs in Nederland onder de toename van internationale studenten?

Beuk stelt van niet: "De kwaliteit van het onderwijs is juist hoger, wanneer opleidingen in het Engels aangeboden worden, onder andere doordat je dan internationale topdocenten en toponderzoekers voor de klas kunt zetten. En de opleidingen worden dan geopend voor internationale toptalenten." Dit is volgens hem de reden dat Nederlandse onderwijsinstellingen zo hoog in de internationale rankings staan.

Wel erkent hij dat een teveel aan studenten gevolgen kan hebben voor de kwaliteit. "Maar dat staat los van of er een teveel aan internationale studenten is, of gewoon een teveel aan studenten in het algemeen", voegt hij daaraan toe.

Vanwege de capaciteitsproblemen in het hoger onderwijs is demissionair onderwijsminister Dijkgraaf wel van plan om het mogelijk te maken om een zogenoemde 'numerus fixus' in te voeren op Engelstalige tracks van opleidingen. "Daarmee kan een grens worden gesteld aan het aantal plekken, en indirect aan het aantal internationale studenten, zonder dat Nederlandse studenten die een vergelijkbaar Nederlandstalig onderwijsprogramma willen volgen daar de dupe van worden", licht Beuk toe.

7. Wat betekent dit voor de ervaringen van Nederlandse studenten?

"Uit onderzoek blijkt dat de aanwezigheid van internationale studenten bij Nederlandse studenten leidt tot betere 'internationale competenties'", zegt Beuk. "Dat zijn competenties zoals samenwerken met mensen uit andere culturen, maatschappelijk bewust zijn, een open houding hebben, je kunnen aanpassen, proactief zijn", somt hij op. "Het zijn competenties die we ook steeds vaker in vacatures voorbij zien komen."

"Voorwaarde is natuurlijk wel dat docenten de international classroom goed begeleiden, en contact tussen de studenten stimuleren. En niet alleen docenten spelen daar een rol in; ook bijvoorbeeld organisatoren van introductieweken en besturen van studieverenigingen."

Een pijnpunt dat de ervaringen van Nederlandse studenten wellicht beïnvloedt, is de woningnood, erkent Beuk. "Natuurlijk geldt: als er een internationale student in een kamer zit, dan kan een Nederlandse student daar niet in." Maar volgens hem zijn internationale studenten niet de oorzaak van de woningnood onder studenten: "Dat speelt veel breder: er is een algeheel woningtekort in Nederland"

Nuffic is samen met andere partijen betrokken bij het Landelijk Actieplan Studentenhuisvesting 2022-2030 om meer studentenwoningen te bouwen, want dat is voor álle studenten belangrijk, benadrukt Beuk tot slot. "Ook, en misschien juist, voor internationale studenten, want zij hebben vaak geen familie of vrienden bij wie ze eventueel een tijdje kunnen wonen."

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Nederlandse overheid te afhankelijk van Amerikaanse techbedrijven, waarschuwen experts: 'Donald Trump kan ons chanteren'

Nederlandse overheid te afhankelijk van Amerikaanse techbedrijven, waarschuwen experts: 'Donald Trump kan ons chanteren'
Het datacenter van Microsoft in het Noord-Hollandse Middenmeer
Bron: ANP

Nu de verhoudingen met de Verenigde Staten in rap tempo verslechteren, maken experts en politici zich steeds grotere zorgen over de Nederlandse afhankelijkheid van Amerikaanse technologie: van e-mail tot data-opslag zijn we vólledig afhankelijk.

"Het is echt vijf over twaalf", zegt Bert Hubert, technologie-expert en voormalig toezichthouder van inlichtingendienst AIVD. "Wij zitten nu al in een situatie dat als men in Amerika met het verkeerde been uit bed stapt, organisaties in Nederland in z'n geheel kunnen worden stilgelegd, zoals recent is aangekondigd voor het Internationaal Strafhof - waar Trump niet blij mee is en hij sancties voor heeft uitgeschreven."

Alle gemeenten

Hubert en andere deskundigen schetsten onlangs aan Kamerleden in het parlement de Nederlandse afhankelijkheid van Amerikaanse clouddiensten, zoals die van Microsoft, Amazon en Google. "Honderd procent van de Nederlandse gemeenten is al afhankelijk van Microsoft", aldus Hubert.

"Zodra data over jou per e-mail wordt verstuurd, staat het in de Amerikaanse cloud en valt het onder het bereik van de Amerikaanse overheid." Daar zit de zorg, nu de Verenigde Staten een radicaal andere afslag hebben genomen. In de Tweede Kamer waarschuwden verschillende experts dat onze afhankelijkheid van de Amerikaanse techreuzen tegen ons gebruikt kan worden.

Bekijk ook

Ondoordacht gebruik

Nog voor de inauguratie van Donald Trump tot president van de Verenigde Staten concludeerde de Algemene Rekenkamer bovendien al dat Nederland clouddiensten ondoordacht is gaan gebruiken en nauwelijks stil staat bij de risico's.

"Laat ik het onomwonden zeggen: het risico bestaat dat buitenlandse regeringen, met name de VS, informatie van de Nederlandse rijksoverheid of van burgers kunnen inzien en wellicht zelfs aanpassen", zei Ewout Irrgang van de Algemene Rekenkamer. Risico's zijn er volgens hem voor de overheid, bedrijven én Nederlandse burgers.

Diensten uitschakelen

"Ik maak me heel erg zorgen", zegt Europarlementariër voor GroenLinks-PvdA Kim van Sparrentak. In het zwartste scenario zou Trump volgens haar Europa kunnen chanteren door diensten uit te zetten. "Dat zou in de praktijk betekenen dat overheden niet meer bij hun data kunnen. Mensen krijgen hun toeslagen niet meer uitgekeerd. Al dat soort zaken lopen dan direct vast."

In de hele Europese Unie zijn er volgens Van Sparrentak maar enkele gemeenten die niet afhankelijk zijn van de Amerikaanse cloud. Hetzelfde speelt volgens haar bij ziekenhuizen. Inmiddels is zeventig procent van de Europese cloudmarkt in handen van grote Amerikaanse spelers.

Bekijk ook

Stresstest

Met veertig collega's heeft Van Sparrentak de Europese Commissie daarom verzocht in kaart te brengen wat er gebeurt als die diensten daadwerkelijk uitvallen. "We hebben te lang gedacht: Amerika is onze vriend."

VVD-Europarlementariër Bart Groothuis deelt de zorgen en vreest ook dat Trump bepaalde diensten domweg uit laat zetten als wij niet naar hem luisteren. "Bijvoorbeeld met de sancties tegen het Internationaal Strafhof in Den Haag, die totaal afhankelijk is van Amerikaanse technologie", zegt hij.

Eigen boontjes doppen

"Het gaat gewoon op zwart als Trump dat wil. We zullen onze eigen boontjes moeten doppen. Dat hadden we zelf niet zo voorspeld, dat de Amerikanen zo ver van ons af zouden kunnen drijven. En dat betekent voor ons dat er niks anders op zit dan onze technologische industrie in eigen hand nemen", aldus Groothuis.

"Er zijn Europese alternatieven, maar nog niet op de schaal die we nodig hebben. Die zul je langzaam moeten gaan creëren." Die investeringen kunnen volgens beide Europarlementariërs in de honderden miljarden euro's lopen. De EU zou daarbij vooral regels moeten opstellen om ervoor te zorgen dat data van Europese burgers ook altijd in Europa blijft.

Bekijk ook

Cloud Kootwijk

Maar volgens de Europarlementariërs staat vast dat Europa op eigen digitale benen moet komen te staan. Techexpert Hubert vindt ondertussen dat Nederland het heft in eigen handen moet nemen: Cloud Kootwijk, een Nederlandse, veilige cloud voor overheid en zorg - voor e-mail, chat, videobellen en bestandsdeling - zou digitale soevereiniteit moeten garanderen.

De naam is een verwijzing naar Radio Kootwijk, waarmee de Nederlandse staat zichzelf een eeuw geleden onafhankelijk maakte van buitenlandse communicatienetwerken. Staatssecretaris Zsolt Szabó van Digitalisering komt nog voor de zomer met een nieuwe Nederlandse cloudstrategie.

Nederlandse overheid te afhankelijk van Amerikaanse techbedrijven, waarschuwen experts

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Grote zorgen bij klimaatwetenschappers om beleid Donald Trump, in Amerika én daarbuiten: 'Staan aan rand van afgrond'

Grote zorgen bij klimaatwetenschappers om beleid Donald Trump, in Amerika én daarbuiten: 'Staan aan rand van afgrond'
Het nieuwe beleid van Donald Trump is geen goed nieuws voor klimaatwetenschap
Bron: NASA / EenVandaag

De nieuwe regering van president Donald Trump in de Verenigde Staten zet het mes in klimaatonderzoek en klimaatbeleid. "Wetenschappers worden geïntimideerd, er heerst echt chaos."

Meer dan 30 jaar werkte Dan Costa bij de Environmental Protection Agency (EPA), het Amerikaans milieuagentschap. Als National Director was hij onder meer verantwoordelijk voor onderzoek naar luchtvervuiling en klimaatverandering, en de gevolgen daarvan voor de volksgezondheid.

'Volksgezondheid kon hen niets schelen'

Costa werkte onder zes verschillende presidenten. "Er was altijd wel verschil te merken tussen Republikeinse en Democratische regeringen", vertelt hij.

"Maar toen de eerste Trump-regering aantrad kregen we voor het eerst het gevoel dat volksgezondheid hen eigenlijk niets kon schelen. We merkten snel dat alles wat werd gedaan op het gebied van milieu en volksgezondheid door die regering werd geïsoleerd en gemarginaliseerd."

Frontale aanvallen

Wat nu gebeurt gaat volgens Costa nog een stap verder: "De toekomst van veel wetenschappelijk onderzoek is opeens onzeker, mensen beginnen het gevoel te krijgen dat ze aan de rand van een afgrond staan. Wetenschappers worden geïntimideerd, er heerst echt chaos."

Costa doelt op het rappe tempo waarmee wetenschap onder de regering-Trump onder druk komt te staan. Vooral de takken die niet in de politieke ambities van de regering passen, zoals onderzoek naar klimaatverandering en klimaatadaptatie, krijgen met frontale aanvallen te maken.

Bekijk ook

'Geweldige denkers'

"Wat mij verbijstert, is de snelheid waarmee wetenschap wordt afgebroken. Ik ben echt sprakeloos", reageert de Nederlandse klimaatwetenschapper Heleen de Coninck.

"En dat terwijl de Amerikaanse klimaatwetenschap zo belangrijk is voor verdere kennisopbouw op de hele wereld. Er zitten daar geweldige denkers."

Samenwerking van 'levensbelang'

De Coninck is verbonden aan de TU Eindhoven en de Radboud Universiteit in Nijmegen en schreef mee aan verschillende VN-klimaatrapporten. Regelmatig werkt ze samen met collega's in de Verenigde Staten. "Er zit daar enorm veel wetenschappelijke kracht, met veel relevante data."

"Klimaatverandering is echt een mondiaal probleem. Als we resultaten met z'n allen blijven delen kunnen bijvoorbeeld ook ontwikkelingslanden zich beter voorbereiden op klimaatverandering en extreem weer. Goede internationale samenwerking is van levensbelang, letterlijk."

Bekijk ook

Helft van personeel moet weg

Of deze internationale samenwerking blijft bestaan, is de vraag: onlangs liepen medewerkers van miljardair Elon Musk, die de overheid efficiënter en goedkoper wil maken, het hoofdkantoor binnen van de National Oceanic and Atmospheric Administration (NOAA). Dit onderzoeksinstituut is vergelijkbaar met het Nederlandse KNMI.

NOAA speelt in de VS een cruciale rol bij het voorspellen van gevaarlijke weersomstandigheden, het beschermen van de oceanen en het verzamelen van wetenschappelijke gegevens over klimaatveranderingen. Desondanks kregen medewerkers te horen dat de helft van het personeel op termijn moet vertrekken en dat het budget met zo'n 30 procent wordt gekort.

'Trump-loyalist zonder inhoudelijke kennis'

"We verwachten dat ook binnen de Environmental Protection Agency zoiets zal gebeuren", zegt Dan Costa. "Maar het is onduidelijk hoe drastisch de gevolgen zullen zijn."

Gerust is hij er in ieder geval niet op: "De nieuwe EPA-baas is een Trump-loyalist en hij heeft geen enkele kennis van milieuwetenschappen."

Bekijk ook

Klimaatdata veilig stellen

Ook de NASA ligt onder vuur. Met behulp van satellieten, onderzoeksvliegtuigen en grondstations wordt daar een breed scala aan klimaatdata verzameld. Gegevens zoals temperatuurveranderingen in de atmosfeer, hittegolven en afwijkingen in klimaattrends, maar ook smeltende ijskappen, zeespiegelstijging, extreme regenval en meer.

"NASA doet veel moeite om ervoor te zorgen dat de datasets beschikbaar blijven, bijvoorbeeld op veilige parallelle servers en websites", vertelt Costa. "Zelfs als de oorspronkelijke websites offline worden gehaald."

Data beschermen

Al In 2016 werd daarvoor de Environmental Data Governance Initiative opgericht. "Betrokken wetenschappers ontwikkelden een strategie om gegevens te bewaren", legt Costa uit. "Ze proberen data te beschermen, toegankelijk en up-to-date te houden. Dat is nu cruciaal, de situatie is erg onzeker."

De ontgoocheling onder wetenschappers is groot. "Waarheid en feiten lijken er niet meer toe te doen", stelt De Coninck vast. "De redelijkheid is echt zoek. Tegenwoordig ontkent men wetenschappelijke bevindingen vaak glashard, en dat is op lange termijn zeer zorgelijk. Dat zeg ik niet alleen als wetenschapper, maar ook als burger."

Bekijk ook

Duur onderzoek

De Coninck stoort zich ook aan de beeldvorming rondom zogenaamd duur en log onderzoek, zoals nu in de VS. "Bedrijven zoals die van Musk bouwen voort op onderzoek en innovatie die ook door de Amerikaanse overheid zijn betaald", legt ze uit.

"De talenten, zoals ingenieurs die er werken, zijn opgeleid dankzij de overheid", benadrukt de wetenschapper. "Dus het saneren van overheden op deze manier zorgt eerder voor een innovatie-armer land dan een innovatievere economie."

'We leven in cruciale periode'

Haar Amerikaanse collega Dan Costa hoopt dat de wetenschap niet verder wordt ondermijnd. "We leven in zo'n cruciale periode. Als we klimaatverandering willen aanpakken, kunnen we niet verder met een, of zelfs twee handen op onze rug gebonden."

"Ik kijk vaak naar mijn kleinkinderen en vraag me af: wat is de erfenis die mijn generatie aan deze jonge mensen zal nalaten?", sluit hij af.

Grote zorgen bij klimaatwetenschappers om beleid Donald Trump, in Amerika én daarbuiten

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant