97% van de Nederlanders kan niet goed reanimeren

In Nederland krijgen elk jaar bijna 16.000 mensen een hartstilstand buiten het ziekenhuis. Van deze groep worden er maar 8000 gereanimeerd, en van die 8000 overleeft slechts 23%. Maar nu komt het echte probleem: Slechts drie procent van de Nederlanders heeft een geldig EHBO- diploma. Dat betekent dus dat 97% niet goed weet wat te doen als iemand in een acuut levensbedreigende situatie komt, bijvoorbeeld door een hartstilstand. Terwijl directe hulp letterlijk een verschil van leven en dood kan maken.

De 73-jarige Henk Scholten kan vertellen hoe het is om dankzij snelle hulp aan de dood te ontsnappen. Henk leeft gezond, hij is heel sportief een heeft nooit last van zijn hart -tot 22 december 2017. Henk is op die dag aan het hardlopen toen hij opeens in elkaar zakt. “Om 11:29 uur keek ik nog op de horloge, en alles was goed, ik was gewoon lekker aan het rennen. Om 11:31 uur was mijn hart opgehouden met kloppen.“

Zes minuten beslissen over leven en dood

Vanaf dat moment telt letterlijk elke seconde: drie minuten na een hartstilstand treedt hersenschade op, na zes minuten is de persoon in kwestie dood.
Het is puur toeval dat zowel de schoonzoon van Henk als ook zijn kleindochter die dag in de buurt zijn. Zijn kleindochter rent naar een dichtbijgelegen restaurant om hulp te halen, de schoonzoon blijft bij Henk achter en past mond tot mondbeademing en hartmassage toe.

De bedrijfsleider van het restaurant snelt toe met een AED-apparaat en het lukt hem om Henk te reanimeren. Met zwaaiende sirenes wordt Henk naar de spoedeisende hulp van het UMC Utrecht gebracht. Er volgen 48 uur in coma, een week op de Intensive Care afdeling, en daarna een periode op de cardiologie- afdeling. Uiteindelijk volgt op 8 januari 2018 een hartoperatie waarbij 6 bypasses worden geplaatst. Medio januari mag Henk Scholten naar huis. Henk is op het nippertje aan de dood ontsnapt en dat realiseert hij zich nog elke dag.

Reanimeren altijd beter dan niet reanimeren

Toen de 28-jarige aankomende chirurg Bernard Leenstra gedurende zijn opleiding bij de Spoedeisende Hulp werkte, kreeg hij keer op keer te maken met patiënten die binnen werden gebracht in nog veel slechtere staat dan Henk Scholten. Iets dat voorkomen had kunnen worden als er iemand in de buurt was geweest met degelijke medische basiskennis. Dit frustreert Bernard enorm: “Mensen zijn vaak bang om in te grijpen, omdat ze niet precies weten wat ze moeten doen en bang zijn om het fout te doen. Terwijl, stel dat je maar de helft goed doet bij het reanimeren, dan is het nog steeds de helft beter dan wanneer je helemaal niets doet.” 

Meer simpele en praktijkgerichte EHBO-cursussen

Bernard Leenstra geeft ‘s avonds na zijn werk simpele en praktijkgerichte EHBO-cursussen en is daarnaast ook begonnen lessen op scholen op te zetten. De eerste test op het Christelijk Gymnasium in Utrecht was succesvol en er wordt nu gekeken of het geven van cursussen aan scholieren breed kan worden opgezet. Ook Taskforce QRS (Qualitative Resuscitation by Students), een groep geneeskunde studenten, zet zich in door reanimatielessen te geven aan middelbare scholieren.

Op 8 april begint de hartweek. Dit jaar zamelt de Hartstichting geld in voor meer openbare AED’s. En dan moeten er natuurlijk ook voldoende mensen zijn die de AED’s weten te gebruiken.