70 jaar NAVO reden voor een feestje? Macron en Trump zijn kritisch, maar voor Estland is het bondgenootschap cruciaal

De NAVO bestaat 70 jaar. Reden voor een feestje? De afgelopen maanden kwam er onder anderen van Macron en Trump felle kritiek op het bondgenootschap.

Dinsdag komen alle regeringsleiders van NAVO-lidstaten naar Londen voor een grote top. De aanleiding? De 70ste verjaardag van de Noord-Atlantische Verdragsorganisatie. Na de Tweede Wereldoorlog opgericht om tegenwicht te bieden aan de militaire macht van Rusland en bondgenoten.

Vrede op het continent

Trump en Macron uitten eerder hun twijfels over de NAVO, maar in het kleine Estland zijn ze nog altijd blij dat het bondgenootschap tussen hen en Rusland in staat. Het land is sinds 2004 lid en daardoor nog een 'groentje'. Toch benadrukt minister van Buitenlandse Zaken Marina Kaljurand hoe belangrijk de NAVO voor Estland is. "De NAVO heeft vrede op ons continent gebracht. Voor ons zijn die 15 jaar een succesverhaal. De NAVO is in Estland een hoeksteen van onze stabiliteit, onafhankelijkheid en defensie."

Maar niet iedereen denkt er zo over. De Franse president Macron noemde de NAVO afgelopen maand nog 'hersendood'. Hij was woedend nadat
Trump zonder overleg alle Amerikaanse troepen uit Syrië weghaalde en de Koerden, een trouwe bondgenoot, zonder pardon in de steek
liet. Macron ziet liever een Europa dat op militair gebied een eigen koers vaart, met Frankrijk aan het hoofd van dit Europese samenwerkingsverband.

NAVO

Dat ziet Kaljurand niet zitten. "Natuurlijk hebben wij ook wel vragen en onenigheid, maar de belangrijkste functie van de NAVO is dat het stabiliteit en democratie biedt. Ik ben het er niet mee eens dat hij de NAVO hersendood noemt, maar er zijn wel dingen waar we extra aandacht aan moeten besteden."

Daarbij grenst Estland direct aan Rusland en dát merkt het land. "Soms schendt Rusland het luchtruim. En we hebben militaire oefeningen van Rusland vlakbij onze grens. Het land gedraagt zich agressief: de bezetting van de Krim, de oorlog in Oekraïne en cyberaanvallen in Estland. Rusland provoceert en daardoor heeft de NAVO een speciale rol voor Estland."

Rusland

Kaljurand ziet dat Rusland dreigt, maar is niet daadwerkelijk bang. Want zolang Estland lid is van de NAVO, blijft artikel 5 in werking. Dit is een van de belangrijkste onderdelen van het bondgenootschap. De kern ervan is dat een aanval op een van de lidstaten, door de andere landen wordt opgevat als een aanval op álle lidstaten. Alle landen zullen daardoor samenwerken om de aanval af te slaan.

"Wij vertrouwen op artikel 5, net als alle lidstaten doen", zegt Kaljurand. "Ook zijn wij een van de weinige landen die wel echt de twee procent aan NAVO betaalt, dus wij doen onze plicht", benoemt ze,

2 procent

De afspraak is dat alle NAVO-lidstaten 2 procent van bun bruto nationaal product bijdragen aan de NAVO, maar veel landen halen die norm niet. Tot woede van de Amerikaanse president Donald Trump, omdat de Verenigde Staten wél flink in de buidel tast. Volgens Trump is de NAVO achterhaald. Eerder tweette hij al dat de Verenigde Staten misschien wel uit het bondgenootschap stapt.

Toch is Kaljurand daar niet bang voor. "De Verenigde Staten zijn juist heel toegewijd aan de NAVO. Amerikaanse troepen zijn in Estland als onderdeel van een missie. Ik kijk liever naar wat landen echt doen, in plaats van wat politici zeggen."

Plan B

Maar daar verschillende meningen toch over, want ook Estland uitte al eerder zorgen over de NAVO. De minister van Binnenlandse Zaken liet doorschermen dat het land bezig was met het maken van een plan B als de NAVO uit elkaar dreigde te gaan.

Volgens Kaljurand is daar echter geen sprake van. Zij blijft lijnrecht achter de NAVO staan. En voor haar land is het 70-jarig bestaan zeker een feestje. Nu nog zien hoe Macron en Trump daar dinsdag over denken.