Ruim 10 miljoen mensen in Nederland hebben een chronische aandoening, blijkt uit cijfers van onderzoeksbureau Nivel. Bijna 60 procent dus, een hele grote groep. Hoe is dat zo gekomen en hoe erg is het eigenlijk? We vroegen het aan experts.

Het zijn vooral oudere mensen die last hebben van chronische ziektes. "Ze zijn er wel op jonge leeftijd, maar dat draagt niet bij aan deze hoge cijfers", zegt huisarts Toosje Valkenburg.

Chronische aandoeningen

Wat is een chronische aandoening eigenlijk? Er zijn vrij veel voorbeelden te noemen: hart- en vaatziekten, astma, diabetes, maar ook een verstandelijke beperking vallen onder chronische aandoeningen. "Als mensen medicijnen gebruiken voor hoge bloeddruk is dat al een chronische aandoening", legt huisarts Ted van Essen uit.

"Als ze diabetes hebben kom daar je eigenlijk ook nooit meer van af, dus dat is ook een chronische aandoening", vervolgt hij. "Mensen met psychische klachten kunnen chronisch depressief zijn. En 2 miljoen mensen in Nederland hebben reumatische aandoeningen, slijtage, artrose. Dat geldt ook als een chronische aandoening."

'Cijfers zeggen niet veel'

Maar zo'n aandoening hoeft geen grote gevolgen te hebben. Sommige mensen die een chronische aandoening hebben, zijn volgens Van Essen wel ziek, 'maar hebben eigenlijk niet zo veel last van de kwaal als hij onder behandeling is'. Maar die ziektes gelden dan nog steeds als chronisch.

Dus alleen de cijfers zeggen eigenlijk helemaal niet zo heel veel, zegt huisarts Valkenburg. "We leven veel langer, dus de kans op schade en ziekte is veel groter. De ziektes waar je accuut aan dood gaat, die zijn natuurlijk veel minder aanwezig. Dus als je niet meer sterft aan een hartinfarct, dan heb je daarna een chronische hartziekte."

We leven veel langer

Mensen leven tegenwoordig veel langer door de steeds beter wordende geneeskunde. Dat klinkt goed natuurlijk, maar het is niet alleen maar positief, vindt Valkenburg. "Omdat het allemaal andere dilemma's oproept: als we zo goed zijn om mensen met ziektes lang te laten leven, wat doet dat met de kwaliteit van leven? En wat zegt dat over gezonde jaren? Dat is een gesprek wat we in de zorg moeten voeren

"We hebben de maatschappij zo ingericht dat je vreselijk oud kan worden, maar dat gaat wel gepaard met dat bepaalde eigenschappen van het lichaam slijten en dat je daar last van krijgt", zegt ook huisarts Van Essen. "De keerzijde van dat we allemaal ouder worden, is dat je veel langer last hebt van chronische aandoeningen."

In 2024 kozen bijna 10.000 Nederlanders voor euthanasie, 10 procent meer dan in een jaar eerder. Toch zitten er strenge voorwaarden aan verbonden. In deze video leggen we uit hoe het proces precies werkt en waarom veel verzoeken afgewezen worden.

Na de arrestatie van de vermoedelijke Rotterdamse serieschutter, Sendric S., reageerde de buurt opgelucht. Toch voelen sommige wijkbewoners zich na de 3 moorden nog altijd angstig, ziet de stadsmarinier. "Dat gevoel van onveiligheid gaat nog lang door."

Door 3 fatale schietpartijen in nog geen 2 weken tijd stond eind december het leven in het Rotterdamse stadsdeel IJsselmonde even stil. Uit het niets werden 3 mannen op straat neergeschoten. Het zorgde voor een uitzonderlijk advies: 'Ga bij voorkeur niet alleen naar buiten, vermijd donkere plekken.'

Meer ernstige incidenten

Stadsmarinier Wieke van de Haterd was betrokken bij het opstellen van dat advies. Een stadsmarinier is een ambtenaar die vanuit de gemeente werkt aan de veiligheid in de buurt. Van Haterd's werkterrein is IJsselmonde, waar de schietpartijen waren. Een wijk waar de afgelopen jaren het aantal ernstige incidenten is toegenomen, zegt ze.

Na de eerste schietpartij, was nog helemaal niet duidelijk wat er aan de hand was. "Wat maakt dat deze man specifiek is uitgekozen of is het toevallig?" Er werd tegelijkertijd ook onderzoek gedaan naar het wapen. "Toen is ook het tweede slachtoffer gevallen", vertelt ze. Er werden beelden vrijgegeven, maar het leidde nog niet tot de schutter. Het derde slachtoffer viel opnieuw in hetzelfde gebied. "Toen is de link gelegd: het gaat om dezelfde dader."

'Er was echt gevaar'

De politie schaalde volgens Van de Haterd snel op waardoor alle capaciteit beschikbaar was om de schutter snel te pakken. "Omdat er echt gevaar was dat hij weer zou toeslaan." De gemeente en politie kwamen samen tot het advies niet alleen naar buiten te gaan. "Daar hebben we lang over getwijfeld", zegt ze. "Want uiteindelijk gaat het ook uit van een maakbaarheid dat het niet kan gebeuren."

Maar de situatie was uitzonderlijk. "Het was duidelijk wat zich in IJsselmonde afspeelde, er leek echt een verband", legt ze uit. En veel was ook onzeker. Er was veel politie, zichtbaar en onzichtbaar in de wijk. Ook was er veel aandacht voor. "Wat doet dat met zo'n verdachte? Escaleert het meer, wordt de situatie gevaarlijker? Daar moet je toch rekening mee houden."

Bewoners ondersteunen

Na het derde slachtoffer gaat het ineens snel. Er wordt een duidelijke foto vrijgegeven en na een klopjacht kan de politie hem inrekenen. Beelden van de inval circuleren al snel via social media, het gaat om een flat in de buurt van de schietpartijen. De 24-jarige Sendric S. werd er aangehouden, die niet officieel woont in het gebouw. De opluchting is groot. "Omdat je echt bang bent dat er nog andere slachtoffers gaan vallen."

De strafzaak tegen S. begint, over een motief is niets bekend. Wijkmarinier Van de Haterd is nog erg bezig met het organiseren van de nazorg in de wijk. "Het effect van dat gevoel van onveiligheid dat gaat heel lang door", vertelt ze. "We zijn met z'n allen druk bezig om te kijken wat we kunnen doen om de bewoners hierin te ondersteunen".