50 jaar Rietveld Academie: van vaginabroek tot Erasmusbrug

Wat hebben kunstenaar Jasper Krabbé, mode-ontwerper Percy Irausquin, rapper Freddy (Vieze Fur) Trahtlehner en natuurkundige Robbert Dijkgraaf met elkaar gemeen? Ze studeerden allemaal aan de eigenzinnige Rietveld Academie. Deze gerenommeerde hogeschool voor beeldende kunst en vormgeving bestaat nu 50 jaar en dat wordt gevierd met een verjaardagstenstoonstelling.

Oud-student en architect Moritz Küng, die in de jaren ’80 vanuit Zwitserland naar de Rietveld Academie kwam, is de curator. "Een moeilijke klus met zoveel succesvolle oud-studenten", zegt Küng. "Omdat ik niet de één boven de ander wilde stellen heb ik bij elk voorwerp een nummertje in plaats van de naam geplaatst. Zo hoop ik dat elk voorwerp de aandacht krijgt die het verdient."

Achttien 'tijdcapsules' laten kunstwerken zien

Om de bezoekers een beetje te helpen verdeelde Küng tweehonderd kunstwerken in achttien ‘tijdscapsules’. Zoals een bankje van Gerrit Rietveld, een wijnrek van Erasmusbrugontwerper Ben van Berkel en de vaginabroek van Duran Lantink. Maar ook de straatlantaarn voor het gebouw doet mee. "Die is ontworpen door oud-student Friso Kramer, die in 1944 afstudeerde."

De jaren 40? Maar de Rietveld Academie bestaat toch pas 50 jaar? Küng legt uit: "Tot 1967 heette de school Het Instituut voor Kunstnijverheidsonderwijs. Gerrit Rietveld had in 1964 de opdracht gekregen om het nieuwe gebouw te ontwerpen, maar hij stierf voordat het af was. In 1968 werd de Academie naar hem vernoemd, als eerbetoon." 

Rietveld is grote inspirator

Interieurarchitect Jan des Bouvrie studeerde in de jaren 60 aan de Rietveld Academie. Rietveld is voor hem een grote inspirator geweest. "Ik voelde me daar meteen thuis. Ik heb nog les van hem gekregen. Eén van mijn eerste opdrachten was het ontwerp van een kinderkamer. Om het leuker te maken had ik er allemaal dingetjes in getekend. Rietveld zei: 'Geweldig, Jan! als je nou alles weglaat wordt het een stuk beter.' Alles moest worden geschrapt. Dat is de allerbeste les die ik ooit heb gekregen. Het gaat om de ruimte, en het licht door de ruimte. Dat doe ik dus nog steeds."

Nu vindt Des Bouvrie de Academie een beetje een rommeltje. "Het gaat uiteindelijk om vakmanschap, vooral bij binnenhuisarchitectuur, maar daar houden academies tegenwoordig geen rekening meer mee. Ze rommelen maar wat aan. Ik zag mijn vak nooit als kunst, maar als een ambacht. Dat heb ik daar geleerd."

'Aan de Rietveld is ruimte voor experimenteren'

Oud-student Sophie Hardeman vindt de vrijheid op de Rietveld Academie juist heerlijk. "Aan de Rietveld is ruimte voor experimenteren. Je kunt je waarheden herdefiniëren. Dat vind ik heel belangrijk." Hardeman studeerde in 2015 af met haar genderneutrale jeans en de ondersteboven-rok. Een re-revolutie van de jeans als symbool van vrijheid, zo noemt ze haar collectie. 

Inmiddels prijkt Hardeman ook op de '30 Under 30 list' van Forbes, een lijst met daarop de driehonderd meest invloedrijke Europese talenten onder de dertig. "Ik wil vraagtekens plaatsen bij alles wat normaal is. En ik wil ongemak benadrukken. Zo heb ik een tanga-jeans ontworpen die je love handles juist accentueert." 

Jan des Bouvrie zal dat niet zo snel doen, een ongemakkelijk meubelstuk ontwerpen. "Een meubel moet in de eerste plaats de mens dienen, het moet comfortabel zijn en je moet je er lekker in voelen", is een bekende uitspraak van hem. 

Verjaardagstentoonstelling

De verjaardagstentoonstelling is vanaf zaterdag 3 november tot 25 november te zien op de campus die de Rietveld Academie deelt met het Sandberg Instituut.