5 Zeeuwen willen grote industriële vervuilers verduurzamen, hoogleraar geeft ze gelijk: 'Industrie loopt 10 jaar achter'

Zeeuwse 'klimaatpensionado's' trekken ten strijde om de drie grootste industriële vervuilers in hun provincie te verduurzamen. Hun zorgen zijn terecht volgens hoogleraar duurzaamheid Jan Rotmans. "De bedrijven voelen de urgentie niet."

"Veel mensen voelen wel dat de klimaatproblematiek op ons afkomt, maar weten eigenlijk niet wat te doen. Als ik naar mijn eigen kleinkinderen kijk, dan wil ik ze perspectief geven. Je kunt de toekomst beïnvloeden, en daar strijd ik voor", zegt Thom van Riet.

30 procent van de totale uitstoot

Hij vormt samen met vier andere 'klimaatpensionado's', waaronder Tjeu van Mierlo en Roel Adriaansens, groep Tij. Ze willen kunstmestfabriek Yara, chemiebedrijf Dow en Zeeland Refinery, de drie grootste uitstoters in Zeeland, verduurzamen.

"Zij zijn verantwoordelijk voor 30 procent van de CO2-uitstoot van de totale Nederlandse procesindustrie", zegt Adriaansens. Inmiddels is hun brief aan de minister van Economie en Klimaat door de Tweede Kamer op de agenda gezet.

Toekomstplannen

"We willen bereiken dat op landelijk niveau de Tweede Kamer zegt dat deze bedrijven alleen hun CO2 onder de grond mogen opslaan als ze een duurzaam toekomstplan hebben", zegt Van Mierlo.

De drie Zeeuwen zijn geen vreemden in de klimaatwereld. Van Mierlo is oud-directeur van de Zeeuwse milieufederatie, Van Riet is werktuigbouw- en milieukundige en was voormalig hoofd van de Milieuhandhaving Industrie provincie Zeeland en Adriaansens was directielid van Dow Benelux en Zeeland Refinery. Hij kent de bedrijven waar hij nu kritiek op heeft van binnenuit.

'Goed dat bewoners van zich laten horen'

Het opstaan van groepjes bewoners is iets wat hoogleraar Duurzaamheid en Transitie Jan Rotmans vaker ziet in het hele land. "Het is goed dat bewoners zich verenigen en uitspreken. Je zag het ook bij Tata Steel bijvoorbeeld. Dit soort invloeden hebben echt effect en moet je niet onderschatten", zegt hij.

Groep Tij doet dan ook goed werk, ziet Rotmans. Hij geeft zelf ook aan dat de Zeeuwse vervuilers flink achterlopen wat betreft hun verduurzaming.

Laag tempo

"Het zijn vooral mooie praatjes", zegt Rotmans. "Kunstmestfabriek Yara geeft aan te willen overstappen naar waterstof. Om dat te realiseren heb je drie windmolenparken nodig op de Noordzee. Waar ze mee willen beginnen is maar 4 à 5 procent van wat ze totaal produceren. Dus als ze het in dat tempo blijven doen dan zijn ze nog wel even bezig."

"En als je de drie bedrijven samen neemt, dan heb je al gauw vijf à zes windmolenparken nodig. Er is niet genoeg groene stroom voor handen en dat is een groot probleem. Ze zullen nu al connecties moeten leggen om dat uit het buitenland te halen. Ik heb niet het gevoel dat ze die urgentie voelen", zegt Rotmans.

Niet alleen overlaten aan huishoudens

"De laatste jaren is er ingezet op het gebruiken van elkaars reststromen. Het zit jammer genoeg vaak aan de achterkant. Er moet een verandering komen aan de voorkant, minder gebruik maken van aardgas tijdens het productieproces", voegt Rotmans toe.

"Er is meer efficiëntie en energiebesparing nodig. Nu verminderen ze het niet, maar slaan ze het op of gaan ze over op reststroom. Je kan het verminderen van aardgas niet alleen aan de huishoudens overlaten."

CO2-heffing

In Brussel willen ze snelle verduurzaming. Iets wat volgens Rotmans zeker gaat helpen. "De CO2-prijzen schieten omhoog. Alles wat je dan niet reduceert, gaat je veel geld kosten. Dat zou voor hen een extra reden moeten zijn om CO2 te reduceren."

"Anders zijn ze er over een aantal jaar niet meer. Als ze niet gaan veranderen is er denk ik geen plek meer voor hen hier." Maar Rotmans houdt de hoop dat de bedrijven niet zullen verdwijnen.