tv LIVE radio LIVE
meer NPO start

1 miljoen Nederlanders met versnelde botontkalking, maar velen ontevreden over zorg: 'Geen idee van het risico, tot ik 3 wervels brak'

1 miljoen Nederlanders met versnelde botontkalking, maar velen ontevreden over zorg: 'Geen idee van het risico, tot ik 3 wervels brak'
Een persoon met de voet in het gips, beeld ter illustratie
Bron: ANP

Zo'n 1 miljoen mensen in Nederland hebben last van versnelde botontkalking, oftewel osteoporose. Een groot deel van hen wordt niet adequaat behandeld. "Ik had geen idee van de risico's. Totdat ik door een onschuldige beweging drie rugwervels brak."

Niet alleen fragiele oude dames hebben last van osteoporose, zoals vaak wordt gedacht. Het treft ook jongere vrouwen en mannen. Al vanaf ongeveer 50 jaar is het risico verhoogd. Ook mensen die astma-medicijnen of prednison gebruiken, of een eetstoornis hebben (gehad), lopen meer risico om de aandoening te ontwikkelen. In totaal hebben circa 1 miljoen mensen in Nederland last van osteoporose.

60 procent waardeert zorg matig tot heel slecht

Iedereen krijgt in de loop der jaren te maken met botontkalking, Maar bij osteoporose gaat dat versneld. Daardoor loopt die groep een verhoogd risico op botbreuken, bijvoorbeeld aan heup of wervels. Bijkomend probleem: de diagnose en behandeling van osteoporose is ondermaats.

Maar liefst 60 procent van de patiënten waardeert de zorg die ze krijgen matig tot heel slecht. Dit blijkt uit een enquête van de Osteoporose Vereniging: "Mensen worden vaak niet op tijd doorverwezen. Daardoor wordt pas laat de diagnose gesteld of wordt er - ondanks de diagnose - niet behandeld", vertelt directeur Hendrien Witte.

Bekijk ook

'Niet serieus genomen'

"Veel respondenten geven aan dat ze zich niet gehoord voelen door behandelaars, en dat hun klachten niet serieus genoeg worden genomen. Maar liefst de helft vindt dat ze te weinig informatie krijgen over de aandoening", weet de directeur. Veel respondenten moesten zelf aandringen op een doorverwijzing naar de juiste behandelaar of verder onderzoek, blijkt uit de enquête.

"Dat brengt niet alleen veel persoonlijk leed met zich mee, maar legt verderop in het traject onnodig druk op de zorgkosten", zegt Witte. "Want een tijdige diagnose zorgt ervoor dat zo snel mogelijk met aanpassingen van de leefstijl en met eventuele medicatie gestart kan worden, om de impact van de osteoporose te beperken."

'Geen nieuwe scan'

De 72-jarige Letty Loerts-Bakkes is zo'n patiënt waar de zorg tekortschoot ondanks dat de diagnose osteoporose was gesteld. "Zo'n 16 jaar geleden brak ik mijn pols en toen werd ontdekt dat ik versnelde botontkalking had. Maar ik kreeg verder weinig informatie en met de medicijnen ging het erg rommelig. Er werd ook nooit meer een scan gemaakt om te kijken hoe de osteoporose zich ontwikkelt."

Osteoporose-patient Letty
Bron: EenVandaag
De 72-jarige Letty Loerts-Bakkes is zo'n patiënt waar de zorg tekortschoot ondanks dat de diagnose osteoporose was gesteld.

Afgelopen jaar ging het goed mis. Letty was thuis aan het sporten, ze deed wat grondoefeningen. "Ik lag op mijn rug en kreeg mijn hoofd niet zo goed op de grond. Toen ik met mijn handen wilde helpen, hoorde ik opeens 'krak'. Dat krakende geluid kwam van drie rugwervels. Door de osteoporose waren ze zodanig verzwakt dat ze door een onschuldige beweging braken. Sindsdien leeft Letty met beperkingen en pijn.

info

Late doorverwijzing

Van de patiënten die op de enquête van de Osteoporose Vereniging reageerden, werd slechts 40 procent direct doorverwezen voor verder onderzoek, nadat ze zich met een breuk bij hun behandelaar meldden. Dit terwijl de officiële medische Richtlijn Osteoporosepreventie en fracturen aangeeft dat iedereen die een bot breekt en ouder is dan 50 verder onderzoek naar osteoporose moet ondergaan.

Dit onderzoek gebeurt met een DEXA-scan, waarmee de botdichtheid wordt gemeten. Vrijwel alle respondenten hebben uiteindelijk een DEXA-scan gehad. Bij 48 procent gebeurde dit niet onmiddellijk. Zij werden pas na aandringen doorverwezen door hun huisarts, een specialist voor een andere ziekte, sportarts, of een andere behandelaar.

DEXA-scan
Bron: EenVandaag
Onderzoek naar osteoporose gebeurt met een DEXA-scan, waarmee de botdichtheid wordt gemeten.

Internist, orthopeed of geriater

Ook de klinische osteoporosezorg kan volgens Witte verbeterd worden. "Als je al wordt doorverwezen, dan kom je in het ene ziekenhuis bij een internist terecht, in een andere bij de afdeling orthopedie of bij een geriater. Bij andere ziektebeelden, zoals dementie of diabetes, is het veel beter georganiseerd."

Maar er is hoop: sinds kort zijn er nieuwe richtlijnen voor de osteoporosezorg, opgesteld door de Federatie Medisch Specialisten.

'Met de juiste informatie kun je veel doen'

Voor Witte is dit een belangrijke stap in de juiste richting: "Dit kan een cruciaal nieuw hoofdstuk vormen in de organisatie van de zorg. Beter en efficiënter, met meer kennis van het ziektebeeld en met nieuwe medicijnen."

"Met de juiste informatie kun je als patiënt heel wat doen: je botten versterken, spieropbouw, oefeningen voor een beter evenwicht. Bepaalde sporten zijn prima, zoals wandelen en zelfs hardlopen. En natuurlijk gezond en gevarieerd eten, en desnoods aanvullen met extra calcium en vitamine D, of met medicijnen."

Bekijk ook

'Ooit weer 7 kilometer lopen'

Letty heeft intussen een driewieler aangeschaft waarmee ze kan fietsen. En met behulp van een orthopedisch korset kan ze veilig wandelen. "Nu zijn dat nog korte afstanden en het wordt nooit meer zoals het was. Maar mijn doel is toch om nog een keer 7 kilometer op een dag te lopen, of om 25 kilometer op een dag te fietsen met mijn driewieler."

"Ik hoop dat er meer bewustwording komt over wat osteoporose betekent en wie het allemaal kan krijgen. Iedereen moet weten dat dit echt een serieuze aangelegenheid is."

Bekijk de tv-reportage.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Hennie (62) leeft in containerwoning voor overlastgevende daklozen en heeft eindelijk rust gevonden: 'Kan nu gewoon doen wat ik wil'

Hennie (62) leeft in containerwoning voor overlastgevende daklozen en heeft eindelijk rust gevonden: 'Kan nu gewoon doen wat ik wil'
Hennie woont in een woning voor overlastgevende daklozen en vindt het daar fijn
Bron: EenVandaag

Steeds meer gemeenten bouwen ze: speciale containerwoningen voor huurders die overal overlast veroorzaken. Maar buurtbewoners komen hier volop tegen in protest. "We weten niet wat deze mensen op hun kerfstok hebben."

Het is een wat afgelegen plek, aan de rand van Hilversum Zuid. Gelegen aan de rand van een industrieterrein staan de zes containerwoningen van Keerpunt Zuid: speciale woningen voor daklozen met een drank- of drugsverslaving. Het gaat om mensen die op straat kwamen te staan, omdat ze in hun huurwoning voortdurend overlast veroorzaakten in de buurt.

'Het is een fijne plek'

Dit geldt ook voor Hennie. Jarenlang ging ze van kliniek naar kliniek en belandde ze uiteindelijk weer op straat. 9 jaar geleden kwam ze hier wonen.

Hennie: "Het is een fijne plek. Er komen ook geen mensen meer langs. Die heb ik er allemaal uitgeflikkerd. Als je niemand binnen laat, is het een hele fijne plek."

Bewoners mogen drinken en gebruiken

Een poging om van de drank en drugs af te komen, doet Hennie niet meer, vertelt ze terwijl ze een slokje bier neemt. "Ik lig een beetje op de bank. Ik drink en gebruik ook af en toe. Maar soms ook een paar dagen niet. Ik doe wat ik wil."

En dat is precies de kern van wat dit project volgens initiatiefnemer Harrie Koeleman - manager van Kwintes - tot een succes maakt. "De bewoners mogen hier gewoon de hele dag drinken en gebruiken. Hiervoor gingen ze steeds de afkickkliniek in en uit. En hier mag je gewoon zijn wie je bent. Verslaving is een ernstige ziekte en we accepteren dat ze drinken en gebruiken. En dan zie je dat er een soort rust ontstaat bij deze bewoners."

Bekijk ook

Regel: geen overlast veroorzaken

De bewoners moeten zich wel aan een paar basisregels houden. Ze moeten accepteren dat ze onder bewindvoering worden geplaatst, en ze moeten een paar uur begeleiding per week accepteren.

En tot slot het belangrijkste: ze mogen geen overlast in de buurt veroorzaken. En daar is Koeleman heel streng op: "Deze afspraken zijn heel duidelijk, en die worden er ook echt in geramd. Je krijgt deze kans, maar dan moet je je wel aan de voorwaarden houden. En dat blijkt goed te werken. De bewoners zien dit ook echt als een laatste kans, want ze zijn overal uitgegooid. Dus ze weten waar ze het voor doen."

Onrust en protest

Uit een inventarisatie van EenVandaag blijkt dat steeds meer gemeenten heil zien in deze onorthodoxe aanpak. In tientallen gemeenten zijn ze bezig met plannen om dit soort speciale container-woningen voor overlastgevers uit de grond te stampen.

Maar alleen de aankondiging van deze speciale woningen, leidt in bijna iedere gemeente al tot onrust en protest onder buurtbewoners.

Steeds meer gemeenten bouwen speciale containerwoningen voor huurders die overal overlast veroorzaken.

'Hoe gevaarlijk zijn deze mensen?'

Zo ook in Amersfoort. Het gemeentebestuur heeft besloten dat in de wijk Vathorst ook containers moeten komen voor overlastgevende huurders. Iets waar de buurt volgens Jacco de Feijter, voorzitter van de bewonersvereniging Belang van Vathorst, bepaald niet blij mee is.

De Feijter: "Het zijn mensen die veel drinken en gebruiken. Die soms verzamelwoede hebben. Het is niet zo dat wij als buurt vinden dat deze mensen geen woning moeten krijgen, maar er wonen hier veel gezinnen met jonge kinderen. En om wat voor mensen gaat het eigenlijk? Zitten er ook bewoners tussen die gevaarlijk kunnen zijn? We krijgen amper informatie van de gemeente hierover. En daardoor ontstaat onrust."

Geen duidelijke communicatie

Wat de Feijter ook stoort is dat gemeente vanaf het begin in zijn ogen niet eerlijk hierover heeft gecommuniceerd. "We kregen in eerste instantie een brief van de gemeente. Daarin stond dat het om mensen gaat die rust nodig hebben en ruimte. Dan denk je in eerste instantie: dat klinkt goed en dat is een nobel streven."

Hij gaat verder: "Maar dan blijkt het om huurders te gaan die in hun eigen buurt vanwege overlast niet meer te handhaven waren. Dan wordt het wel een totaal ander plaatje."

Bekijk ook

'Laat je niet afschrikken'

Koeleman - die veel gemeenten adviseert op dit terrein - erkent dat het heel belangrijk is dat gemeenten open en eerlijk communiceren met burgers. En dat het ook 'moed en lef'-bestuurders vergt.

Koeleman: "Je moet er als gemeentebestuur echt voor gaan staan. En alles goed uitleggen. En je krijgt in het begin alles en iedereen over je heen. Maar daar moet je je niet door laten afschrikken, want dan kom je nergens."

Minder overlast

In Hilversum merkte hij dat er ook veel onrust was toen de plannen werden aangekondigd, maar dat dit protest snel verdween.

Koeleman: "Zes van de negen mensen die hier nu wonen op dit terrein, waren goed voor 150 meldingen van overlast bij de politie per jaar. Nu zijn er amper meldingen. Nu is er weinig overlast en dat scheelt een hoop ellende hier in Hilversum. En dat beeld zie ik ook in andere gemeenten."

'Heb eindelijk rust gevonden'

Hij begrijpt de bezorgde buurtbewoners ook, vertelt hij. "Ik snap heel goed dat het spannend is, mensen in je buurt hebben die verslaafd zijn. Die wil je niet in je achtertuin. Maar mijn ervaring is ook dat het weinig problemen in de buurt geeft. Sterker, dat het rustiger wordt in de buurt."

Hennie woont inmiddels al 9 jaar in haar containerwoning en denkt er voorlopig nog niet aan om weg te gaan. Hennie: "Ik heb het fijn hier, samen met mijn hondje. Ik ga hier niet meer weg. Ik heb eindelijk rust gevonden."

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Waarom er (weer) spoedoverleg is tussen coalitiepartijen: 'Premier had deze problemen kunnen zien aankomen'

Na een urenlang spoedoverleg tussen de coalitiepartijen en premier Dick Schoof gisterenavond, gingen de overleggen vandaag verder. En daarbij worden de ergernissen tussen de partijen steeds groter, ziet ook politiek commentator Joost Vullings.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant