Kun je zonnepanelen beter uitzetten op zonnige dagen? En andere vragen over einde salderingsregeling beantwoord
De salderingsregeling verdwijnt in 2027 en dat leidt tot onrust onder bezitters van zonnepanelen. Zij moeten dan gaan betalen voor de stroom die ze opwekken, maar niet verbruiken. We kregen er veel vragen over in de chat, en legden die voor aan experts.
De keuze voor een energiecontract wordt er met de afschaffing van de salderingsregeling niet makkelijker op. Energiemaatschappijen rekenen straks met verschillende vergoedingen én kosten voor het terugleveren van overtollige stroom aan het net. Die zijn niet gelijk, en de kosten van terugleveren kunnen voor een gemiddeld huishouden oplopen tot honderden euro's.
Het stoppen van de salderingsregeling zorgt voor veel vragen over zonnepanelen, ook bij het publiek van EenVandaag. Lector energietransitie aan de Hanzehogeschool in Groningen Martien Visser en woordvoerder Simone Tresoor van voorlichtingscentrum Milieu Centraal geven duidelijkheid.
1. Is het na het stoppen van de salderingsregeling voordeliger om de zonnepanelen op zonnige dagen uit te zetten?
Door het einde van de salderingsregeling in 2027 kunnen eigenaren van zonnepanelen de stroom die ze in de zomer extra opwekken, niet meer wegstrepen tegen hun verbruik in de winter. In de chat vroegen mensen zich af of het dan voordeliger wordt om hun zonnepanelen op zonnige dagen even uit te zetten.
Dat hoeft niet, zegt lector Visser. "Je loopt het risico dat je vergeet om ze weer aan te zetten, en daardoor opbrengst verliest." Tresoor van Milieu Centraal wijst daarnaast op het sluipverbruik in huis: apparaten zoals je koelkast en router gebruiken altijd stroom. "Zet je je panelen uit, dan betaal je voor die stroom, terwijl je die ook zelf had kunnen opwekken. Dus waarom zou je dat doen? Je bent een dief van je eigen portemonnee."
Alleen bij een dynamisch contract, met uurtarieven, kan het soms voordeliger zijn om tijdelijk niets terug te leveren. Maar: "Slechts een klein deel van de mensen heeft zo'n contract", zegt Tresoor. "En dat zijn vaak mensen die precies weten wat ze doen." Vaak hebben deze mensen ook al slimme aansturingssystemen, zoals een Energy Management System (EMS), die dat automatisch voor ze regelt.
Haar advies is dan ook: gebruik je eigen zonnestroom zo veel mogelijk zelf. Zet bijvoorbeeld je wasmachine aan als de zon schijnt. "Elke kilowattuur die je niet hoeft te kopen bij de energiemaatschappij scheelt je geld, gemiddeld zo'n 29 cent."
2. Wie steekt straks de opbrengst van de teruggeleverde energie in zijn zak?
De energiemaatschappijen zullen proberen te verdienen aan de terugleverkosten, zegt Visser. "Hun doel is winst maken. Maar er is veel concurrentie, dus veel zal het niet zijn."
De stroom zelf is op het moment van terugleveren bovendien weinig waard, voegt Tresoor daaraan toe. "In de zomer is die stroom veel minder waard, omdat er dan veel aanbod is." De prijs wordt soms zelfs negatief. "We hebben in 2025 al 400 uur aan negatieve stroomprijzen gehad. Er is gewoon te veel aanbod tegelijk."
3. Oud-minister Rob Jetten beloofde een terugleververgoeding van 80 procent, waarom krijgen we nu een boete?
Die 80 procent zat inderdaad in het oude wetsvoorstel, maar dat is van tafel, legt Tresoor uit. "In het nieuwe voorstel, dat is aangenomen door de Eerste Kamer, staat een vergoeding van 50 procent van het kale tarief tot 2030. Dat is zonder terugleverkosten. Netto krijg je dus zo'n kwart cent per kWh terug." De Autoriteit Consument & Markt (ACM) moet volgens de overheid zorgen voor toezicht op de hoogte van de vergoeding.
Dat staat los van de terugleverkosten, of 'boete', zegt Visser. "De stroom die je overdag levert, is voor de leverancier niets waard. Maar als jij 's avonds stroom nodig hebt, moet hij die inkopen op de markt, tegen een hogere prijs. Dat prijsverschil wordt aan jou doorberekend."
4. Worden de terugleverkosten en terugleververgoeding automatisch met elkaar verrekend, als ik een slimme meter heb?
"Bijna iedereen heeft een slimme meter die registreert wat je verbruikt en wat je teruglevert", zegt Visser. "Wat je van het net verbruikt, betaal je. Wat je teruglevert, krijg je vergoed, min de eventuele kosten."
Het betalingsmoment verandert niet. "Eerst wordt er een schatting gemaakt, maar aan het einde van het jaar wordt het met elkaar verrekend", zegt de lector.
5. Moeten de eigenaren van zonneparken ook terugleverkosten betalen?
Nee, zegt hij. "Zonneparken hebben ook nooit gesaldeerd. Zij krijgen subsidie per geproduceerde kilowattuur, behalve als de stroomprijs negatief is." Dan kost het hen geld.
Voor hen is het daarom wel voordelig om het park soms uit te schakelen, voegt de lector daaraan toe. "Ze hebben een knop om het hele park tegelijk aan of uit te zetten."
6. Waarom worden we minder beloond, er zijn toch stroomtekorten?
Het klinkt tegenstrijdig: tekorten en overschotten. Maar het draait allemaal om het moment waarop stroom beschikbaar is, legt Tresoor uit.
"Tijdens zonuren is er een enorm overschot aan stroom, terwijl de vraag dan laag is", zegt ze. "Dat betekent dat de stroom die je teruglevert minder waard is. Er is nog te weinig opslag en flexibiliteit om die zonnestroom vast te houden voor later."
7. Als salderen verdwijnt, hoe wordt dan precies bepaald hoeveel van mijn opgewekte stroom ik zelf gebruik?
"Bij een vast of variabel contract krijg je aan het eind van het jaar een overzicht van wat je hebt teruggeleverd", vertelt de woordvoerder van Milieu Centraal. "Daar krijg je een vergoeding voor."
Stroom die je zelf meteen gebruikt bijvoorbeeld om je auto op te laden, komt volgens haar niet op dat overzicht. "Dat heet zelfverbruik. Daar hoef je dus niks voor te betalen."