'Litvinenko was een menselijke kernbom geworden'

In Engeland is een oud-spion met vergiftigingsverschijnselen in het ziekenhuis beland. Vlakbij een winkelcentrum is de voormalig Russische dubbelspion Skripal bewusteloos aangetroffen. Hij vecht voor zijn leven. Het doet sterk denken aan de vergiftiging van Alexander Litvinenko in 2006.

Het onderzoek naar de vergiftiging van Skripal is nog in volle gang. Een echte vergelijking is officieel nog niet te trekken, maar toch zijn alle ogen gericht op Rusland. Zitten zij inderdaad achter de vergifting? Want het beeld van de kale Litvinenko in zijn ziekenhuisbed zijn de Britten nog lang niet vergeten. 

Groot Bittannië-correspondent Lia van Bekhoven blikt terug op de vergiftiging in 2006. "Litvinenko had afgesproken met twee bekenden van de KGB, zijn vroegere werkgever. Hij dronk een groene thee met citroen. Er zat een vreemd smaakje aan, waardoor hij het niet helemaal opdronk. Maar twee uur later werd hij ziek en na drie weken is hij in het ziekenhuis overleden." De Russische dissident bleek te zijn vergiftigd met het radioactieve middel Polonium. "Hij was een soort menselijke kernbom geworden."

Sporen van gif door heel Londen

Toen de autoriteiten eenmaal wisten dat het om het middel Polonium ging, vonden overal sporen van het middel: Op de theekopjes, op de tafel in het restaurant. Het spoor leidde al snel naar de twee oud-KGB-collega's van Litvinenko. Het gif moet op het vliegveld van Moskou zijn overhandigd, want er werd Polonium aangetroffen op de stoelen in het vliegtuig dat ze verdachten naar Londen bracht. En vervolgens werd het overal gevonden: Op de paspoortfoto's, op het bonnetje van het kledingstuk wat de mannen hadden gekocht en in het voetbalstadion van Arsenal. In totaal werd op 21 plaatsen Polonium aangetroffen. 

Britse angst voor vervolging 

Het was dus glashelder wie de verdachten van deze daad waren. Op zijn sterfbed wees Litvinenko al naar de Russische president Poetin. Toch heeft het maar liefst tien jaar geduurd voor de Britse overheid een onderzoek instelde naar de moord. "De Britse regering wilde de goede verstandshouding met Rusland niet verstoren", vertelt Lia van Bekhoven. Toch verslechterde de verhouding met de Russen zienderogen. Eén van de twee verdachten werd zelfs Kamerlid in Moskou. Poetin weigerde uitlevering van deze man. "Pas in 2016 werd geconcludeerd dat Moskou erachter zat. Volgens de rechter wees alles naar Poetin."   

Poetin, we weten je te vinden 

Het staat niet vast dat de huidige vergifting van Skripal ook gerelateerd kan worden aan Rusland. Toch is volgens Van Bekhoven wel uit te leggen waarom dat vermoeden rond zingt: "Er zijn veel Russen in Engeland. Zij vinden het heel makkelijk om in Londen hun geld te parkeren. Deze vergiftiging kan gezien worden als een waarschuwing: Waar je ook bent als Rus, als staatsvijand, wij weten je altijd te vinden."  

De Britse minister van Buitenlandse Zaken, Boris Johnson, heeft al gereageerd op de recente vergifting van Skripal. Het Kremlin kan rekenen op een stevige reactie als inderdaad blijkt dat Poetin en zijn medestanders achter deze misdaad zitten.