Niet de plannen zelf, maar de late communicatie erover leidde vooral tot verontwaardiging bij omwonenden van een te realiseren opvanglocatie in Zutphen. "Overleg was niet geheim, maar vroeg delen geeft onrust", reageert wethouder Rick Verschure hierop.
De gemeente Zutphen en het COA willen een nieuw dienstencentrum bouwen op bedrijventerrein Revelhorst. Hier worden maximaal 250 asielzoekers, voor maximaal 6 weken, opgevangen in de eerste fase van hun asielprocedure.
Ter Apel ontlasten
Het centrum biedt ruimte aan instanties als IND, GGD en VluchtelingenWerk en moet in 2028 opengaan. Ook moet het centrum het drukke Ter Apel ontlasten, besloot het college eerder deze week.
"En om te voorkomen dat de mensen het in de media moeten lezen, hebben wij ervoor gekozen er een kort embargo op te zetten waardoor wij 's avonds de mensen persoonlijk konden uitnodigen voor een informatieavond", vertelt wethouder Rick Verschure over het besluit.
'Laat meegenomen in het proces'
24 uur na het bezoek van de wethouder aan de omwonenden, vond de informatieavond plaats. Hierdoor heerst er bij sommige omwonenden het gevoel dat ze pas laat worden meegenomen in het proces.
Buurtbewoners hadden liever gezien dat ze eerder waren geïnformeerd. "Voor mijn gevoel is hier toch wel achterkamertjespolitiek geweest. Dus de bevolking is niet op de hoogte gehouden. 2,5 jaar geleden zijn ze al gestart met dit proces", zegt een bewoner.
Bewuste keuze
Maar volgens Verschure was dit juist onderdeel van het plan. "Dat lijkt of het opeens is, maar dat is juist de snelheid waarmee we gewerkt hebben. Het maakt niet uit waar je in het proces naar buiten komt met dat je een dienstencentrum of een AZC wil huisvesten", zegt hij.
"Het overleg is niet geheim geweest", gaat hij verder. "Maar als je hier meteen mee naar de samenleving gaat, dan komt er onrust. Een van onze voorwaarden was dat minister Faber er eerst een handtekening onder moest zetten", verklaart Verschure.
Transparantie belangrijk
Vanavond is een tweede inwonersavond. De wethouder benadrukt dat de gemeenteraad er nog over moet meepraten. "En daar wordt ook nog een beslissing genomen."
Maar, "op het moment dat je zo laat pas mensen informeert, is eigenlijk ook een normaal gesprek niet meer mogelijk", zegt Annemarie van Hinsberg. Ze is programmaleider sociale stabiliteit bij onderzoeksbureau Movisie. "Natuurlijk weet je dat niet iedereen altijd blij zal zijn, maar het gaat erom dat je transparant bent, dat je met elkaar in gesprek gaat."
Slecht voor de relatie
Wel begrijpt Van Hinsberg de afweging: moet je als gemeente al plannen delen die vaag en niet definitief zijn? "Het is aan de ene kant de angst dat je allemaal gedoe organiseert, zeker als dat landelijk wordt opgeklopt. En dat er vanuit buiten de gemeente ook mensen weerstand hebben of tegenactie gaan organiseren."
"Maar wat je dan mist - en wel had gehad als je wél met mensen in gesprek ging, stel dat je had geïnvesteerd in een goede relatie met je inwoners - is draagvlak", legt ze uit.
Landelijk probleem
Zutphen staat niet op zichzelf. In meer gemeenten leidt de komst van opvanglocaties tot spanningen. Vaak gaat het niet alleen om de inhoud van het besluit, maar vooral om de manier waarop het tot stand komt. Gemeenten zoeken naar manieren om zorgvuldig te handelen, maar botsen daarbij regelmatig op tijdsdruk, politieke gevoeligheid en draagvlakproblemen.
"Als je het mij vraagt", zegt Van Hinsberg, "is het belangrijk dat je altijd al in gesprek bent met je inwoners. Dat je weet wat er leeft, wat er speelt in je gemeente en ook hoe mensen mogelijk gaan reageren op nieuwe ontwikkelingen of besluiten. Zodat je de geluiden en stemmen hoort, en kunt anticiperen op mogelijke tegenspraak."