Waarom het 'eeuwig zonde' zou zijn als Donald Trump deze satellieten uitschakelt: 'Ze zijn ongelooflijk nuttig'
Donald Trump wil twee CO2-satellieten uit de lucht halen, melden anonieme bronnen aan de Amerikaanse omroep NPR. Ook andere klimaatmissies staan op de tocht. Experts waarschuwen: het verdwijnen van de meetdata kan wereldwijd grote gevolgen hebben.
15 miljoen dollar per jaar. Zoveel kosten de CO2-installaties die de Amerikaanse president Trump zou willen stopzetten. "Een schijntje ten opzichte van de opbrengst die je daarvan overhoudt, zowel wetenschappelijk als economisch", zegt ruimte-expert Philippe Schoonejans van ruimtevaartmuseum Space Expo.
'Ongelooflijk nuttig'
Het gaat om de zogenoemde Orbiting Carbon Observatories. "Die satellieten meten wat de CO2 doet in de atmosfeer. Maar ze meten toevallig ook heel goed de plantengroei bij de fotosynthese van planten. Die stoot een bepaalde frequentie licht uit. Daar blijkt dat je daarmee ook vanuit de ruimte heel goed kunt aangeven waar er precies plantengroei plaatsvindt", legt Schoonejans uit.
"Daar waren de satellieten oorspronkelijk niet voor ontworpen", vertelt hij. "Maar het blijkt wel ongelooflijk nuttig te zijn."
Waarom doet Trump dit?
De Amerikaanse overheid informeerde bij onder andere NASA-medewerkers hoe zij die toestellen kunnen uitschakelen. Dat liet alarmbellen afgaan. De plannen van Trump zijn nog niet goedgekeurd door het Congres. Of Trump daadwerkelijk de twee CO2-meetinstallaties gaat uitschakelen blijft momenteel nog onzeker. "Het is nog allemaal vrij speculatief. Maar Trump kennende kan hij zijn wil wel doordrijven", zegt Schoonejans.
Ook over de motivatie van Trump is nog veel onduidelijk. Het onderhoud van de twee installaties zou dus jaarlijks zo'n 15 miljoen dollar kosten: "Dat is eigenlijk niets in vergelijking met het budget van de Amerikaanse overheid. Het lijkt mij eigenlijk een drogreden dat het om kostenbesparing zou gaan. Persoonlijk denk ik dat Trump de fossiele brandstofindustrie hiermee een plezier wil doen, die toch ook zijn campagne sterk gesteund hebben. Het lijkt dus eerder politiek gemotiveerd, dan dat het echt fiscaal is", zegt ruimtevaartonderzoeker Angelo Vermeulen.
Impact van uitschakelen
Ruimtevaartonderzoeker Vermeulen stelt dat het uitschakelen van de twee CO2-meetinstallaties een dramatische impact zal hebben op wetenschappelijk niveau: "Deze systemen zorgen voor globale monitoring van het CO2-gehalte. We gaan bij het uitschakelen van deze installaties veel minder data krijgen."
En daardoor is er geen volledig beeld meer, vertelt Vermeulen. "Het gevolg is dat er gaten in de wetenschap vallen." Volgens Vermeulen zijn er wel alternatieven, maar daar moet wel de politieke wil voor zijn: "Europa zou bijvoorbeeld kunnen zeggen dat ze meer CO2-satellieten de ruimte in lanceren, maar dat kost veel geld en vooral tijd."
'Eeuwig zonde'
"Er is heel veel gezamenlijke informatie van gezamenlijke aardobservatieprojecten die opgeslagen staan op servers in Amerika. Europa en Canada zijn nu in razend tempo die data aan het downloaden naar hun eigen servers. Omdat we bang zijn dat Trump op een gegeven moment ook die datacenters zal uitzetten", zegt Schoonejans.
"Dat heeft hij nog niet gedaan, maar daar is wel de vrees voor, omdat hij eigenlijk dat onderzoek niet meer wil bekostigen. Dat hij niet zo snel investeringen zal doen om nieuwe satellieten te bouwen, dat is één ding. Maar bewaren van die data en in dit geval van het onderhoud van satellieten die er al hangen en het registreren van de metingen, dat zou eeuwig zonde zijn als dat dat wegbezuinigd wordt. De kosten daarvan zijn ook veel lager."
Wereld zonder satellieten
Satellieten zijn door de jaren heen steeds belangrijker geworden voor de weersverwachting, weet ook onderzoeker Jan Fokke Meirink van het KNMI. "Vooral boven oceanen is het van belang dat we weten hoe het weer er daar uitziet, omdat wij ons weer vaak vanaf de oceaan krijgen. Zonder satellieten hebben we een heel slecht beeld."
Een wereld zonder satellieten om het weer te bepalen, hoe zou dat eruit zien? "Natuurlijk blijven er andere soorten metingen over met weerballonnen en grondstations en zo", gaat Meirink verder. "Maar dat is echt veel beperkter. En dan gaan we terug naar de situatie zoals die misschien 20 of 30 jaar geleden was."