PvdA en ChristenUnie: 'Weg met woekerrente voor minima'
PvdA en ChristenUnie eisen van staatssecretaris Tamara van Ark van Sociale Zaken dat zij optreedt tegen gemeenten die woekerrentes vragen voor een zogenaamd sociaal krediet. Deze rentes lopen op tot wel 14 procent. Dat vinden de twee fracties niet uit te leggen. Een sociaal krediet is juist bedoeld voor mensen met financiële problemen, die nergens anders een lening kunnen krijgen.
Kamerlid Eppo Bruins van coalitiepartij ChristenUnie vindt dat het kabinet veel in gang zet om mensen met schulden te helpen: "Maar we missen één actie. Dat is het verlagen van de rente die gemeentelijke kredietbanken mogen rekenen." Eppo Bruins van regeringspartij ChristenUnie wil dat de staatssecretaris de maximale rente die een gemeentelijke kredietbank voor een lening mag vragen sterk naar beneden brengt. Ook wil hij dat Van Ark in gesprek gaat met gemeenten.
'Rente tussen 2 en 4 procent is redelijk'
Kamerlid Gijs van Dijk van oppositiepartij PvdA eist zelfs dat de staatssecretaris bindende afspraken maakt met gemeenten. Hij vindt een rente tussen de 2 en 4 procent redelijk. Van Dijk snapt niet dat er zo wordt omgegaan met mensen in de problemen, die bijvoorbeeld acuut geld nodig hebben voor een koelkast of een wasmachine. "Dan zeggen heel veel gemeenten: 'U mag bij ons komen lenen, maar wel tegen een woekerrente.' Daar is niks sociaals meer aan."
Staatssecretaris Van Ark presenteerde medio mei haar plan voor brede schuldenaanpak, met daarin 40 actiepunten. De Tweede Kamer gaat daar vanmiddag met de staatssecretaris over in debat.
Omvang van de schuldenproblematiek in Nederland, volgens de Kamerbrief brede schuldenaanpak:
- 1,4 miljoen huishoudens hebben risicovolle of problematische schulden.
- Daarvan hebben 840.000 huishoudens risicovolle schulden.
- 540.000 huishoudens hebben problematische schulden.
- 1,2 miljoen van deze huishoudens zijn onzichtbaar (en dus niet bekend bij de formele schuldhulpverlening).
- 193.000 huishoudens zijn bekend en geregistreerd bij (schuld)hulpverlenende instanties, of via de wettelijke schuldsanering natuurlijke personen.
Wat is sociaal krediet?
Minima, mensen met schulden en 65-plussers kunnen vaak bij een commerciële bank niet terecht voor een lening. Maar soms kan juist voor deze mensen een lening zorgen dat schulden niet uit de hand lopen. Bijvoorbeeld om een kapotte koelkast te kunnen vervangen, of achterstallige rekeningen af te kunnen lossen zodat incassokosten niet oplopen. Bij de gemeente kunnen ze in aanmerking komen voor een sociaal krediet bij de Gemeentelijke Kredietbank. Om deze kredieten kostendekkend te laten zijn moet er of rente worden gevraagd of moet de gemeente erop toe leggen. In ruim honderd gemeentes wordt ervoor gekozen om rentetarieven te rekenen van 12 tot 14 procent. In tweeëntwintig gemeentes lopen de rentes niet hoger op dan 5 procent. Den Haag rekent slechts 2,1 procent. De verschillen kunnen zelfs tussen buurgemeentes groot zijn. In Bronckhorst vragen ze voor een krediet 10,9 procent rente. In de gemeente ernaast, Brummen, is het maximale percentage maar 2,3 procent.
'Als je schulden maakt, moet je op de blaren zitten'
Moniek (echte naam bekend bij redactie) wil haar verhaal wel vertellen, maar anoniem, omdat ze een publieke functie heeft. Zij en haar man ontvangen in 2013 twee onverwacht hoge rekeningen van het energiebedrijf en de Belastingdienst. De rekeningen gaan het maandbudget van het stel te boven. Om verergering van de situatie te voorkomen willen ze graag de rekeningen betalen door geld te lenen. Bij een commerciële bank krijgen ze nul op het rekest, maar de gemeentelijke kredietbank wil hen wel 4000 euro lenen. Voor een looptijd van 60 maanden rekenen ze 9,4 procent rente. Het aangaan van dit krediet kost hen daardoor uiteindelijk 5000 euro.
Moniek: "Het is duidelijk dat de gemeente vindt dat als je schulden maakt, je op de blaren moet zitten. Maar gevolg is wel dat we het laatste jaar alleen maar bezig zijn met het aflossen van de rentekosten in plaats van de lening." Als Moniek in Den Haag had gewoond had ze hetzelfde bedrag kunnen lenen tegen 2,1 procent rente en waren de extra kosten slechts 200 euro geweest.