Het wil maar niet stoppen met beven in Groningen. Vanochtend vroeg werd de provincie opnieuw getroffen door een zware aardbeving. Voor veel Groningers is het de zoveelste klap, en daarmee omgaan is moeilijk.
Terwijl de schade van de vorige aardbeving nog niet is afgehandeld, dient nu de volgende schade zich alweer aan, en dat is slecht nieuws voor de inwoners van het aardbevingsgebied. Onderzoeker Tom Postmes ziet het met zorg aan: "Dit is een een klap bovenop de chronische problematiek die mensen toch al hebben."
Gevolgen beving neem je mee
Het is voor veel Groningers een zware last op de schouders. Een open wond die maar niet wil helen. "De beving maakt mensen angstig. Je moet je voorstellen dat één aardbeving voor velen al betekent dat je een jaar lang met de gevolgen daarvan leeft: alles in je huis doet er aan denken. Dat neem je met je mee."
Postmes doet onderzoek naar de gevolgen van de aardbeving voor mensen die meervoudige schade hebben opgelopen door de gasbevingen. Postmes toonde eerder al aan dat meer dan de helft van die Groningers thuis een gevoel van onveiligheid ervaart en dat bovendien de stress gerelateerde gezondheidsklachten van mensen in het aardbevingsgebied de afgelopen jaren fors zijn toegenomen.
Volgende klap
"Soms hebben mensen er heel veel gedoe van. Het leven staat bij velen op slot, omdat je niet kunt verhuizen of verbouwen Sommige mensen hebben financieel zorgen, door waardedaling van hun woning en ga maar door. Veel mensen hebben gedoe met instanties."
Het is met name die groep die met de NAM en de overheid overhoop ligt over de afwikkeling van de gevolgen van de aardbevingen die Postmes zorgen baart. "Die groep gaat het slechter en slechter doen, de gezondheid gaat achteruit."
'Meer mensen gebruiken medicatie'
Dat ervaart ook huisarts Ryanne Addink. Zij ziet in haar praktijken in 't Zand en Middelstum steeds vaker mensen met klachten over slapeloosheid en stress. "Angst overheerst, maar er is ook onrust en boosheid. Ik hoor dat mensen boos zijn dat ondanks alle beloften dit toch weer gebeurd is." Het levert veel spanningen op bij Groningers: "Zo zie ik dat partners heel anders om gaan met deze stressfactor. De één wil wel verhuizen, de ander niet. Dat zijn best complexe dingen."
Addink vindt het belangrijk om een luisterend oor te bieden aan de inwoners in deze onzekere tijd. Maar soms is een luisterend oor alleen niet voldoende: "Sommige mensen hebben medicatie nodig. Soms alleen om beter te kunnen slapen. Maar mensen die depressieve klachten hebben, hebben sterkere medicatie nodig. Steeds meer mensen hebben medicatie nodig."
Meerderheid is afgelopen jaren negatiever geworden over social media, maar ermee stoppen blijkt lastig
Verslavende algoritmes, desinformatie en de invloed van grote techbedrijven: 6 op de 10 mensen zeggen negatiever te zijn gaan denken over social media. “Vroeger was ik erg van technologie, maar nu ben ik eerder wantrouwend.”
Dat blijkt uit onderzoek onder ruim 22.000 leden van het EenVandaag Opiniepanel, van wie veruit de meesten (87 procent) gebruik maken van social media. Toch zien ook de meeste gebruikers (62 procent) tegenwoordig meer negatieve dan positieve kanten van social media.
'Teveel macht'
De invloed van grote techbedrijven wordt vaak genoemd als negatieve kant van social media. "Er wordt steeds meer bekend hoe social media ons beïnvloeden zonder dat we het echt in de gaten hebben. De bedrijven erachter hebben teveel macht", vindt een deelnemer.
Sommige van deze deelnemers geven ook aan zich meer zorgen te maken over desinformatie sinds techbazen Musk (X) en Zuckerberg (Meta) hun steun uitspraken voor president Trump. Anderen juichen dat juist weer toe, en geven aan blij te zijn dat er tegenwoordig minder gereguleerd wordt op deze platforms.
Verslavend
Tegelijkertijd worstelen ook veel, vaak jongere, deelnemers met de verslavende kant van social media, die in hun ogen de laatste jaren meer is toegenomen. Waar het volgens hen vroeger meer draaide om 'connecties maken' en 'contact houden met vrienden', zijn de apps tegenwoordig vooral ingericht om mensen zo lang mogelijk te laten scrollen.
Daar gaat een hoop tijd in zitten. 55 procent van alle ondervraagden brengt dagelijks minstens 3 uur door op hun telefoon. Bij mensen onder de 35 is dat zelfs driekwart (76 procent). Naar eigen zeggen gaat de meeste 'nutteloze tijd' in social media zitten. "Ik kan niet eens meer een film kijken zonder een paar keer te stoppen om weer even te TikTokken", vertelt een jongere deelnemer.
Stoppen met social media?
De helft (52 procent) van alle gebruikers in het onderzoek probeerde om die reden al eens hun tijd op social media (tijdelijk) terug te schroeven, of er helemaal mee te stoppen. Onder jongeren ligt dat aantal zelfs op 7 op de 10 (69 procent).
Bijvoorbeeld door bepaalde apps te verwijderen van hun telefoon of homescherm, of een timer in te stellen. Anderen probeerden bepaalde regels voor zichzelf te bedenken, zoals welke tijden ze op hun apps mochten kijken.
Wisselend succes
Dat voornemen ging vaak met wisselend succes. De meesten slaagden er wel in iets te minderen in hun gebruik, maar voor ruim de helft (56 procent) niet zoveel als ze zouden willen.
Deze deelnemers geven aan vaak toch het gevoel te hebben iets te missen wanneer ze te lang offline blijven, of blijven hangen wanneer ze toch een app openen. "Er blijven altijd momenten dat je er toch naar grijpt en voor je het weet zit je er weer langer op dan gepland", verzucht een deelnemer.
'Meer in het moment'
3 op de 10 gebruikers (30 procent) slaagden er wel naar tevredenheid in hun socialmediagebruik te minderen. Veel van hen merkten daar ook een aantal positieve effecten van in hun dagelijks leven.
Meer rust, minder prikkels, en minder opgefokt voelen door negativiteit, zijn een aantal voordelen die mensen ervaarden van hun 'detox-periode' zonder social media. En vooral: het overhouden van vrije tijd. "Je bent gewoon heel veel tijd kwijt in een digitale fantasiewereld, dat weegt niet op tegen wat je anders mist", besluit een deelnemer.