'Kopiëren van A-merken gebeurt aan de lopende band'
Supermarktketen Aldi moet van de rechter direct stoppen met de verkoop van Girafnootjes. Het uiterlijk van de noten lijkt te veel op de bekende Tijgernootjes van Duyvis. Het is de zoveelste zaak waarin een A-merk wordt gekopieerd. Waar ligt de grens?
Wie een rondje door supermarkt Lidl loopt en goed let op de namen en kleuren van verpakkingen, ziet al snel overeenkomsten met A-merken. De Vlugge Japie doet denken aan Snelle Jelle, Duetti aan Duo Penotti en het Kordaat-bier lijkt qua naam en uiterlijk wel erg veel op het Kornuit-bier van Grolsch. Die laatste spande onlangs nog een rechtszaak aan om die reden, maar verloor het van de Lidl. De rechter was niet overtuigd van de gelijkenissen.
Wanneer is iets plagiaat?
Wat dat betreft is het volgens retail-en merkendeskundige Paul Moers, heel lastig te zeggen wanneer een merk te ver gaat in plagiëren. "Je moet echt met 100 procent zekerheid kunnen zeggen dat er sprake is van kopieergedrag, en het is vaak toch nét even anders."
Wat dat betreft zijn supermarkten erg slim, zegt Moers. "Dat de rechter oordeelt of iets wel of niet plagiaat is, is heel arbitrair. Hoewel de A-merkfabrikanten dat anders zien."
Unilever vs. Albert Heijn
Het kopiëren van A-merken blijkt van alle tijden en door voor veel supermarkten gedaan te worden. In 2005 had Unilever er genoeg van en sleepte Albert Heijn voor de rechter. Veel producten van het ge-restylede huismerk van Albert Heijn, toonden opvallende gelijkenissen met de producten van Unilever. Een unieke zaak, zegt Moers. "Unilever en Albert Heijn zijn natuurlijk twee waanzinnig belangrijke partners."
Het zat Unilever dan ook hoog. Moers: "Unilever steekt ongelooflijk veel geld in innovatie, ontwikkeling en marketing. En als ze dan een product op de markt zetten, dan is het de bedoeling dat daar aan verdiend wordt en dat de kosten die ze er in gestopt hebben, ook gaan terugkomen. Als ze dan producten op de markt zien die heel erg lijken op de producten die zij ontwikkeld hebben, dan levert dat irritatie en zodoende ook een rechtszaak op."
'Albert Heijn zocht grenzen van toelaatbare op'
De rechter oordeelde uiteindelijk dat maar twee producten van het huismerk van de AH - van de dertien die Unilever had aangeleverd - uit de schappen moesten. Daarbij zei de rechter dat bij die twee producten, de overeenstemmingen groter waren dan de verschillen. Over de andere producten die mochten blijven, oordeelde de rechter dat Albert Heijn de grenzen van het toelaatbare had opgezocht."
En wat vindt de consument? Moers: "We zijn en blijven Nederlanders, dus als we iets kunnen krijgen van dezelfde kwaliteit voor minder geld, dan kopen we dat. Het verschil tussen 2005 en 2019 is wel dat Jumbo en Albert Heijn zelf keiharde merken zijn geworden. Consumenten hebben vertrouwen in hun producten. Dus dat kopieergedrag, dat ze vroeger nodig hadden om die huismerken te introduceren, is minder nodig."
Helft blij met miljardeninvesteringen in defensie, maar ook onvrede: 'Wapenwedloop nergens goed voor'
Ongeveer de helft (52 procent) vindt het goed dat Nederland jaarlijks 5 procent van het bruto binnenlands pproduct aan defensie gaat besteden. Maar lang niet iedereen is enthousiast: ruim een derde vindt dat bedrag te hoog.
Dat blijkt uit onderzoek van EenVandaag onder ruim 23.000 leden van het Opiniepanel. In aanloop naar de NAVO-top in Den Haag kwamen alle lidstaten gisteren tot een principeakkoord over het verhogen van de NAVO-norm. Eerder stemde een meerderheid van de Tweede Kamer in met een miljardeninvestering voor onze defensie.
'Vrijheid is onbetaalbaar'
Hoewel ook voorstanders die 5 procent 'fors' vinden, is de prijs voor vrijheid wat hen betreft 'onbetaalbaar'. Ook geeft deze groep aan het belangrijk te vinden dat Nederland op eigen benen kan staan nu de steun van de Verenigde Staten minder zeker is.
Daarnaast vinden voorstanders het verstandig dat het bedrag niet volledig wordt ingezet voor defensie, maar ook voor veiligheid in bredere zin. "Goed dat een gedeelte geïnvesteerd wordt in algemene nuttige dingen, zoals infrastructuur en cyberveiligheid", vindt een panellid.
'Geen wapenwedloop'
Voor 36 procent gaat deze investering juist te ver. Hoewel lang niet al deze deelnemers tegen meer geld naar defensie zijn, vrezen zij dat het in deze hoeveelheid ten koste zal gaan van zaken als onderwijs, zorg en sociale voorzieningen.
Een andere groep vindt dat er überhaupt niet geïnvesteerd moet worden in oorlogsmiddelen, maar diplomatie en de-escalatie. "Een wapenwedloop is nergens goed voor. Ook moeten we niet meegezogen worden in de oorlogszucht van Israël en Amerika", waarschuwt een deelnemer.
Info
Nieuwe NAVO-norm
NAVO-landen hebben afgesproken om jaarlijks een vast percentage van het bruto binnenlands product (bbp) in defensie te investeren. Gisteren kwamen de lidstaten tot een akkoord om die NAVO-norm te verhogen, van 2 procent naar 5 procent.
Hiervan kunnen landen 3,5 procent direct in defensie investeren en 1,5 procent in zaken waar defensie ook baat bij heeft, zoals cyber security en betere wegen en bruggen. Naar schatting kost dat voor Nederland tussen de 16 en 19 miljard extra per jaar, bovenop de ongeveer 22 miljard euro die Nederland hier nu aan uitgeeft
Waar moet geld vandaan komen?
Ook het volgende kabinet zal aan de bak moeten om een investering van 5 procent per jaar te kunnen bekostigen. Zo'n twee op drie deelnemers (66 procent) vinden dat er op één of meerdere terreinen bezuinigd moet worden om dat mogelijk te maken.
Zeker deelnemers die op één van de drie resterende coalitiepartijen of de PVV gestemd hebben, denken daar zo over. Zij vinden dat het geld vooral uit potjes voor asiel en migratie, klimaat en ontwikkelingshulp moet komen. Wel lijkt de kans klein dat daar voldoende te halen is om alle kosten mee te kunnen dekken.
Staatsschuld of belastingen
Een deel van de panelleden kijkt ook naar andere manieren om het geld bij elkaar te krijgen. 16 procent denkt daarbij aan hogere belastingen en 34 procent vindt dat de staatsschuld op zou moeten lopen om aan het gewenste bedrag te komen. Vooral bij kiezers van CDA, GroenLinks-PvdA, D66 en Volt kunnen die opties op meer steun rekenen.
Ook onder kiezers die VVD (37 procent) en NSC (51 procent) stemden, zou een relatief groot deel met een hogere staatsschuld kunnen leven. Hoewel beide partijen in de coalitie strakker op de financiën hebben gelet, zou een deel dat in dit geval verantwoord vinden om de investeringen mogelijk te maken.
Vertrouwen in leger en NAVO iets hersteld
Ondanks de verdeeldheid over de kosten, neemt het vertrouwen in het Nederlandse leger met deze investeringen in zicht weer iets toe, naar 48 procent. Ook het vertrouwen in de NAVO heeft zich, na een flinke dip tijdens de ruzie tussen Trump en Zelensky in het Witte Huis, weer redelijk hersteld.
Op het moment geeft 58 procent aan redelijk tot veel vertrouwen te hebben in de NAVO, al brengt de onberekenbare houding van de VS nog steeds onzekerheid met zich mee. "Behalve dat Trump een lastpak is, heb ik nog wel het idee dat de andere landen binnen de NAVO de urgentie nog zien", vindt een deelnemer.