Hulp van burgers bij zoektocht naar vermisten steeds belangrijker, maar gaat niet altijd goed: 'Sommigen doen het met andere intenties'
Burgers bieden zich regelmatig aan als vrijwilligers bij het zoeken naar vermisten. Zo ook in Finsterwolde, voor de zoektocht naar Jeffrey en Emma. Waar de politie dit eerst nog ingewikkeld vond, hebben ze nu een manier gevonden die ook voor hen werkt.
Arnout de Vries van onderzoeksinstituut TNO onderzocht de rol van gewone burgers in opsporingsonderzoeken en ziet grote voordelen in de hulp die zij bieden. "Burgers mogen soms meer dan de politie mag", vertelt hij.
Burgers mogen meer
"Burgers mogen gewoon bij iemand aanbellen, gesprekken aangaan en misschien ook op internet informatie zoeken die de politie niet zomaar zonder reden mag gaan zoeken", legt De Vries uit. De afgelopen 10 jaar heeft de politie dus kunnen zien hoe de hulp van vrijwilligers veel kan betekenen.
In zoektocht naar de vermiste Anne Faber in 2017 zagen ze dit voor het eerst. Toen bracht de vondst van gewone burgers uiteindelijk een doorbraak: een jas met sporen zette de politie daar op het juiste spoor naar de dader.
Niet zonder risico
Maar er zijn ook risico's aan zoektochten die niet door professionals worden gedaan, weet de onderzoeker. Zo noemt hij de zoektocht naar de Ruben (9) en Julian (7), twee broertjes die in 2013 dood werden aangetroffen in Zeist. Ze verbleven toen bij hun vader, hij pleegde zelfmoord.
"Bij de zoektocht van Ruben en Julian waren allerlei mensen die andere intenties hadden met kinderen, die wilden helpen zoeken", vertelt Van de Vries over dat onderzoek. "Je weet niet altijd waar dat toe gaat leiden. En er zijn ook mensen geweest zoals bijvoorbeeld een zaak in Assen waar mensen gewoon in de tuin zijn gaan graven van iemand zonder dat daar toestemming voor was gegeven."
Iedereen mag het doen
Ook zijn er allerlei mensen die zich aanbieden voor dit soort zoektochten, vertelt De Vries. Er werd, zeker in het begin, geen gebruik gemaakt van controles.
Sommigen hebben een crimineel verleden, vertelt de onderzoeker. "Of ze doen mee met andere intenties die misschien een opsporingsonderzoek zelfs verstieren. En die heb je liever niet aan je zijde."
Duidelijke afspraken maken
Om dit te voorkomen maakt de politie tegenwoordig afspraken met burgerorganisaties die bij willen dragen aan dit soort zoektochten. En die organisaties zijn tegenwoordig flink geprofessionaliseerd. Net zoals het Veteranen Search Team (VST), een team van vrijwilligers met een specifieke achtergrond.
Deelnemers zijn vaak veteranen, politie of afkomstig uit andere geüniformeerde beroepen. De politie coördineert dit soort zoektochten tegenwoordig in nauw overleg met dit organisaties als VST. Zo houdt de politie de touwtjes in handen, maar kunnen burgers ook een goede bijdrage leveren.