Hoeveel vrije tijd heeft de paus? 'Johannes Paulus II was regelmatig op de tennisbaan'
Ceremonies leiden, raad geven en Vaticaanstad besturen: de paus heeft genoeg verplichtingen binnen zijn functie. Maar hoeveel vrije tijd heeft hij eigenlijk? "Franciscus keek geen tv en ging niet op vakantie. Dat was zijn keuze."
Donderdag werd na 2 dagen conclaaf de nieuwe paus Robert Prevost, of paus Leo XIV, gekozen. Hij laat nu zijn leven als kardinaal achter zich en treedt in de voetsporen van paus Franciscus. Maar betekent dat ook dat hij niks meer voor zichzelf kan doen? Of eigen spullen mag hebben?
Bankrekening van de paus
Eerst de bezittingen: zodra iemand gekozen wordt als paus, legt diegene de 'gelofte van armoede af', begint theoloog Paul van Geest. "Dat betekent dat al zijn bezittingen gemeenschappelijk bezit zijn. Officieel heeft de paus dan bijvoorbeeld geen eigen bankrekening."
Maar er zijn uitzonderingen, gaat Van Geest verder. "Als een paus echt een privébankrekening nodig heeft, bijvoorbeeld omdat hij veel reist, krijgt hij dispensatie van de Overste om die rekening te openen en te beheren." Hij mag er dan dus wel een hebben, maar dan moet er wel inzage gegeven worden in zijn inkomsten en uitgaven.
'Hij komt niets te kort'
Hoe de paus zonder bankrekening komt aan eten, drinken of kleding? Volgens Van Geest krijgt hij dat allemaal. "De paus ontvangt, zodra hij paus is geen salaris meer, maar hij komt ook niks tekort. Huisvesting is natuurlijk gratis, de pausmobiel, de reizen die hij maakt, alles wordt aangeboden. Dus de paus komt helemaal niets tekort."
"Ik denk ook niet dat de paus, als hij op het staatssecretariaat is, naar de loggia loopt en bij een koffiezetapparaat met contant geld betaalt", gaat de theoloog verder. "Dat wordt hem natuurlijk allemaal gebracht. Dus of hij bijvoorbeeld cash heeft, ik zou het werkelijk niet weten. Misschien heeft hij wel een envelop waar wat geld in zit dat hij aan arme mensen geeft."
De cd-verzameling van paus Fransiscus
Dat de paus de 'gelofte van armoede' aflegt, betekent niet dat hij al zijn bezettingen kwijtraakt. Hij mag die gewoon houden.
"Zo had paus Benedictus heel veel boeken", zegt hoogleraar Nieuwe Testament en Vroegchristelijke letterkunde aan Tilburg University Bart Koet.
Mozart en tangomuziek
"Paus Franciscus had een wat meer bijzondere verzameling. Hij hield heel veel van muziek en had een heleboel cd's", vertelt hij. "Het grappige is dat die verzameling wordt doorgeschoven naar het Vaticaan, zodat het een soort onderzoeksobject wordt: wat zegt zijn muziekkeuze over hoe hij de inhoud van de theologie zag?" Welke muziek dat precies was, weet Koet niet. "Wel weten we dat hij veel van Mozart hield en ik heb ook vernomen dat er tangomuziek bij zat."
De paus kocht zijn cd's bij een winkel in Rome, nog voordat hij paus werd. Maar tijdens zijn periode als paus werd zijn liefde voor muziek niet minder. "Ook als paus ging hij naar die winkel en dan kocht hij cd's. Maar waarschijnlijk betaalde iemand anders dan voor hem, of hij kreeg het gratis."
Vrije tijd
Hoeveel vrije tijd een paus neemt en hoe hij die besteedt - bijvoorbeeld met muziek luisteren - verschilt ook per paus, volgens Koet. "Traditioneel gingen de pausen, ook vanwege de hitte want er was geen airconditioning, in de zomer naar hun buitenverblijf in Castel Gandolfo. Johannes Paulus II maakte wel eens met vrienden bergwandelingen. En dat was dan niet in paus-kleding."
Koet denkt dat alle pausen wel vrije tijd nemen en dat sommigen zelfs sportief zijn, bijvoorbeeld Johannes Paulus II. "Die was regelmatig op de tennisbaan te vinden en ik geloof dat de nieuwe paus ook wil gaan tennissen." Paus Franciscus deed al die dingen niet, volgens Koet. "Hij was iemand met heel duidelijke keuzes: hij keek geen tv en ging al jaren niet meer op vakantie. Als paus bleef hij ook thuis in Rome. Hij deed dan minder officiële dingen."