Hoe veilig is ballonvaart, is de vraag na dodelijk ongeluk in Friesland: 'Gordels in mand hadden kunnen helpen'

Bij de landing van de luchtballon kwam de mand enkele keren hard op de grond terecht, voordat de ballon definitief landde. Daarbij overleed een 66-jarige vrouw uit Gorredijk. 6 anderen raakten gewond, waaronder twee collega's van het dodelijke slachtoffer.

'Wind zal hebben meegespeeld'

Het onderzoek naar het ongeluk wordt gedaan door de luchtvaartpolitie. Het KNMI, dat speciaal voor de ballonvaart dagelijks een weerbericht maakt, heeft aan het eind van de middag expliciet gewaarschuwd voor windvlagen, enkele uren voor de ballon opsteeg. In het weiland waar de ballon landde, zijn diepe strepen in het veld stille getuigen van de zogenaamde 'sleeplanding'.

"De windvlaag waarvan gesproken wordt, zal zeker hebben meegespeeld", zegt woordvoerder Monique Hoogeslag van de Koninklijke Nederlandse Vereniging voor Luchtvaart (KNVvL), de vereniging voor luchtsporters. Ze is zelf piloot van een luchtballon en eigenaar van een ballonvaartbedrijf. Met haar ballon gaan meestal 5 passagiers mee, veel minder dan met de verongelukte ballon die ruimte biedt aan 34 mensen, de grootste categorie in Europa.

Geen gordels voor passagiers

Sommige passagiers zijn bij het ongeluk uit de mand gevallen. De vraag is of veiligheidsgordels kunnen helpen. "Die zijn er wel voor de piloot, maar niet voor de passagiers, want die kunnen zichzelf vasthouden aan handvatten", legt Hoogeslag uit. "De piloot moet tijdens de landing de lijnen bedienen en kan zich niet vasthouden."

"In 30 jaar tijd is dit nog nooit gebeurd, dus om nu te zeggen: alles moet anders, dat zal het onderzoek moeten uitwijzen." Toch sluit ze niet uit dat de gordels er komen. "Veiligheidsgordels zijn de afgelopen jaren niet nodig gebleken. Maar die hadden nu misschien wel geholpen, ja dat denk ik wel."

Niet door ballon zelf

De luchtballonpiloot verwacht niet dat dit ongeluk door de ballon zelf komt. "Deze ballon was pas 2 jaar geleden in gebruik genomen. Aan de opleiding en de ervaring van de piloot zal het evenmin liggen. De meteorologen hebben ook naar eer en geweten hun verwachtingen opgesteld", somt ze op.

"Maar eens in de zoveel tijd wijkt de werkelijkheid af van de verwachting, dat is hier misschien gebeurd", gaat ze verder. "Als er weinig wind staat, raakt de ballon de grond en blijft-ie rechtop staan en kun je er met de beste wil van de wereld niet uitvallen."

Niet goed vastgehouden

"Als er wat meer wind staat, trekt de ballon de mand mee." Dan gaat de ballon langzaam slepen over de grond tijdens de landing. "Dat is niet ongebruikelijk. Maar als zoiets met 40 kilometer per uur gebeurt, dan komen er andere krachten vrij. Dat moet het onderzoek uitwijzen."

"Kennelijk hebben een paar mensen zich niet goed kunnen vasthouden", zegt Hoogeslag. "Terwijl 29 mensen wel in de mand zijn gebleven."

'Blijft je hele leven leren'

"Je blijft je hele leven leren", zegt de piloot. "Piloten worden enorm getraind, ze moeten vakken als meteorologie, navigatie en luchtvaartwetgeving beheersen." Ook moeten piloten eerst veel ervaring opdoen, pas na 100 uur vliegen mogen ze 8 passagiers meenemen. "En elke 2 jaar moet je opnieuw examen doen. Zowel het materiaal als de piloten worden vaak gekeurd. Allemaal bedoeld om de vaardigheden van de piloten en de veiligheid op peil te houden."

"Ballonvaart is veilig", maakt ze duidelijk. "Op jaarbasis worden 8.000 ballonvaarten gemaakt met in totaal zo'n 65.000 passagiers. Per jaar zijn er pakweg 10 incidenten, van een schaafwondje tot een verstuikte enkel van iemand die in een konijnenhol stapt. Een ballon-ongeluk met dodelijke afloop kwam voor het laatst in 1993 voor."