Hoe maak je je tuin of balkon biodivers? Hier moet je op letten als je 'bijvriendelijke' planten wil kopen
Na ons artikel over het Actieplan biodiversiteit kregen we veel vragen van kijkers die zelf aan de slag willen met inheemse plantsoorten. Welke planten moet je kiezen? En waar koop je gifvrij? We leggen het uit in dit artikel.
We legden de vragen voor aan expert duurzaam tuinieren bij voorlichtingsorganisatie Milieu Centraal Paulien van der Geest.
Nuttig voor insecten
Bomen, struiken of hagen helpen vaak meer om de biodiversiteit te vergroten dan kleinere planten, vertelt ze. "Dit komt omdat meer soorten dieren hierin kunnen schuilen, nesten en voedsel kunnen vinden." Ook planten met bloemen zijn belangrijk voor insecten, en planten met eetbare bessen zorgen weer voor voedsel voor vogels.
Inheemse planten die het hele jaar door bloeien zorgen ervoor dat insecten altijd voedsel kunnen vinden. En dat helpt uiteindelijk ook vogels, die die insecten weer eten. "Ook is het goed om te zorgen voor voedsel en zogeheten 'waardplanten': sommige vlinders zijn voor hun voedsel afhankelijk van één of enkele plantensoorten." Vlinders zetten op die specifieke plantsoort hun eitjes af, zodat de rups meteen kan eten als die uitkomt.
Info
Welke inheemse planten kan ik kopen?
Wie wil weten welke planten geschikt zijn, kan terecht op site van FLORON. Daar kun je filteren op eigenschappen als 'bijenplant', 'vlinderplant' en 'nuttig voor vogels'. Voor bomen is Bomentabel.nl een handige website: zet daar de filter 'oorspronkelijk inheems' aan voor soorten die passen bij onze lokale ecosystemen.
Let op juiste keurmerk
Biologische planten zijn vrij van pesticiden en dus veilig voor insecten. Je herkent ze aan het EU-biologisch keurmerk, EKO-keurmerk of Demeter-label. Deze keurmerken garanderen dat de plant gifvrij is gekweekt. Meer uitleg over wat elk keurmerk precies betekent, vind je op de de Keurmerkenwijzer van Milieu Centraal.
"In een tuincentrum is het goed om te letten op inheemse soorten en keurmerken", zegt Van der Geest. "Planten die 'bijvriendelijk' genoemd worden kunnen wél biociden bevatten die giftig zijn voor bijen." Zonder biologisch keurmerk heeft het dus niet veel zin om te letten op een label 'bijvriendelijk'.
Van betrouwbare bron
Wie zeker wil zijn, koopt het beste bij een (lokale) biologische kweker die inheemse soorten kweekt. "Inheemse planten, soorten die van nature in Nederland voorkomen, zijn onmisbaar voor bijen, vlinders en andere insecten", legt Van der Geest uit.
Bij webshops moet je ook goed opletten, ze bieden soms een gemixt aanbod van biologische en niet-biologische planten. "Kijk dus per plant nog even goed of die inderdaad biologisch is. En zoek vooral naar aanbieders met een duidelijk biologisch aanbod", zegt Van der Geest.
Info
Waar zijn die planten te koop?
Op deze website staat een overzicht van biologische kwekers en webshops. Hier staan de keurmerken voor planten op een rij.
Ook zonder tuin
Ook met een balkon of dakterras kun je de biodiversiteit een handje helpen. "Kies dan voor verticale systemen zoals klimplanten, groene gevels, pergola's, hangbakken, of gestapelde bloempotten", zegt Van der Geest. Ook een bessenstruikje zoals een kruisbes of aalbes biedt voedsel voor vogels.
Let wel op het gewicht dat je balkon aankan. Een regenton, pergola of constructie voor klimplanten kan zwaar zijn. Overleg hiervoor dus wel ook even met je boven- en onderburen.
Zon, schaduw en wind
"Wie zijn balkon wil vergroenen, kan zichzelf een paar vragen stellen: wil ik eetbare planten en kruiden, zoek ik verkoeling of wil ik bloemen voor insecten?", zegt Van der Geest. Voor zonnige balkons zijn houtige kruiden zoals tijm en oregano ideaal. Klimplanten zoals klimop of wilde kamperfoelie bieden natuurlijke schaduw en verkoeling.
"Heb je veel last van wind? Kies dan voor een stevige moestuinbak. Ook sedumsoorten, sterke vetplanten die goed tegen droogte kunnen, zijn een goede keuze op een winderig balkon als er minstens 4 tot 6 uur per dag zon is. Daarnaast kan een plant die door de balkonspijlen groeit helpen de wind tegen te houden", weet Van der Geest.